کاربرد شاخص‌های PI، IPI و MCd در ارزیابی وضعیت آلودگی برخی فلزات در رسوبات باطله ناشی از فرآوری سنگ آهن در مجتمع معدنی چغارت بافق

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه هرمزگان

2 دانشگاه یزد

چکیده

این پژوهش با هدف تعیین وضعیت آلودگی رسوبات باطله ناشی از فرآوری سنگ آهن در منطقه بیابانی بافق از نظر برخی فلزات صورت گرفت. پس از حفر هفت پروفیل و نمونه‌برداری از عمق 150-0 سانتیمتری رسوبات، غلظت 14 فلز در 35 نمونه رسوب به وسیله دستگاه ICP-OES اندازه‌گیری شد. جهت تعیین مقدار زمینه 14 فلز در خاک منطقه شاهد، 25 نمونه از پروفیلی به عمق 5/2 متر (هر 10 سانتیمتر یک نمونه) تهیه و غلظت متغیرهای مذکور به وسیله دستگاه ICP-OES تعیین شد. پس از دسته‌بندی داده‌های حاصل و اطمینان از نرمال بودن آن‌ها، جهت تعیین مقدار آلایندگی و تغییرات متغیرهای اندازه‌گیری شده شاخص‌های PI، IPI و MCdمحاسبه شد. نتایج نشان داد میانگین شاخص PI برای متغیرهای آرسنیک، کبالت، آهن و وانادیوم به ترتیب 365/4، 254/9، 570/4 و 249/9 است. همچنین بر اساس نتایج محاسبه شده برای شاخص‌های  IPIو MCd100% نمونه‌ها در طبقه آلودگی متوسط قرار دارد. در مجموع، متغیرهای آرسنیک (As)، کبالت (Co)، آهن (Fe) و وانادیوم (V) به عنوان آلاینده‌های مهم رسوب باطله ناشی از کارخانه فرآوری سنگ آهن در منطقه بیابانی بافق است که در صورت عدم اجرای اقدامات پیشگیرانه یا اصلاحی مناسب موجب آلودگی خاک و منابع آب منطقه خواهد شد. یافته­های این پژوهش با شناسایی منابع بالقوه آلاینده آب و خاک منطقه، راهگشای تحقیقات آینده جهت بررسی امکان رفع آن‌ها با روش گیاه‌پالایی است.

کلیدواژه‌ها


[1]. Abdolahi, S., Delavar, M., & Shekari, P. (2012). Numerical analysis of the distribution of soil pollution by heavy elements Angooran mine area in Zanjan. Journal of Soil and Water (Agricultural Science and Technology), 26(5), 1130-1151, (in Farsi).
[2]. Ameh, E.G., Kolawole, M.S., Imeokparia, E.G. (2011). Using Factor-Cluster analysis and Enrichment methods to evaluate impact of cement production on stream sediments around Obajana cement factory in kogi state. North Central Nigeria Pelagia Research Library, 76-89.
[3]. Ashraf, M., Ozturk, M., and Ahmad, M.S.A. (2010).Plant Adaptation and Phytoremediation, Springer Dordrecht Heidelberg London New York, Library of Congress Control Number: 2010931467. (www.springer.com)
[4]. Ayaseh, K., Stoodeh, A., & Poorshirzad, A. (2014). Study on sediment pollution of Bashar river due to some trace metals. M.Sc. theses, Faculty of Natural resources. Yazd university, (in Farsi).
[5]. Gity, A. (2011). Desert, desertification and desertification combating.Iran Agricultural Science Publications.700 p, (in Farsi).
[6]. Hakanson, L. (1980). An ecological risk index for aquatic pollution control: a sedimentological approach.Water Res.14, 975-1001.
[7]. Kalantari, N., Sajadi, Z., Makvandy, M., & Keshavazi, M. (2012). Chemical properties of Asalooyeh alluvial soil and groundwater with an emphasis on heavy metal pollution. Journal of Applied Geology, 7(4), 333-342. (in Farsi).
[8]. Legret, M. (2006). Heavy metal deposition and soil pollution along 2 major rural highways, Environment technology, 37, 247-254.
[9]. Loska, K., & Wiechula, D. (2003). Application of principal component analysis for the estimation of source heavy metal contamination in surface sediments from Rybnik Reservoir. Chemosphere Journal, 51, 723–733.
[10]. MacFarlane, G.R., & Burchett, M.D. (2000). Cellular distribution of Cu, Pb and Zn inthe Grey Mangrove Avicenniamarina (Forsk.). Vierh. Aquatic Botany, 68, 45–59.
[11]. Shahbazi, A., Safianian, A., Mirghafari, N., & Einghalai, M.H. (2012). Study ofheavy metalscontamination soilbypollution factor, thecomprehensive pollution factorand land accumulationindexes in Nahavandcity. Environment and development Journal, 5, 31-38.
[12]. Shahdadi, S., & Moslempoor, M. (2011). Study of Contamination of sediments in the South East of Tehran to toxic elements usingprincipal components analysis anddetermination of pollution index. Journal of Ecology, 37(60), 137-148, (in Farsi).
[13].Tomlinson D. L., Wilson J. G., Harris C. R. and Jeffney D. W. (1980).problems in the assessment of heavy metal levels in estuaries and the formation of pollution index, Helgol. Wiss.Meeresunters, vol. 33, 566-572
[14]. Yuanan, H., Xueping, L., Jinmei, B., Kaimin, Sh., Eddy, Y., & Hefa, Ch. (2013). Assessing heavy metal pollution in the surface soils of a regionthat had undergone three decades of intense industrializationand urbanization. Environ Science Pollution Research, 20, 6150–6159.
[15]. Zhou, A.X., & Mackay, D.S. (2001). Effects of spatial detail of soil information onwatershed modeling. Journal of Hydrology, 248, 54-77.
[16]. Zhou, J.M., Dang, Z., Cai, M.F., & Liu, C.Q. (2007). Soil heavy metal pollution around the Dabaoshan mine, Guangdong Province. China. Pedosphere Journal, 17(5), 588-594.