مطلوبیت زیستگاه رودک عسل‌خوار (Mellivora capensis) در استان کرمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس اداره کل حفاظت محیط زیست استان کرمان، کرمان، ایران.

2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد ارزیابی و آمایش سرزمین، دانشکده محیط زیست، سازمان حفاظت محیط زیست، تهران، ایران

3 دانشیار گروه محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی دانشکده محیط زیست و دانشیار گروه پژوهشی تنوع زیستی و ایمنی زیستی پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار، سازمان حفاظت محیط زیست، تهران، ایران

10.29252/aridbiom.2021.16266.1841

چکیده

با تشدید کاهش تنوع زیستی و فروافت زیستگاه به واسطة تخریب و تکه‌تکه شدن، محققان به دنبال یافتن معیارهایی برای اولویت‌بندی مناطق و گسترش سطح مناطق تحت حفاظت بر پایة پراکنش و فراوانی به ویژه گونه‌های شاخص هستند. رودک عسل‌خوار یکی از گوشتخواران متوسط جثّة کشور است که پراکندگی افروتروپیکال داشته و یکی از آخرین حد‌های پراکندگی شمالی آن به ایران می‌رسد. اطّلاعات پراکندگی و بوم­شناختی این گونه نه تنها در ایران بلکه در کل محدوده پراکندگی آن در دنیا اندک است. در این مطالعه به گردآوری اطّلاعات حضور این گونه در استان کرمان و استفاده از نقاط حضور بدست آمده برای شناسایی زیستگاه‌های بالقوه و عوامل زیست، زمین و اقلیمی مؤثر در پراکندگی گونه در کل سال پرداخته شد. ابزار مورد استفاده، الگوریتم حداکثر بی‌نظمی در محدودة استان کرمان بوده است. نتایج نشان داد بیش از یک پنجم مساحت استان برای زیست این گونه از مطلوبیت برخوردار است. بخش اعظم زیستگاه‌های مطلوب گونه در نیمة غربی استان در محدوده‌های ارتفاعات بیش از 2000 متر بالاتر از سطح دریا قرار دارند. دمای سالانة پایین‌تر و بارندگی بیشتر برای گونه مطلوب‌تر بوده و با افزایش دما و افزایش خشکی از مطلوبیت زیستگاه کاسته می‌شود. بررسی‌های میدانی نشان دهندة آسیب این گونه به مناطق روستایی به ویژه مرغداری‌های مردم محلّی و همچنین کندوهای عسل است که منجر به آن می‌شود تا تعارض با جوامع انسانی گونه را مورد تهدید شدید قرار دهد.

کلیدواژه‌ها


 [1]. Ahmadi, M., Farhadinia, M.S., Cushman, S.A., Hemami, M.R., Nezami Balouchi, B., Jowkar, H., Macdonald, D.W. (2020). Species and space: a combined gap analysis to guide management planning of conservation areas. Landscape Ecology. 35, 1505-1517.
[2]. Ahmadi, M., Nezami, B., Jowkar, H., Hemami, M.R., Fadakar, D., Malakouti-Khah, S., Ostrowski, S. (2017). Combining Landscape Suitability and Habitat Connectivity to Conserve the Last Surviving Population of Cheetah in Asia. Diversity and Distributions. 23(6), 592–603.
[3]. Alizadeh, F. (2019). Distribution and Suitable Habitat of Ground Jay in Kerman Province. MSc. Thesis, College of Environment, Dpartment of Environment. (in Farsi)
[4]. Begg, C., Begg, K.S., Do Linh San E., du Toit J., Mills, M. (2016). Sexual and seasonal variation in the activity patterns and time budget of honey badgers in an arid environment. In: Proulx G., Do Linh San E. (Eds). Badgers: systematics, biology, conservation and research techniques. Alpha Wildlife Publications Ltd., CA. 161–192.
[5]. Begg, C.M., Begg, K.S., Du Toit, J.T., Mills, M.G.L. (2005). Spatial organization of thehoney badger Mellivora capensis in the southern Kalahari: home-range sizeand movement patterns. Journal of Zoology. 265, 23–35.
[6]. Begg, C., Begg, K., Kingdon, J., Happold, D., Butynski, T., Homann, M., Happold, M., Kalina, J. (2013). Subfamily Mellivorinae. Ratel. In Mammals of Africa. Eds., Bloomsbury Natural History: London, UK, Volume V: Carnivores, Pangolins, Equids and Rhinoceroses. pp. 119–125.
[7]. Brito, J.C., Acosta, A.L., Álvares, F., Cuzin, F. (2009). Biogeography and conservation of taxa from remote regions: An application of ecological-niche based models and GIS to North-African Canids. Biological Conservation. 142, 3020–3029.
[8]. Carvalho, E.A.R., Zarco-Gonza´lez, M.M., Monroy-Vilchis, O., Morato, R.G. (2015). Modeling the risk of livestock depredation by jaguar along the Transamazon highway. Br Basic Appl. Ecol. 16(5), 413–419.
[9]. Coyne, J.A., and Orr, H.A. (2014). Speciation; Oxford University Press: Oxford, UK.
[10]. Crooks, K.R., Burdett, C.L., Theobald, D.M., Rondinini, C., Boitani, L., (2011). Global patterns of fragmentation and connectivity of mammalian carnivore habitat. Philos Trans Royal Soc B: Biol. Sci. 366(1578), 2642–2651.
[11]. Di Minin, E., Slotow, R., Hunter, L.T.B., Montesino Pouzols, F., Toivonen, T., Verburg, P.H., Leader-Williams, N., Petracca, L., Moilanen, A. (2016). Global priorities for national carnivore conservation under land use change. Sci. Rep. 6, 23814.
[12]. Franklin, J. (2009). Mapping species distributions; spatial inference and prediction. Cambridge University Press.
[13]. Ghoddousi, A., Bleyhl, B. Sichau, C., Ashayeri, D., Moghadas, P., Sepahvand, P., Hamidi, A.K., Soofi, M., Kuemmerle, T. (2020). Mapping connectivity and conflict risk to identify safe corridors for the Persian leopard. Landscape Ecology. 35, 1809-1825.
[14]. Gil-Sánchez, J.M., Herrera-Sánchez, F.J., Rodríguez-Siles, J., Sáez, J.M., Díaz-Portero, M.A., Arredond, A., Álvarez, B., Cancio, I., Lucas, J.D., Castillo, S., McCain, E., Pérez, J., Valenzuela, G., Valderrama, G.M., Bautista, J., Sarabia, C., Leonard, J., Sánchez-Cerdá, M., Virgós, E., Qninba, A. (2020). Feeding Specialization of Honey Badgers in the Sahara Desert: A Trial of Life in a Hard Environment. Diversity. 12(59), 2-11.
[15]. Goswami, V.R., Vasudev, D. (2017) Triage of conservation needs: the juxtaposition of conflict mitigation and connectivity considerations in heterogeneous, human-dominated landscapes. Front Ecological Evoloution. 4(144), 1–7.
[16]. Guisan, A., Thuiller, W. (2005). Predicting species distribution: offering more than simple habitat models. Ecology Latters. 8, 993-1009.
[17]. Guisan, A., Zimmermann, N.E. (2000). Predictive habitat distribution models in ecology. Ecological Modelling. 135, 147-186.
[18]. Gupta, S., Mondal, K., Sankar, K., Qureshi, Q. (2012). Abundance and habitat suitability model for ratel (Mellivora capensis) in Sariska Tiger Reserve, Western India.Wildl. Biol. Prac. 8(1), 13–22.
[19]. Jdeidi, T., Masseti, M., Nader, I., de Smet, K., and Cuzin, F. (2010). Mellivora capensis: The IUCN Red List of Threatened Species 2010. e.T41629A10522349. Available online: https://www.iucnredlist. org/ species/ 41629/ 45210107
[20]. Je˛drzejewski, W., Carren˜o, R., Sa´nchez-Mercado, A., Schimdt, K., Abarca, M., Robinson, H.S., Boede, E.O., Hoogesteijn, R., Viloria, A.L., Cerda, H., Velasquez, G., Zambrano-Martinez, S. (2017). Human-jaguar conflicts and the relative importance of retaliatory killing and hunting for jaguar (Panthera onca) populations in Venezuela. Biol. Cons. 209, 524–532.
[21]. Karami, M., Ghadirian, T., Faizolahi, K. (2012). The Atlas of Mammals of Iran. Department of Environment of Iran. (in Farsi)
[22]. Kermani, F., Ahmadi Dastjerdi, M.R., Nezami, B., Mohammadi Mayab, M. (2020). Prediction of Wild Sheep habitat desirability, the main prey of Asiatic Cheetah on the Central Iranian plateau, to improve species management. Experimental Animal Biology. 9(1-33), 65-80. (in Farsi)
[23]. Kheswa, E., Ramesh, T., Kalle, R., Downs, C. (2018). Habitat use by honey badgers and the influence of predators in iSimangaliso Wetland Park, South Africa. Mammal. Biol. 90, 22–29.
[24]. Kouchali, F., Nezami, B., Goshtasb, H., Rayegani, B., Ramezani, J. (2019). Brown Bear (Ursus arctos) habitat suitability modelling in the Alborz Mountains. International Journal of Environmental Science and Bioengineering. 12, 45-54.
[25]. Krebs, Ch.J. (2009). Ecology: The Experimental Analysis of Distribution and Abundance, 6th Edition. University of British Columbia, Vancouver.
[26]. Lennox, R.J., Gallagher, A.J., Ritchie, E.G., Cooke, S.J. (2018). Evaluating the efficacy of predator removal in a conflict-prone world. Biol. Cons. 224, 277–289.
[27]. Mirzayi, M., Riyahi Bakhtiyari, A., Salman Mahini, A., Gholamalifard, M. (2013). Investigating the Land Cover Changes in Mazandaran Province Using Landscape Ecology’s Metrics Between 1984 – 2010. Iranian Journal of Applied Ecology. 2(4), 37-55. (in Farsi)
[28]. Nezami, B. (2020). Wildlife, Mammals of Iran. Game Guard Training Package. Department of the Environment. (in Farsi)
[29]. Nezami, B., Ataei, F., Heydari, H.R., Alizadeh Shaabani, A., Eshaghi, R., Naeimaei, R. (2018). Key Source Area to Conserve Brown Bear Ursus arctos Linnaeus, 1758 in Alborz Mountain. Experimental Animal Biology. 6(3), 127-141. (in Farsi)
[30]. Nezami, B., Jokar, H., Kargar, R., Zahedian, B. (2020). Study the Prey Preference of Cheetah Acinonyx jubatus venaticus in Nayebandan Wildlife Refuge. Arid Biome Scientific Journal. 9(2), 43-52. (in Farsi)
[31]. Parmesan, C. (2006). Ecological and evolutionary responses to recent climate change. Annu. Rev. Ecol. Evol. Syst. 37, 637–669.
[32]. Phillipes, S.J., Anderson, R.P., Schapire, R.E. (2006). Maximum entropy modeling of species geographic distributions. Ecological Modeling. 190, 231-259.
[33]. Qashqaei, A., Joslin, P., Dibadj, P. (2015). Distribution and conservation status of Honey Badgers Mellivora capensis in Iran. Small Carniv. Conserv. 52 & 53, 101–107.
[34]. Ripple, W.J., Estes, J.A., Beschta, R.L., Wilmers, C.C., Ritchie, E.G., Hebblewhite, M., Berger, J., Elmhagen, B., Letnic, M., Nelson, M.P., Schmitz, O.J., Smith, D.W., Wallach, A.D., Wirsing, A.J. (2014). Status and ecological effects of the world’s largest carnivores. Science. 343, 1–11.
[35]. Rosalino, L., Martin, P., Gheler-Costa, C., Lopes, P., Verdade, L. (2014). Neotropicalsmall mammals’ diversity in the early cycle of commercial Eucalyptusplantations. Agroforest. Syst. 88, 427–436.
[36]. Shams, A., Nezami, B., Rayegani, B., Shams-Esfandabad, B. (2019). Climate Change and its Effects on Asiatic Cheetah Suitable Habitats in Center of Iran (Case Study: Yazd Province). Journal of Animal Environment. 11(3), 1-12. (in Farsi)
[37]. Shams-Esfandabad, B., Nezami, B., Najafi Siavashan, N., Asadi, Z., Ramezani, J. (2021). Asiatic Cheetah's (Acinonyx jubatus venaticus Griffith, 1821) (Felidae: Carnivora) habitat suitability modeling in Iran. Journal of Wildlife and Biodiversity. 5(1), 15-31.
[38]. Sharifi, H., Malekian, M., Shahnaseri, G. (2020). Habitat selection of honey badgers: are they at the risk of an ecological trap? Hystrix, the Italian Journal of Mammalogy. 1-6.
[39]. Van Eeden, L.M., Crowther, M.S., Dickman, C.R., Macdonald, D.W., Ripple, W.J., Ritchie, E.G., Newsome, T.M. (2018). Managing conflict between large carnivores and livestock. Conserv. Biology. 32(1), 26–34.
[40]. Wilson, D.E., Mittermeier, R.A. (2009). Handbook of the Mammals of the World. Vol 1. Carnivores; Lynx Editions: Barcelona, Spain.
[41]. Ziaie, H. (2008). A field guide to the mammals of Iran. Tehran: Departemant of the Iran Environment. (in Farsi)
[42]. Zhou, Y.B., Newman, C., Buesching, C.D., Zalewski, A., Kaneko, Y., Macdonald, D.W., Xie, Z.Q. (2011). Biogeographical patterns in the diet of genus Martes across theHolarctic region: factors affecting trophic diversity. J. Biogeog. 38, 137–147.