پیش نگری طوفان‌های گردوخاک جنوب شرقی ایران با استفاده از خروجی های CMIP6 تحت سناریوهای SSP در دوره زمانی 2020 تا 2100

نوع مقاله : مقاله کوتاه پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه مدیریت و کنترل بیابان، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

2 دانشیار، گروه بیابان زدایی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

10.29252/aridbiom.2023.19169.1906

چکیده

تأثیر طوفان­ های گردوخاک بر منطقة سیستان و بلوچستان از جمله مهم ­ترین مسائل حال حاضر این منطقه است. پژوهش حاضر، تلاشی برای بررسی اثرات تغییر اقلیم بر روند تغییرات طوفان‌های گردوخاک استان سیستان و بلوچستان در چشم ­انداز آینده (تا پایان سال 2100) نسبت به دورة اقلیمی پایه (2020-2010) است. در گام نخست، با استفاده از روش رگرسیونی خطّی چندگانه، همبستگی و ارتباط بین متغیر روزهای همراه با گردوخاک با سایر متغیرهای اقلیمی (دما، بارندگی، رطوبت ­نسبی و سرعت باد( طی دوره آماری (2020-2010) بدست آمد. سپس به‌منظور بررسی وضعیت آیندة طوفان‌های گردوخاک، از داده ­های مدلسازی ­شده مدل جهانی CMIP6 در قالب سه سناریو و 8 دوره ده ساله به‌عنوان ورودی های روابط رگرسیونی معنی­ دار طی دوره زمانی 2020 تا 2100 استفاده شد. نتایج نشان داد که روند تغییرات گردوخاک بر اساس سه سناریوی اقلیمی خوش­بینانه، حدمتوسط و بد­بینانه در استان سیستان و بلوچستان به صورت افزایشی است. طبق انتظار کم‌ترین روزهای همراه با گردوخاک بر اساس سناریوی خوش­بینانه (SSP1-2.6) دیده می ­شود. گردوخاک بر اساس سناریوهای حدمتوسط (SSP3-7.0) و بدبینانه (SSP5-8.5) تقریباً مشابه بوده و افزایشی هستند. بنابراین می­ توان انتظار داشت که با ادامه روند تغییرات اقلیمی، شاهد فراوانی بیش‌تر روزهای همراه با گرد و خاک در آینده بود. در نتیجه نیاز است سرمایه­ گذاری­ های لازم برای اقدامات مدیریتی سازگاری با رویکرد کاهش اثرات در برابر تأثیرات زیان­بار طوفان‌های گردوخاک در منطقه سیستان و بلوچستان از هم اکنون در دستور کار قرار بگیرد.

کلیدواژه‌ها


[1]. Akbari H, Mesbahzadeh T, Zehtabian G. (2021). Prediction of climate change in arid and semi-arid regions of the western basin of Jazmourian Wetland. E.E.R. 2021; 11 (3):27-43. (in Farsi)
[2]. Asghari, M., Meshkatee, A., Ranjbar, A., & Moradi, M. (2020). Study and evaluation of dust         emission scheme in WRF-Chem model of duststorm in the east and southeast of the Iran (Case study 11 to 13 August 2018). Journal of Climate Research, 1399(43), 87-98. (in Farsi)  
[3]. Bevacqua, E., Maraun, D., Hobæk Haff, I., Widmann, M., Vrac, M) .2017(. Multivariate statistical modeling of compound events via pair-copula constructions: analysis of floods in Ravenna (Italy). Hydrol. Earth. Syst. Sci. 21, 2701–2723.
[4]. Boroughani, M. (2020). Identification of dust source area in Sistan basin and determination of their characteristics, Iranian Journal of Range and Desert Research, 27(3), 617-631. (in Farsi)
[5]. Cheraghalizadeh, M., Hemmati, R. & Asgari, S. (2020). Future Projection of the possible impacts of climate change on the maximum extent of temperature of Iran under the Representative Concentration Pathway (RCP) scenario during the 21st century. Nivar, 44(108-109), 85-96. (in Farsi)
[6]. Farzaneh, M., Arbabi Sabzevari, A., Daryabari, J., & Asadian, F. (2021). Climatic Variable Forecasting for Future Decades in South East Area of Iran. Journal of Climate Research1400(45), 97-112. (in Farsi)
[7]. Ghasemi, M., soltani, A., Naseri, A., & Moazed, H. (2019). Investigating the trend of future climate change under the Representative Concentration Pathway scenarios using non-parametric Man-Kendall test (Case study: South of Ahvaz). Nivar, 43(106-107), 79-88. (in Farsi)
[8]. IPCC. )2019.( Summary for Policymakers. In: Climate Change and Land: an IPCC special report on climate change, desertification, land degradation, sustainable land management, food security, and greenhouse gas fluxes in terrestrial ecosystems.
[9]. Rashki, A., Middleton, N.J., Goudie, A.S.)2021(.Dust storms in Iran– Distribution, causes, frequencies and impacts. Aeolian Research. 48(1), 100655-17.
[10]. Sarabi, M., Dastorani, M. T., & Zarrin, A. (2020). Investigating Impact of Future Climate Changes on Temperature and Precipitation condition (Case Study: Torogh Dam Watershed, Mashhad). Journal of Meteorology and Atmospheric Science3(1), 63-83. (in Farsi)
[11]. Sobouti, Y., Darvishzadeh, R., & Naghavi Azad, A. (2015). Climate of Iran - Projection of Temperature and Precipitation until 2030. Science Cultivation, 5(2), 18-25. (in Farsi)
[12]. Zarrin, A., & Dadashi Roudbari, A. A. (2020). Projection the Long-Term Outlook Iran Future Temperature Based on the Output of The coupled model intercomparison project phase 6 (CMIP6). Journal of the Earth and Space Physics, 46(3), 583-602. (in Farsi)
[13]. Zarrin, A., dadashi-rodbari, A., & Salehabadi, N. (2021). Projected temperature anomalies and trends in different climate zones in Iran based on CMIP6. Iranian Journal of Geophysics, 15(1), 35-54. (in Farsi)