پهنه بندی خطر سیل در مناطق خشک با استفاده از مدل ترکیبی AHP-FUZZY در شهرستان دشتی، جنوب ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه ژئوفیزیک، دانشکده علوم و فناوری نانو و زیستی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران

2 استادیار، گروه علوم زمین، دانشکده علوم و فناوری‌های نوین، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان، ایران

10.29252/aridbiom.2024.21525.2011

چکیده

سیل به عنوان شایع ترین بلای طبیعی در سراسر جهان در سال های اخیر در نظر گرفته شده است. تهیه نقشه های پتانسیل خطر سیل برای مدیریت و کاهش خطر سیل لازم و ضروری است. تغییرات اقلیمی و دستکاری مسیر رودخانه و مسیل‏ها در مناطق خشک سبب گسترش سیلاب‏ها شده است. هدف از این پژوهش ارزیابی و پهنه بندی مناطق دارای خطر سیلاب با استفاده از رویکرد ترکیبی استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی- فازی (AHP-FUZZY) در شهرستان دشتی در استان بوشهر می‌باشد. در این پژوهش پارامترهای بارش، ارتفاع از سطح دریا، شیب، تراکم شبکه زهکشی، کاربری اراضی، زمین‌شناسی و خاک استفاده شده است که در محیط ARC GIS ساخته و طبقه‌بندی شده‌اند. سپس بر اساس روش AHP در نرم افزار AHP SOLVER وزن‌دهی شده و به کمک مدل فازی، لایه ها فازی شده اند و در نهایت با تلفیق روش AHP-FUZZY نقشه ارزیابی و پهنه‌بندی خطر سیل به دست آمده است. نتایج حاصل از پهنه‌بندی سیلاب نشان می‌دهد که شهرستان دشتی از لحاظ آسیب‌پذیری به پنج طبقه تقسیم می‌شود که ۵/۶ درصد از منطقه در محدوده خطر بسیار بالا و ۹/۲۷ درصد از منطقه در محدوده خطر بالا قرار دارد. شهرهای خورموج، سنا و شنبه که تعداد زیادی مسیل و رودخانه‌های فصلی دارند بیشترین پتانسیل خطر سیل را دارند. نتایج نشان می‌دهند تلفیق روش AHP-FUZZY قابلیت بالایی در ارزیابی و پهنه‌بندی خطر سیل دارد. آگاهی از پتانسیل سیل خیز منطقه می تواند در هنگام رخداد سیلاب در جهت تدوین برنامه های مدیریت سیلاب موثر واقع شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

خشک بوم

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 02 تیر 1403

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار