بررسی اثر تنش خشکی بر رشد و ویژگی‌های ریختی نهال سنجد (Elaeagnus angustifolia L.)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد جنگل، دانشکده کویرشناسی، دانشگاه سمنان، سمنان

2 جنگلداری مناطق خشک، دانشکده کویرشناسی دانشگاه سمنان، سمنان

3 استادیار گروه جنگلداری مناطق خشک، دانشکده کویرشناسی، دانشگاه سمنان، سمنا

4 دکتری علوم جنگل، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کرمانشاه

10.29252/aridbiom.2024.21510.2009

چکیده

از مهم‌ترین مشکلات مناطق خشک و نیمه خشک، وجود تنش‌های غیر زنده محیطی به ویژه تنش خشکی می‌باشد که رشد و نمو گیاهان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. گونه سنجد از جمله گونه‌های مقاوم به خشکی بوده و از آن جهت احیای مناطق عاری از پوشش گیاهی، حفاظت خاک و ایجاد فضای سبز استفاده می‌گردد. جهت بررسی اثر تنش خشکی، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی بر روی نهال‌های یک‌ساله سنجد با چهار سطح تنش شامل شاهد(100% آب قابل دسترس)، تنش ملایم (75% آب قابل دسترس)، تنش متوسط (50% آب قابل دسترس) و تنش شدید (25% آب قابل دسترس) در شهر سمنان انجام شد. نتایج بدست آمده نشان داد که اختلاف معنی‌داری میان سطوح تنش خشکی از نظر ارتفاع و قطر نهال وجود نداشته اما از نظر تعداد برگ، زنده‌مانی، شادابی، وزن خشک ریشه و وزن خشک ساقه اختلاف معنی‌داری بین تیمارها وجود دارد. بیشترین تعداد برگ(25 عدد)، شادابی(> 95درصد)، وزن خشک ریشه(>5گرم) و وزن خشک ساقه(>8 گرم) در گروه شاهد و تنش ملایم بوده و با افزایش تنش خشکی از تعداد برگ، زنده‌مانی، شادابی، وزن خشک ریشه و وزن خشک ساقه کاسته شد. در رابطه با زنده‌مانی نهال‌ها نیز مشخص شد که زنده‌مانی در تمامی سطوح تنش خشکی به غیر از تنش شدید، 100 درصد بوده اما در تنش شدید زنده‌مانی نهال‌ها به تدریج بعد از گذشت 7 ماه صفر می‌شود. به طور کلی نتایج بدست آمده نشان داد که بهترین نتیجه که هم رویش قابل قبول بوده و هم مصرف آب بهینه باشد، در تنش ملایم قابل دسترس(75% آب قابل دسترس) است، البته این گونه قادر به تحمل تنش خشکی متوسط(50% آب قابل دسترس) نیز بوده و توانسته در این تنش زنده مانی 100 درصد داشته باشد. حتی به لحاظ وزن خشک ساقه (5/7 گرم) تفاوت معنی‌داری با نمونه شاهد نشان نداده است. بنابراین می‌توان عنوان نمود که گونه سنجد گونه ای مقاوم به تنش آبی است. از این رو می‌توان جهت کاشت در فضای سبز مناطقی با اقلیم خشک، از این گونه استفاده شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات