بررسی کارایی برخی از روش های جداسازی جریان پایه در رودخانه های مناطق خشک و نمیه خشک (مطالعه موردی: حوزه آبخیزحبله رود)

حسنی, مهدی; ملکیان, آرش; رحیمی, محمد; سمیعی, مسعود; خاموشی, محمد رضا

بررسی کارایی برخی از روش های جداسازی جریان پایه در رودخانه های مناطق خشک و نمیه خشک (مطالعه موردی: حوزه آبخیزحبله رود)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانش آموخته کارشناسی ارشد بیابان زدایی، دانشگاه سمنان

² استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

³ استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه سمنان

⁴ کارشناس ارشد منابع طبیعی، اداره کل منابع طبیعی استان فارس

⁵ کارشناس ارشد منابع آب، شرکت آب منطقه ای استان سمنان

چکیده

جریان پایه جزئی از جریان رودخانه بوده که نسبت به بارندگی واکنش نشان میدهد و به طور معمول با آب تخلیه شده از ذخیره آب زیر زمینی مرتبط است. کمیت و کیفیت جریان پایه در رودخانههای مناطق خشک و نیمه خشک تأثیر بسیاری در زیست بومها و تنوع اکولوژیکی دارد. جدا سازی اجزای جریان پایه از طریق تجزیه و تحلیل هیدروگراف جریان، اطلاعاتی راجع به ویژگی ذخایر طبیعی که رودخانه را تغذیه میکند، در اختیار قرار میدهد. ویژگیهای جریان پایه در ارزیابی کیفیت آب و کمیت جریان مفید بوده و میتواند برای واسنجی و اعتبار سنجی مدلهای هیدرولوژی به کار رود. روشهای گوناگون به منظور تفکیک هیدروگراف جریان به دو بخش رواناب مستقیم و جریان پایه، وجود دارد. در این تحقیق، از روش فیلتر عدد برگشتی یک و دو پارامتره و روشPART و روش کمینه موضعی (Local minimum) با استفاده از دادههای ایستگاههای هیدرومتری فیروزکوه، نمرود، سیمین دشت و بنکوه واقع بر رودخانه حبله رود استفاده گردید. نتایج نشان داد که در همه ایستگاهها به جز ایستگاه نمرود، روش کمینه موضعی، و در ایستگاه نمرود روش فیلتر عددبرگشتی یک پارامتره با مقدار α برابر 975/0 به دلیل پایین بودن انحراف استاندارد (SD=0.04)، روش مناسبی برای تفکیک جریان پایه از جریان کلی رودخانه است.

کلیدواژه‌ها