اثر تاغ کاری و پسته کاری بر تغییرات ذخایر کربن و ازت درمنه زارهای استان سمنان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

در این تحقیق دو عرصه در درمنه‌زارهای نواحی قوشه و ایوانکی که در آن­ها تغییر کاربری در قالب جنگل­کاری با گونه­های سیاه­تاغ و پسته ایجاد شده بود، انتخاب گردید. در هر یک از عرصه­ها اقدام به تعیین مناطق معرف شد و نمونه­برداری نظیر به نظیر از خاک، پوشش گیاهی و لاشبرگ در تیمارهای تحت تغییر کاربری زمین و بوته­زارهای مجاور آن انجام شد. در نمونه­های خاک و گیاه، درصد کربن آلی و ازت محاسبه و برای مقایسه داده­ها از آزمون t مستقل استفاده گردید. تبدیل درمنه­زارها به اراضی تحت کشت گیاهان تاغ و پسته در منطقه قوشه و ایوانکی منجر به افزایش به‌ترتیب 89 و 185 درصد در میزان کربن ترسیب شده توسط زی­توده شده است. این افزایش در مورد ازت در دو منطقه قوشه (پسته‌کاری) و ایوانکی (تاغ کاری) به ترتیب 84 و 172 درصد است. در بخش خاک، پسته­کاری منجر به کاهش معنی­دار ذخایر کربن به میزان 17 درصد نسبت به درمنه­زار مجاور گردید. اما در ایوانکی تاغ­کاری منجر به افزایش ذخایر کربن و ازت خاک به­ترتیب به­ مقدار 110 و 41 درصد نسبت به درمنه­زار مجاور شده است. به­طور کلی، تغییر کاربری زمین از درمنه­زار به جنگل­کاری با گونه سیاه تاغ در ایوانکی منجر به افزایش ذخایر کربن و ازت اکوسیستم به­ترتیب به مقدار 129 و 41 درصد شد، ولی در قوشه تفاوت محسوسی در ذخیره کربن و ازت در منطقه پسته­کاری شده و درمنه­زار مجاور آن مشاهده نشد. اقداماتی مانند جنگل­کاری و کشاورزی اصولی و پایدار در صورتی که منجر به افزایش زی­توده در واحد سطح گردد، می­تواند توان اکوسیستم در ذخیره کربن و ازت را به­میزان قابل توجهی افزایش دهد. کشت گیاهان دارای زی­توده ریشه‌ای قابل توجه، قادر خواهند بود تأثیر قابل توجهی بر افزایش کمی کربن و ازت تثبیت شده در اکوسیستم داشته باشند.
 

کلیدواژه‌ها


Amani, M., & Maddah Arefi, H. (2004) Study of capacity of C sequestration of Haloxylon plantation and its strategy. The First National conference on Haloxylon Plantation in Iran, Kerman, Bordbar, S. K., & Jahromi, M. (2004) Carbon sequestration Eucalyptus camaldulensis and Acasia salinica plantation in western area of Fars province. Journal of Pajuhesh & Sazandegi, 70, 95-103 Abdi, N. (2005) Estimation of carbon sequestration capacity by Astragalus genus (sub genus Tragacantha) in Markazi and Isfahan provinces. PhD. Thesis Azad University Islamic Science and Research , 1-158 Abdi, N., Maddah Arefi., & Zahedi Amiri G. H. (2008) Estimation of carbon sequestration in Astragalus rangelands of Markazi province (Case study: Malmir rangeland in Shazand region). Journal of Researches on Forest and Rangelands, 15, 269-282 Alayha, M., & Shokooi, M. (2003) Plant type of Semnan region. Publication of Research Institute of Forests and Rangelands (RIFR) - Iran, , 1-122 Aradottir, A., Savarsottri, L., Kristin, H., Jonsson, P., & Gudbergsson, G. (2000) Carbon accumulation in vegetation and soils by reclamation of degraded areas. Icelandic Agricultural Sciences 13, 99-113 Azarnivand, H., Joneidi, H., Zare Chahuki, M. A., Jafari, M., & Niku, S. (2009) Effects of livestock grazin irrigation on carbon sequestration and nitrogen store in rengelands by Artemisia sieberi in Semnan province, 4 (3), 590-610 Burke, I. C., Aluenroth, W. K., & Milchunas, D. G. (1997) Biogeochemistry of managed grasslands in centeral North America. In E. A. Paul, K. Pauscian, E. T. Elliortt, and C. F. Cole (eds). Soil organic matter in temperate agroecosystems: Long-term experiments in North America, 85-102, CRC press, Boca Raton. FL, U.S.A Burke, I. C, W. H., Leuenroth and D. P. Coffin. Derner, J. D., & Schuman, G. E. (2007) Carbon sequestration and rangelands: A synthesis of land management and precipitation effects. Journal of Soil Water Conservation, 62, 77-85 Fang, J., & Xue, L. (2007) Biomass production and carbon sequestration potential in poplar plantation with different management patterns. Journal of Environment Management, 85, 672-679 Grunzweig, J. M., Lin, T., Rotenberg, E., Schwartz, A., & Yakir, D. (2003) Carbon sequestration in arid-land forest. Global Change Biology, 9, 791-799 Jafari Haghighi, M. (2003) Methods of soil analyze- physical and chemical sampling and analysis. published by Nedaye Zoha, , 1-236 Joneidi Jafari, H. (2009) Effect of some ecological factors and management on carbon sequestration of Artemisia sieberi (case study: Semnan province). PhD. thesis University of Tehran, , 1-130 Kelvin, M. (2002) Carbon stored in woody vegetation. CRC for greenhouse accounting. Knops, Johannes, M. H., & Tilman, D. (2000) Dynamics of soil nitrogen and carbon accumulation for 61 years after agricultural abandonment. Kollia, R., Ellermaea, O., & Kosterb T., Lemettia I., Asic E. & Kauera, K. Stocks of organic carbon in Estonian soils. Estonian Journal of Earth Sciences, 58 (2), 95-108 Lal, R., Kimble, J. M., & Follet, R. (1998) Land use and soil C pools in terrestrial ecosystems. In: Management of carbon sequestration in soil. CRC press, New York, , 1-10 Mahmoudi Taleghani, E. A., Zahedi Amiri, G., Adeli, E., & Sagheb Talebi, K. (2007) Assessment of carbon sequestration in soil layer of managed forest. Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 15 (3), 241-252 Mehdipour, L., Landi, A., & Amerikhah, H. (2007) Comparison the effect of land use on CO2 emissions in north of Khuzestan. 10th conference on soil science of Iran, Nosetto, M. D., Jobbagy, E. G., Paruleo, J. M. (2006) Carbon sequestration in semi-arid rangelands: Comparison of Pinus ponderosa plantations and grazing exclusion in NW Patagonia. Journal of Arid Environments, 67, 142-159 Post, W. M., & Kwon, K. C. (2000) Soil carbon sequestration and land- use change, processes and potential. Global change Biology 6 (3), 317-327 Reeder, G. E., & Bowman, R. A. (1998) Soil C and N change: Processes and potential, Global Change Biol, 6, 317-327 Samposn, R. N., & Scholes, R. J. (2000) Additional human induced activities- Article 3.4. In: land- use, Lannd- use change and forestry. A special report of the IPDC (eds Watson, R, T., Noble, I. R., Bolin, B., Ravindranath, N. H., Verardo, D. J., & Dokken D. J.), Cambridge University Press, Cambridge, , 181-248 Six, R. T., Conant, E., Paul A., & Paustian, K. (2002) Stabilization mechanisms of soil organic matter: Implications for C-saturation of soil. Plant Soil, , 155-241 Turner, D. P., & Koerper, G. J. (1995) A carbon budget for forests of the conterminous United States. Ecological Applications, 5 (2), 421-436 William, E. (2002) Carbon dioxide fluxes in a semi arid environment with high carbonate soils. Agricultural and Forest Methodology, 116, 91-102 Veramesh, S., Hoseini, M., Abdi, N., Akbarnia, M. (2010) Increment of soil carbon sequestration due to forestation and its relation with some physical and chemical factors of soil Iranian Journal of Forest, 2 (1)