تعیین گونه‌ها و ویژگی‌های شاخص گیاهی علاوه بر تخمین خصوصیات اکولوژیکی مراتع به ویژه مراتع خشک و نیمه خشک، راهکاری مناسب برای اصلاح و احیاء مراتع استپی از طریق معرفی گونه ها با ویژگی های مرتبط با هر منطقه، به شمار میآید. به همین منظور این مطالعه در سه نوع مدیریت قرق، چرای متوسط و چرای آزاد با شدت سنگین در منطقه نیمه استپی بروجن انجام شد. نمونه‌برداری از درصد پوشش گونه‌های گیاهی در10 پلات مستقر شده در طول 3 ترانسکت (در کل 90 پلات در طول 9 ترانسکت) در هر منطقه چرایی به روش تصادفی- سیستماتیک صورت گرفت. ویژگی‌های گیاهی مورد بررسی شامل فرم‌های رویشی (گندمی یکساله، گندمی چندساله، پهن‌برگ یک ساله، پهن‌برگ چندساله و بوته‌ای)، شکل‌های زیستی رانکیائر (فانروفیت، اپی‌فیت، کامفیت، همی‌کریپتوفیت، ژئوفیت یا کریپتوفیت، تروفیت و هیدروفیت)، ساختار پوشش (طوقه‌ای، نیمه‌طوقه ای، راست) و خوشخوراکی گونه‌ها (کلاسI (خوشخوراک)، کلاس II (مطلوب) و کلاس III (غیر‌خوشخوراک)) و ارتفاع گیاهان بود. برای تعیین گونه‌های شاخص مقاوم به چرای حیوانات و بررسی تغییر در خصوصیات پوشش به ترتیب از تحلیل گونه‌های شاخص و رجبندی مقیاس بندی چندبعدی غیرمتریک استفاده شد. نتایج تحلیل گونه‌های شاخص نشان داد که برای قرق بلندمدت 16 گونه و قرق کوتاه‌مدت 8 گونه و منطقه چرای آزاد 4 گونه به عنوان گونه‌های شاخص وجود دارد و ویژگی‌های شاخص منطقه قرق شامل همی‌کریپتوفیت‌ها، کریپتوفیت‌ها، گندمی چندساله و گیاهان کلاس I؛ ویژگی‌های شاخص منطقه با شدت چرای متوسط شامل پهن برگ یکساله، گندمیان چندساله کوتاه، گیاهان علفی با ساختار پوشش راست؛ و ویژگی‌های شاخص منطقه با چرای سنگین شامل گندمیان یکساله، تروفیت‌ها، گیاهان با ساختار پوشش طوقه‌ای و کلاس خوشخوراکی III بود. نتایج بیانگر این موضوع است که چرای حیوانات با تغییر در گونه‌های گیاهی شاخص مناطق مختلف، موجب تغییر در ترکیب ویژگی‌های گیاهی شده و بر این اساس می‌توان با تعیین ویژگی‌های شاخص گیاهی منطقه مورد نظر به شدت‌های چرایی اعمال شده نیز پی برد، با این وجود باید همزمان از چندین گونه و ویژگی شاخص برای تخمین شرایط موجود استفاده نمود.
)