ارزیابی محیط زیستی توسعة معدنی و تفرّج در جزایر بیابانی خلیج فارس با توجه به توان اکولوژیکی آنها

نوع مقاله : یادداشت فنی

نویسندگان

1 استادیار گروه مهندسی منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

2 دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیز، حفاظت آب و خاک، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

10.29252/aridbiom.2022.16115.1836

چکیده

جزیرة هرمز یکی از جزایر مهم با قابلیت­ های ژئومورفولوژیکی منحصر به فرد در خاورمیانه به دلیل وجود گنبدهای نمکی زیبا و خاک با 72 طیف رنگی است که متأسّفانه از جاذبه­ های آن متناسب با شرایط اکولوژیک و محیط زیستی آن استفاده لازم نمی ­شود. پژوهش اخیر در محدودة جزیرة هرمز با هدف امکان­سنجی توسعة معدنی و تفرّج و حفاظت از مناطق حسّاس زیستی با ارزشگذاری محیط زیستی به انجام رسید. برای این منظور، از روش ارزیابی توان اکولوژیک و آمایش سرزمین با اصول نقشه ­سازی در یگان­ های محیط زیستی استفاده شد. در این پژوهش، لایه ­های اطلاعاتی شیب، جهت، ارتفاع، خاک، پوشش گیاهی، پراکنش حیات وحش و فعالیت ­های اقتصادی-اجتماعی بر اساس مدل­ های اکولوژیک، طبقه ­بندی و با هم تلفیق شد. در ادامه نقشة توان اکولوژیک و آمایش جزیرة هرمز تهیه گردید. به منظور ارزیابی محیط زیستی ، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی و فلزات سنگین آب دریا و رسوبات اندازه ­گیری شد. مطابق نتایج به دست آمده مشخص شد 5/5 کیلومترمربع از مساحت جزیره (معادل %13/09) توان توسعة شهری، 7/8 کیلومترمربع (18/57%) از مساحت جزیره توان توسعه معدنی، 11/3 کیلومترمربع توان حفاظت (برابر با 26/9%) و بقیه 41/44% از سطح جزیره توان تفرّج گسترده دارد. در آخر، هر کاربری بر اساس حساسیت زیست محیطی ارزشگذاری شد. این بررسی نشان داد که در حال حاضر با توجه به حساسیت بالای زیست محیطی، جزیرة هرمز برای توسعه تفرّج متمرکز توان نداشته و ضروری است برنامة گردشگری با تکیه بر توسعة فیزیکی شهر بندرعباس و تنها برای اجرای برنامه­ های یک روزه مورد توجّه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. Beheshti, Z. Manouri, M., (2017), Evaluation of ecological potential of urban land use with GIS & MCDM model in Sahand city,https://civilica.com/doc/705741. (in farsi)
  2. Daneh Kar, A., Mahmoudi, B. and Mossadeghi, R. (2006). Development of criteria for design and development of tourism activities, The Second National Conference on Forest Science Students, 1-9. (in farsi)
  3. Firoozi, M. A., Goodarzi, M., Zarei, R., Akbari, A. M., (2013). Assessing the ecological potential of the tourism sample area of Shahid Abbaspour Dam with emphasis on sustainable tourism development, Shahid Chamran University of Ahvaz, Journal of Applied Research in Geographical Sciences, 13(28)1-16. (in farsi)
  4. Khalili, S., Soltaninejad, H., Tavakoli Nia, J., (2020). Assessment of agricultural ecological potential of Estahban city, Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 50(1), 265- 279.
  5. Mahmoudi, F. Yamani, M., Bahrami, Sh., (2007). Evaluation of hydrograph model of geomorphological unit in Kangir watershed (West Ivan), Geographical Research, 60(1), 14-28. (in farsi)
  6. Makhdoom, M., (2001). Land Management Foundation, University of Tehran Press. 117pp.
  7. Monavari, M., (2005), Environmental Impact Assessment, Mitra Publishing, First Edition. 196pp. (in farsi)
  8. Parvaresh, H., Dehghani, M., Nohegar, A., (2010). Comparison of physical planning and land management method to evaluate the ecological potential of Nesa watershed in Hormozgan province, Land management. 2 (1) 1-16. (in farsi).
  9. Pirmohammadi, Z., and Fiqhi, J., Zahedi Amiri, Q., and Sharifi, M. (2010). Assessment of environmental potential in accordance with the ecotourism approach in the Zagros forests, Iranian Forest and Poplar Research, 18 (2),230-241. (in farsi)
  10. Poorahmad, A., Qarkhloo, M., Darban Astana, A., and Pourqorban, Sh. (2016). Analysis of tourism capacities of Hormoz Island emphasis on university use. Urban Ecology Research, 7 (1), 95-113. (in farsi)
  11. Pourabrahimzadeh, Sh., and Yavari, A. (2013). Qeshm Island future development planning in the framework of land management. Environmental Science, 29 (31), 71-88. (in farsi)
  12. Rezaei, M., (2017). Assessing the potential of arid and semi-arid rangelands for tourism use in Hormozgan province, Rangeland Scientific Journal, 11 (1) 73-85. (in farsi).
  13. Sarhangzade, J., Makhdoom, M., (2002). Land Management of Arasbaran Protected Area, Journal of Environmental Issue, 30. (in farsi)
  14. Statistics Letter of Hormozgan Province, (2017). Statistics Center of Iran. 128pp. (in farsi)
  15. Thorstein sdottir, H., Chalmers, B., Waldmeier, C., Turley, L., Larrea, C. and Venuti, S. (2020). Sustainability Reporting in the Mining Sector, United Nations Environment Programme (UNEP), 65pp. 
  16. Vyskupová, Z. Krná, C. and Katarína Pavliˇcková, (2021). Vulnerability of the Landscape as a Tool for Determining a Suitable Model of Tourism Development Monika, Sustainability. 13 (5622) 1-19.

 

خشک بوم
دوره 11، شماره 1
شهریور 1400
صفحه 135-141

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار