بررسی تناسب رویشگاهی استقرار گونه وشاءDorema ammoniacum در مراتع سبز دشت بافق، استان یزد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم مراتع، گروه منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، پژوهشگر مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی یزد، یزد

2 دانشیار، گروه منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

3 استادیار، گروه علوم گیاهی و گیاهان دارویی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

4 استادیارگروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل، زابل، ایران

5 استادیار، گروه منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

10.29252/aridbiom.2021.1999

چکیده

این پژوهش با هدف ارزیابی کارآیی روش رگرسیون لجستیک در تعیین عوامل محیطی مؤثر بر حضور گونه Dorema ammoniacum D. DON.و شناسایی شرایط رویشگاهی این گونه انجام شد. نمونه‌برداری از پوشش گیاهی به روش سیستماتیک-تصادفی از طریق پلات‌گذاری در امتداد 9 ترانسکت در منطقه حضور و 9 ترانسکت در منطقه عدم حضور انجام شد. سطح پلات‌ها با توجه به نوع گونه‌های موجود به روش سطح حداقل و تعداد آن با توجه به روش آماری 10 پلات در امتداد هر ترانسکت تعیین شد. داده­های مربوط به حضور و عدم حضور گونه (180 پلات نمونه از هر کدام) جمع­آوری و عوامل محیطی محل نمونه‌برداری شامل پستی و بلندی، اقلیم و خاک بررسی شد. برای نمونه‌برداری خاک اقدام به حفر پروفیل در ابتدا، انتها و وسط هر ترانسکت، از دو عمق 30-0 و 60-30 سانتیمتری شد، سپس نمونه‌های هر عمق با هم مخلوط و به عنوان یک نمونه مرکب آماده و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در آزمایشگاه بر اساس روش‌های معمول اندازه‌گیری شد. مدلسازی پیش بینی رویشگاهی به روش رگرسیون لجستیک انجام گرفت و نقشه پیش‌بینی رویشگاه گونه وشاء D. ammoniacum با استفاده از مدل پیشبینی تهیه شد. بر اساس نتایج مدل پیش­بینی، شیب رویشگاه، آهک و رس عمق دوم خاک بیشترین تأثیر در پراکنش گونه را دارند. بعد از تعیین آستانه بهینه حضور، میزان تطابق نقشه پیشبینی با نقشه واقعی با استفاده از ضریب کاپا اندازهگیری شد. با توجه به آستانه بهینه حضور (5/0) و ضریب کاپای به دست آمده (5/0) نتایج نشان دهنده توافق خوب ارزیابی است. نتایج نشان داد که روش رگرسیون لجستیک قادر است رویشگاه گونه D. ammoniacum را پیش­بینی کند، بنابراین پراکنش این گونه مهم و با ارزش به همراه اطلاعات استخراج شده از این تحقیق می­تواند در مکان­یابی مناطق برای جهت احیای رویشگاه آن در منطقه مورد مطالعه و مناطق اکولوژیکی مشابه کمک نماید.

کلیدواژه‌ها


[1]. Bagheri, H., Ghorbani, A., Zare Chahouki, M.A., Jafari, A.A., and Sefidi, K. (2017). Halophyte species distribution modeling with MaxEnt model in the surrounding rangelands of Meighan playa, Iran. Journal of Applied Ecology and Environmental Research, 15(3), 1473-1484.
[2]. Baghestani Maybodi, N., and Dashtakian, K. (2015). Ecological regions of Iran, vegetation types of Yazd province. Research Institute of Forests and Rangelands, 245P. (in Farsi)
[3]. Behmanesh, B., E. Tabasi, E., Fakgireh, A., and Kgalasi Ahvazi, L. (2019). Modeling the distribution of medicinal plants Thymus kotschyanus Boiss and Achilla millefolium by ecological nest analysis and logistic regression. Journal of Plant Ecology, 13(6): 91-120. (in Farsi)
[4]. Borna, F., Tamartash, R., Tatian, M. R., and GHolami, V. (2017). Habitat potential modeling of Astragalus gossypinus using ecological niche factor analysis and logistic regression (Case study: summer rangelands of Baladeh, Nour). Journal of RS and GIS for Natural Resources, 7(4): 45-61.
[5]. Esfanjani, J., Zare Chahouki, M.A., Esmaeeli, M.M., & Behmanesh, B. (2015). Habitat distribution modeling species ranges southern of Golestan province with Logistic regression. Journal of Watershed Management Reasearch, 108: 53-61. (in Farsi).
[6]. Esfanjani, J., Ghorbani, A., and Zare Chahouki, M.A. (2018). MaxEnt modeling for predicting impacts of environmental factors on the potential distribution of Artemisia aucheri and Bromus tomentellus-Festuca ovina in Iran, Polish Journal of Environmental Studies, 27(3): 1041-1047.
[7]. Esfanjani, J., Ghorbani, A., Moameri, M., Zare Chahouki, M.A., and Esmali Ouri, A. (2020). Prediction of distribution of Prangos Uloptera DC. Using two modeling techniques in the southern rangelands of Ardabil Province, Iran. Journal of Rangeland Science, 10(2): 137-148.
[8]. Ghafar, S., Ghorbani, A., Moameri, M., Mostafazadeh, R., and Bidarlord, M. (2018). Composition and structure of species along altitude gradient in Moghan-Sabalan rangelands, Iran. Journal of Mountain Science, 15(6): 1209-1228.
[9]. Ghorbani, A., Moghaddam, S.M., Hashemi Majd, K., and Dadgar, N. (2018). Spatial variation analysis of soil properties using spatial statistics: a case study in the region of Sabalan Mountain, Iran. Journal on Protected Mountain Areas Research and Management, 10: 70-80.
[10]. Ghorbani, A., Hassanzadeh Kuhsareh, E., Moameri, M., and Hashemi Majd, K. (2019). Effects of soil parameters on aboveground net primary production in meadow rangelands in Fandoghlou region of Namin county, Ardabil Province. Journal of Water and Soil Science (Science and Technology of Agriculture and Natural Resources), 30: 95-107.
[11]. Ghorbani, A., Dadjou, F., Moameri, M., Bidar Lord, M., and Hashemi Majd, K. (2019). Effective topographic and climate factors on aboveground net primary production in Hir and Neur rangelands of Ardabil province. Iranian Journal of Range and Watershed Management, 71(4): 1055–1071.
[12]. Ghorbani, A., Moameri, M., Dadjou, F., Seyedi Kaleybar, S.A., Pournemati, A., and Asghari, S.H. (2020a). Determinization of environmental factors effects on plants production in QezelOzan-Kosar rangelands, Ardabil province factors effect on rangelands production. ECOPERSIA, 8(1): 47–56.
[13]. Ghorbani, A., Samadi Khanghah, S., and Esfanjani, J. (2020b). Predicting the distribution of Leucanthemum vulgare Lam. using logistic regression in Fandoghlou rangelands of Ardabil province, Iran. Journal of Rangeland Science, 10(1): 98-111.
[14]. Hirzel, A.H., Hausser, J., Chessel, D., and Perrin. N. (2002). Ecological niche factor analysis: how to compute habitat-suitability maps without absence data? Ecology, 73: 2027-2036.
[15]. Hosseini, S.Z., Kappas, M., Zare Chahouki, M.A., Gerold, G., Erasmi, S., and Rafiei Emam, A. (2013). Modelling potential habitats for Artemisia sieberi and Artemisia aucheri in Poshtkouh area, central Iran using the maximum entropy model and geostatistics. Journal of Ecological Informatics, 18: 61-68.
[16]. Hosseini, S.H., Heshmati, Heshmati, Gh., Mieza, M., & Karami, P. (2019). Effects of altitude gradient and physical and chemical soil factors on functional and distribution characteristics of Ferula haussknechtii (Case study: Bayenchob Rangelands, Saral of Kurdistan). Journal of Range and Desert Research, 26(2): 447-458.
[17]. Jafarian, G., Arzani, H., Jafari, M., and Azarnivand, H. (2011). Preparation spatial prediction map of species using logistic regression. Natural Geography Research, 79: 1-18.
[18]. Jannat Babaei, M., Moradi, G.H., and Feghhei, J. (2019). The effect of environmental factors on the distribution of ecological habitat groups Paliurus spina-christi Mill. (Case study: Chalus MarzanAbad), Journal of Plant Ecology, 7(14), 345-359. (in Farsi).
[19]. Khalasi Ahvazi, L., Zare Chahouki, M.A., and Ghorbannezhad, F. (2012). Comparing discriminant analysis, ecological niche factor analysis and logistic regression methods for geographic distribution modelling of Eurotia ceratoides (L.) C. A. Mey. Journal of Rangeland Science, 3(1): 45-57.
[20]. Krebs, C.J. (1999). Ecological methodology. Addison Wesly Hongman, Menlopark, California, USA, 620p.
[21]. Ilunga Nguy, K., and Shebitz, D. (2019). Characterizing the spatial distribution of Eragrostis Curvula (Weeping Lovegrass) in New Jersey (United States of America) using logistic regression. Journal of Environments, 125(6): 1-14.
[22]. Miller, J. (2005). Incorporating spatial dependence in predictive vegetation models: Residual Interpolation Methods, The Professional Geographer, 57(2): 169 -184.
[23]. Molaei Sham Asbi, M., Ghorbani, A., Sefidi, K., Bahrami, B., and Hashemi Majd, K. (2017). Effects of ecological factors on distribution of Artemisia aucheri Boiss.in southeast faced slopes of Sabalan. Iranian Journal of Rangeland, 11(2): 139-151. (in Farsi).
[24]. Mozaffarian, V. and Mirvakili, S.M. (2007). Flora of Iran, Umbelliferae Family, Research Institute of Forests and Rangelands, 569p. (in Farsi).
[25]. Piri Sahragard, H., Zare Chahouki, M.A., and Azarnivand, H. (2013). Modeling distribution of plant species in western rangelands of Hoze Soltan in Qom province by logistic regression method. Journal of Range Management, 1(1): 94-113. (in Farsi).
[26]. Piri Sahragard, H., and Zare Chahouki, M. A. (2015). An evaluation of predictive habitat models performance of plant species in Hoze Soltan rangelands of Qom province. Journal of Ecological Modeling, 310: 64-71.
[27]. Piri Sahragard, H. (2017a). Predictive modeling of plant species habitat distribution using logistic regression (A case study in western Taftan, Khash City). Journal of Plant Research (Iranian Journal of Biology), 30(4): 16-29.(in Farsi)
[28]. Piri Sahragard, H., Zare Chahouki, M. A., Ajorlou, M., & Nahtani, M. (2017b). Habitat distribution prediction modeling of Amygdalus scoparia Spach in Moshkoieh Rangelands in Qum province. Forests and wood products, Journal of Natural Resources, 69(4): 725-734. (in Farsi).
[29]. Piri Sahragard, H., and Ajorlo, M. (2018). A comparison of logistic regression and maximum entropy for distribution modeling of range plant species (a case study in rangelands of western Taftan, southeastern Iran). Turkish Journal of Botany, 42: 28-37.
[30]. Rezaeipourbaghdar, A., Sadeghinia, M., Nouhagar, A., and Hakimi, M. H. (2014). Determining of relationship distribution between Dorema ammoniacum and Rheum ribes by some soil factors (Case study: Rangelands Bafgh Baghdar). Journal of Desert Ecosystem Engineering, 3(4): 69-78. (in Farsi).
[31]. Rezaipoorbaghedar, A., Hakimi, M.H., Sadeghinia, M., and Azimzadeh, H.R. (2012). Effect of some soil properties on distribution of Eurotia ceratoides and Stipa barbata in Baghedar summer region of Bafgh, Journal of Rangeland Science, 5: 417- 424. (in Farsi).
[32]. Safaee M., Tarkesh M., Basiri, M., and Bashari, H. (2013). Determining the potential habitat of Astragalus verus Olivier using the geostatistical and logistic regression methods. Arid Biome, 1(3): 42- 55. (in Farsi).
[33]. Sepahvand, M., Khomali, F., Kiani, F., and Eftekhari, K., 2017. Modeling soil depth and topographic attributes relationship for predicting soil depth in Rimeleh Catchment, Lorestan Province, Journal of Soil Research (Soil and Water Sciences), 31(4): 601-612. (in Farsi).
[34]. Zare Chahouki, M.A., and Khalasi Ahvazi, L. (2012). Predicting potential distributions of Zygophyllum eurypterum by three modeling techniques (ENFA ANN and logistic in North East of Semnan Iran, Range management and agroforestry, 2(33): 68-82. (in Farsi).
[35]. Zare Chahouki, M. A., Khojasteh, F., Yousefi, M., Fasodan, A., and Shafizadeh, M. (2012). Evaluation of different plot shape, size, and number for sampling in middle Taleghan rangelands, Journal of Watershed Management Research, 99, 127-138.
[36]. Zare Chahouki, M. A., Abbaasi, M., & Azarnivand, H. (2014a). Spatial Distribution Modeling of Agropyron intermedium and Stipa barbata habitats Logistic Regression (Case Study: Middle Talegan Rangelands). Journal of Plant Ecosystem Conservation. 2(4): 47-60. (in Farsi).
[37]. Zare Chahouki, M. A., Kgalasi Ahvazi, L., & Azarnivand, H. (2014b). Modeling of plant species distribution based on soil and topographic factors using logistic regression method in eastern Kerman rangelands. Journal of Range and Watershed Management, 67(1): 45-59. (in Farsi).
[38]. Zare Chahouki, M.A., & Esfanjani, J. (2015). Predicting potential distribution of plant species by modeling techniques in southern rangelands of Golestan, Iran. Journal of Range Management and Agroforestry, 36(1): 66-71. (in Farsi).
[39]. Zare Chahouki, M. A., & Naseri Hesar, N. (2018). Habitat distribution modeling of some plant species using logistic regression in the semi-arid rangelands (Case study: Eshtehard Rangelands). Journal of Plants Research, 31(1): 29-44. (in Farsi).
[40]. Zarei, Gh., Baghestani Meybodi, N., & Zamani Bagegani, A. (2016). Study Autecology of plant D. ammoniacum D. DON. in Bafgh city, Yazd province, Iran, Journal of Plant Ecophysiology, 25(8): 226-235. (in Farsi).