رویکرد ترکیبی چند معیاره در اولویت‌بندی راهبردهای مقابله با تغییرپذیری اقلیمی در راستای توسعه پایدار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

2 استادیار گروه توسعه روستایی، دانشگاه لرستان، لرستان، ایران.

3 دانشجوی دکتری ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.

10.29252/aridbiom.2020.1822

چکیده

با توجه به تأثیر گسترده و متقابل اقلیم با بخش­ های مختلف تولیدی، محیط زیستی و جوامع انسانی، امروزه از تغییر اقلیم به ­عنوان یکی از مهم­ترین چالش ­های محیط زیستی یاد می­ شود. هدف کلی پژوهش حاضر اولویت بندی راهبردهای مقابله با تغییرپذیری اقلیمی در بین کسب‌وکارهای بخش شیلات بود که به روش پیمایشی و تصمیم ­گیری چندمعیاره انجام شد. جامعه تحقیق در این پژوهش پرورش ­دهندگان ماهی سردابی است که در قالب کسب‌وکارهای غیر زراعی در شهر خرم­ آباد فعالیت دارند (295=N). نمونه پژوهش با استفاده از جدول پتن، 125 نفر با روش نمونه ­گیری طبقه ­ای تصادفی انتخاب شدند. در بخش دوم، تعداد 10 نفر از خبرگان حیطه شیلات از طریق نمونه‌گیری ملاک محور و گلوله برفی انتخاب شد. ابزار اصلی تحقیق پرسشنامه بود که پایایی آن با محاسبه ضریب تتای ترتیبی محاسبه شد. رتبه­ بندی راهبردها با استفاده از تکنیک ویکور و مقدار Q گویای آن است که در بین راهبردهای اقتصادی، تضمین خرید توسط دولت از نظر میزان اهمیت و میزان تحقق پایداری دارای بالاترین رتبه بود. همچنین، تبدیل دارائی ­ها به پول نقد در بین پرورش‌دهندگان اولین و سریع­ترین راه برای مقابله با خشکسالی است. در بین راهبردهای اجتماعی، ترویج پرورش گونه­های مقاوم در برابر خشکسالی مهم­ تر بود. به­ نژادی کمی و کیفی گونه­ های پرورشی در بین راهبردهای فنی از نظر اهمیت در جایگاه نخست بود؛ ولی کشت توأم محصولات در استخرهای پرورش ماهی از نظر تحقق پایداری و امکان­پذیری در جایگاه نخست قرار گرفت.

کلیدواژه‌ها


[1]. Alipour, H., Cheharsoghi, H., & Gharib, A. (2013). Investigation of the effects of drought on socio-economic status of farmers (Case study: Wheat farmers in Nehbandan). Watershed Management Research, 99, 125-139. (in Farsi)
[2]. Alston, M., & Kent, J. (2008). The big dry: The link between rural masculinities and poor health outcomes for farming men. Sociology, 44(2), 133-147.
[3]. Alston, M. (2011). Gender and climate change in Australia. Sociology, 47(1), 53-70.
[4]. Ashraf, M., & Kumar, J. (2013). Perception and Understanding of Drought and Coping Strategies of Farming Households in North- West Balochistan. International Journal of Disaster Risk Reduction, 23(5), 49-60.
[5]. Ben, E., Gray, M., & Hunter, B. (2010). Submission to the Productivity Commission’s Inquiry in to Government Drought Support. Australian Institute of Family Studies.
[6]. Bostani, A., Najafpour, B., & Javani, K. (2016). Analysis the Effects of Drought on rural Settlements Inastability in Drab villages Township. Management System, 6(21), 155-166. (in Farsi)
[7]. Bozarjmehri, K., & Javanshiri, M. (2015). Identify in Indigenous Knowledge and its Application in Rural Crisis Management by Emphasizing Drought, Flood and Earthquake (Case Study: Zuzan in Khaf Province). Applied Environmental Biological Science, 5(8S), 256-263. (in Farsi)
[8]. Chang, C. C. (2003). The potential impact of climate change on Taiwan s agriculture. Agricultural Economics, 27, 51-64.
[9]. Committee on Disaster Research in the Social Sciences (CDRSS). (2006). Facing Hazards and Disasters: Understanding Human Dimensions, National Academies Press, Washington DC.
[10].Darijani, A., Dastjerdi, S., & Shahnvny, N. (2011). Determine priorities drought risk management in the agricultural city of Gonbad Kavos using the Analytic Hierarchy Process. Agricultural Economics, 5(1), 37-59. (in Farsi)
[11].Fazelnia, G., Rajaei, M., & Hakim Doust, S. Y. (2012). Climatic Drought and its Spatial and Spatial Consequences in Rural Areas. Rural and Development, 15(3), 57-72. (in Farsi)
[12].Fusel, H. M. (2007). Vulnerability: A generally applicable conceptual framework for climate change research. Global Environmental Change, 17, 155- 156.
[13].Gbetibouo, G. A., & Hassan, R. M. (2005). Measuring the economic impact of climate change on major South Africa field crops: a Ricardian approach. Global and Planetary Change, 47, 143-152.
[14].Ghambarali, R., Papzan, A., & Afsharzadeh, N. (2012). Analysis of Farmers’ Perception of Climate Changes and Adaptation Strategies. Rural Research, 3(11), 192-213. (in Farsi)
[15].Gupta, K. S., & Gupta, M. (2003). The woes of women in drought: Social, environmental and economic impacts. Women & Environments International Magazine, 60/61, 12-14.
[16].Habiba, U., & Rajib, S. (2011). Drought risk reduction through a socioe economi, in stitutional and physical approach in the northwestern region of bangal a desh graduate school of global Environmental studies, ysakyo-ku, Kyoto, 606- 8501, Japan
[17].Hope, C. (2005). Integrated assessment models. In D.Helm (Ed.), Climate Change Policy: 77-98. Oxford: Oxford University Press.
[18].Ifeanyi-obi, C. C., Etuk U. R., & Jike-wai, O. (2012). Climate Change, Effects and Adaptation Strategies; Implication for Agricultural Extension System in Nigeria.Agricultural Sciences, 2(2), 53-60.
[19].IPCC. (2007). Climate change: Synthesis report. Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel of Climate Change. Rome.
[20].Kemfert, C. (2009). Climate protection requirements- the economic impact of climate change. Handbook Utility Management.
[21].Keshavarz, M., Karami, E., & Vanclay, F. (2013). Social experience of drought in rural Iran. Land Use Policy, 30(1), 120-129.
[22].Keshavarz, M., & Karami, E. (2014). Farmers decision making process under drought. Arid Environments, 108, 43-56.
[23].Mertz, O., Mbow, C., Reenberg, A., & Diouf, A. (2009). Farmers’ Perceptions of Climate Change and Agricultural Adaptation Strategies in Rural Sahel.Environmental Management, 43(5), 804-816.
[24].Migolinejad, E. (2012). Fisheries and Aquaculture country, challenges and potentials. Center for Strategic Research, Islamic council, 151.
[25].Ministry of Agriculture - Jihad. (2018). The Report of Fisheries and Fisheries Management Performance in Lorestan Province. Tehran: Fisheries and Fisheries Department.
[26].Nagaraja, B. C., Somashekar, R. K., & Kavitha, A. (2009). Impact of drought on agriculture: challenges facing poor farmers of Karnataka. South India. Retrieved from: http://www.climaseurity.files.wordpress.com
[27].Niles, M. T., Lubell, M., Ryan Haden, V., & Jakson, L. (2012). Center for Environmental Policy and Behavior, Research brief.
[28].Poortaheri, M., Eftekhari, A., & Kazemi, N. (2013). The Role of Drought Risk Management Approach in Reducing Social – Economic Vulnerability of Farmers and Rural Regions Case Study: Sulduz Rural District, Azarbaijan Gharbi. Rural Research, 4(1), 1-22. (in Farsi)
[29].Pourtahri, M., & Eftekhari, R. (2014). The role of risk management approach to drought in reducing the vulnerability of socioeconomic rural agriculture (in the view of officials and farmers) Case Study: Rural Sulduz, West Azarbaijan. Rural Research, 1, 1-22. (in Farsi)
[30].Redsma, P., Lansink, A. O., & Ewert, F. (2009). Economic impacts of climatic variability and subsidies on European agriculture and observed adaptation strategies. Mitig Adapt Strateg Glob Change,14, 35-59.
[31].Reilly, J. (1999). What does climate change mean for agriculture in developing countries? A comment on Mendelsohn and Dinar. World Bank Obs, 14; 295-305.
[32].Riyahi, V., & Pashazadeh, A. (2014). Economic and social impacts of drought on rural areas in Germi (Case study: Rural district of Azadlu). Studies of Human Settlements Planning, 8(25), 17-37.
[33].Tao, F., Hayashi, Y. Zhang, Z. Sakamoto, T., & Yokozawa, M. (2008). Global Warming, Rice Production, and Water Use in China: Developing a Probabilistic Assessment. Agricultural and Forest Meteorology, 148, 94–110.
[34].Udmale, P., Ichikawa, Y., Manandhar, S., Ishidaira, H., & Anthony, K. S. (2014). Farmers perception of drought impacts, local adaptation and administrative mitigation measures in Maharashtra State, India. Disaster Risk Reduction, 10, 250-269.
[35].UNFCCC. (2006). This Definition is not from the Convention and can beRegarded as a Working Definition, available inhttp://unfccc.int/essential_background/feeling the_ heat/items/2911.
[36].Vanclay, F. (2002). Conceptualising social impacts. Environmental Impact Assessment Review, 22, 3, 183-211.
[37].Vento, J. Ph., Reddy, V. R., & Umapathy, D. (2010). Coping with Drought in Irrigated South India: Farmers’ adjustments in Nagarjuna Sagar.Agricultural Water Management, 97(10), 1434-1442.
[38].Wheaton, E. (2011). Vulnerability to Climate Change in Rural Saskatchewan: Case study of the Rural Municipality of Rudy, Rural Studies, 27(1), 83- 94.
[39].Wheeler, S., Zuo, A., & Bjornlund, H. (2013). Farmers’ climate change beliefs and adaptation strategies for a water scarce future in Australia. Global Environmental Change, 23, 537-547.
[40].Wilhite, D. A., Svoboda, M. D., & Hayes, M. J. (2007). Understanding the complex impacts of drought: A key to enhancing drought mitigation and preparedness. Water Resources Management, 21, 763-774.