تأثیر تنش خشکی بر نیاز آبی و ضریب گیاهی نهال‌های‌ کاج تهران (.Pinus eldarica Medw) در سنین مختلف

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی فقید دکترای علوم زیستی جنگل، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

2 دانشیار، گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

3 دکترای علوم جنگل، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

4 استادیار، گروه احیا و مناطق خشک و بیابانی، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

10.29252/aridbiom.2024.20945.1977

چکیده

یکی از محدودیت‌های اساسی در مناطق خشک، تخصیص منابع آبی برای توسعة بوستان‌های جنگلی و غیرجنگلی، جنگلکاری‌ها و کمربند‌های سبز است. هدف از این مطالعه، بررسی تأثیر تنش خشکی بر نیاز آبی گونة کاج تهران در سنین مختلف رویشی بوده است. این مطالعه به صورت طرح فاکتوریل با فاکتورهای سن و تنش خشکی در پایه کاملاً تصادفی و در 10 تکرار انجام شد. سن گونة گیاهی در سه سطح گونه‌های یک، سه و پنج ساله و فاکتور تنش خشکی در سه سطح تنش ملایم (حد رطوبتی 3/0)، متوسط (حد رطوبتی 5/0) و زیاد (حد رطوبتی 7/0) ‌بود که در مجموع 9 تیمار و با در نظر گرفتن تعداد 10 تکرار جمعاً 90 میکرولایسیمتر حاصل گردید. نتایج نشان داد بیشترین مقدار تبخیر تعرق مرجع از اردیبهشت تا مهر اتفاق افتاد که معمولاً در ماه تیر به بیشترین میزان می‌رسد. نمودار تبخیر-تعرق برای گونه کاج تهران در سنین یک، سه و پنج سالگی در سال 1400 و در تنش‌های خشکی  3/0، 5/0 و 7/0 در ماه‌های اردیبهشت تا مهر دارای بیشترین مقدار می‌باشد در حالی‌که در ماه‌ آبان دارای کمترین مقدار است. نمودار تبخیر-تعرق در نهال‌های یک، سه و پنج ساله کاج تهران در سال 1401 و در تنش‌های خشکی 3/0، 5/0 و 7/0 در ماه‌های خرداد تا مهر دارای بیشترین مقدار می‌باشد درحالی‌که در ماه‌های فروردین و آبان دارای کمترین مقدار است. مقدار تجمعی رطوبت مصرف شده در سنین یک، سه و پنج در تنش‌های‌ خشکی مورد مطالعه برای سال‌های 1400 و 1401 نشان می‌دهد مقدار مصرف آب در تنش‌ خشکی 7/0 بیشتر از تنش‌های 5/0 و 3/0 است. ضریب گیاهی نهال‌های یک، سه و پنج ساله کاج تهران در سال‌های 1400 و 1401؛ در تنش‌های خشکی 3/0، 5/0 و 7/0 از خرداد تا مهر در سطح احتمال 01/0 دارای بیشترین مقدار می‌باشد درحالی‌که در ماه‌‌های فروردین و آبان دارای کمترین مقدار است. مقایسه میانگین مقدار تبخیر تعرق پتانسیل در نهال‌های کاج تهران مورد بررسی در تنش‌های مختلف نشان‌دهنده معنی‌داربودن میانگین آنها به احتمال 01/0 در گروه‌های مختلف و طی سال‌های 1400 و 1401 نشان‌دهنده معنی‌دار بودن میانگین آنها به احتمال 01/0 است. بر اساس نتایج به‌دست آمده تأثیر تنش خشکی گونه‌ کاج تهران در سنین و مراحل مختلف رویشی طی مدت مورد مطالعه حایز اهمیت بوده و بر نیاز آبی و ضریب گیاهی مؤثر است. به‌طور میانگین در ماه‌های خرداد و تیر بیشترین میزان آب را نیاز دارد که مقدار آن برای سال‌های 1400 و 1401 به‌ترتیب برابر با 89 و 3/59 میلی‌متر است. 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


[1]. Ahmadaali, K., Rahimi, H., & Etemad, V. (2021). Effect of Soil Texture and Different Levels of Irrigation Amount on Water Requirement and Crop Coefficient of Melia azedarach L. in Karaj Area. Iranian Journal of Soil and Water Research, 51(12), 3195-3205. doi: 10.22059/IJSWR.2020.303336.668627 [in Farsi]
[2]. Alaei, J., Kouchakzadeh, M., & sharifi, F. (2020). Estimation water requirement and irrigation scheduling of the Tree Elaeagnus Angustifolia L. as Urban Green Space. Iranian Journal of Irrigation & Drainage, 13(6), 1869-1878. [in Farsi]
[3]. Allen, R.G., Pereira, L.S., Reas, D. and Smith, M. (1998). Crop EvapotranspirationGuidelines for Computing Crop Water Requirement, FAO Irrigation and Drainage Paper No.56, Rome, Italy.
[4]. Asgari, M., Javanmiri pour, M., Etemad, V., Liaghat, A., & Eskandari Rad, A. (2022). Morphological characteristics of Fraxinus rotundifolia Mill, Morus alba and Acer negundo saplings under water stress in greenhouse and field in Robat Karim. Environmental Sciences20(2), 117-134. doi: 10.52547/ENVS.2022.1053 [in Farsi]
[5]. Bemanian, M. R., Motevaseli, M. M., & Habibpour, A. A. (2008, February). Investigating the needs and creating water supply and irrigation systems for urban green spaces with raw water. The third national conference of green spaces and urban landscape, Kish Island. https://civilica.com/doc/61772 [in Farsi]
[6]. Bostani, A., & Ansari, H. (2011). Investigating the consumption approach in urban water demand management. Journal of Agricultural and Natural Resources Engineering Organization of Iran, 9(33), 48-52. [in Farsi]
[7]. Burn, D. H., & Hesch, N. M. (2007). Trends in Evaporation for Canadaian Prairies. Journal of Hydrology, 336(1-2), 61-73. doi: 10.1016/j.jhydrol.2006.12.011
[8]. Delafan Azari, N., Rostami Shahraji, T., Gholami, V., & Hashemi Garmdareh, S. E. (2018). An assessment of water requirement and investigation of different irrigation levels on growth parameters of eldar pine (Pinus eldarica Medw) seedlings (case study: Tehran). Iranian Journal of Forest, 10(2), 237-250. [in Farsi]
[9]. Djaman, K.B., Balde, A., Sow, A., Muller, B., Irmak, S.K., N’Diaye, M., Manneh, B.D., Moukoumbi, Y., Futakuchi, K., and Saito, K. (2015). Evaluation of sixteen reference Evapotranspiration methods under sahelian conditions in the Senegal River Valley. Journal of Hydrology: Regional Studies, 3, 139-159. doi: 10.1016/j.ejrh.2015.02.002
[10]. Ewaid, S. H., Abed, S. A., & Al-Ansari, N. (2019). Crop Water Requirements and Irrigation Schedules for Some Major Crops in Southern Iraq. Water, 11(4), 756. doi: 10..3390/w11040756
[11]. Karimian, Z. (2016). Native plants in the urban landscape. Journal of flowers and ornamental plants, 1(1), 78-86. [in Farsi]
[12]. Ladlani, I., Houichi, L., Djemili, L., Heddam, S., & Belouz, K. (2012). Modeling daily reference evapotranspiration (ET0) in the north of Algeria using generalized regression neural networks (GRNN) and radial basis function neural networks (RBFNN): a comparative study. Meteorology and Atmospheric Physics, 118, 163-178. doi: 10.1007/s00703-012-0205-9
[13]. Liu, X., Xu, C., Zhong, X., Li, Y., Yuan, X., & Cao, J. (2017). Comparison of 16 models for reference crop Evapotranspiration against weighing Lysimeter measurement. Agricultural Water Management, 184, 145-155. doi: 10.1016/j.agwat.2017.01.017
[14]. Lozano, C. S., Rezende, R., de Freitas, P. S., Hachmann, T. L., Santos, F. A., & Andrean, A. F. (2017). Estimatation of evapotranspiration and crop coefficient of melon cultivated in protected environment. Revista Brasileira de Engenharia Agrícola e Ambiental, 21(11), 758-762. doi: 10. 1590/1807-1929/agriambi.v21n11p758-762
[15]. Love, S. L., Noble, K., Robbins, J. A., Wilson, B., & McCommon, T. (2009). Landscaping with Native Plants. University of Idaho, pp 25. Bulletin 862.
 [16]. Martinez-Cob, A. (1996). Multivariate Geostatistical Analysis of Evapotranspiration and Precipitation in Mountainous Terrain. Journal of Hydrology, 174(1-2), 19-35. doi: 10.1016/0022-1694(95)02755-6
[17]. Najafzadeh, H., Zehtabian, G., Khosravi, H., & Golkarian, A. (2015). The Effect of Climatic and Geology Parameters on Groundwater Resources Quantitative and Qualitative (Case Study: Mahvelat). Iranian journal of Ecohydrology, 2(3), 325-336. doi: 10.22059/IJE.2015.57301 [in Farsi]
[18]. Ozturk, M., & Sakcali, M. S. (2004). Eco-physiological behaviour of some Mediterranean plants as suitable candidates for reclamation of degraded areas. Journal of Arid Environments, 57(2), 141-153. doi: 10.1016/S0140-1963(03)00099-5
[19]. Rad, M. H., Assareh, M. H., & Soltani, M. (2017). Water requirement and water use efficiency in Eucalyptus flocktoniae (Maiden) Maiden and E. leucoxylon F. Muell.. Iranian Journal of Forest and Poplar Research25(3), 441-451. doi: 10.22092/IJFPR.2017.112878 [in Farsi]
[20]. Rahimi, H., Ahmadaali, K., & Etemad, V. (2021). Determination of crop coefficient of Cercis siliquastrum L. in different soil textures and irrigation levels. Iranian Journal of Irrigation & Drainage14(6), 2100-2111. [in Farsi]
[21]. Rao. Y., Sun, G., Ford, C.R., and Vose, J.M. 2011. Modeling Potention Evapotranspiration of Two Forested Watersheds in the Southern Appalachians. American Society of Agricultural Biological Engineers, 54(6), 2067-2078. doi: 10.13031/2013.40666
[22]. Rezayan, A., & Rezayan, A. H. (2016). Future studies of water crisis in Iran based on processing scenario. Iranian journal of Ecohydrology3(1), 1-17. doi: 10.22059/IJE.2016.59185 [in Farsi]
[23]. Salami sobhan, M. R., Mansoori, K., & Yaghfoori, H. (2018). Evaluation of plant species and it’s influence in Urban planning (case study: Zahedan Streets). Geographical Engineering of Territory2(3), 73-84. [in Farsi]
[24]. Sánchez-Blanco, M. J., Álvarez, S., Fernanda Ortuño, M., & Ruiz-Sánchez, M. (2014). Root System Response to Drought and Salinity: Root Distribution and Water Transport, Management of irrigation with marginal waters in the nursery production of ornamental plants and in the maintenance of the urban vegetation landscape, Chapter 15. In book: Root Engineering (pp.325-352).
[25]. Shokrallahzadeh, M.R., Miri, H.R. and Abbasizadeh, M. (2016, August). Determining the water requirement of Ulmus Carpinifolia and Nerium Oleander WUCOLS III using the method in the green space of Shiraz city, Scientific Research Conference on Agriculture, Genetic Engineering and Medicinal Plants of Iran, Jiroft. https://civilica.com/doc/537908 [in Farsi]
[26]. Tabari, H., & Hosseinzadeh Talaee, P. (2011).  Analysis of trends in temperature data in arid and semi-arid regions of Iran. Global and Planetary Change, 79(1-2), 1-10. doi: 10.1016/j.gloplacha.2011.07.008
[27]. Zanotelli, D., Montagnani, L., Andreotti, C., & Tagliavini, M. (2019). Evapotranspiration and crop coefficient patterns of an apple orchard in a sub-humid environment. Journal of Agricultural Water Management, 226, 1-11. doi: 10.1016/j.agwat.2019.105756
[28]. Zehtabian, G. R., & Farshi, A. A. )1999(. An Estimate of water requirement of green areas plants in arid Zones (Case study: Kashan). Iranian Journal of Natural resources, 52(2), 63-75. [in Farsi]