ارزیابی ارتباط کاربری اراضی و آلودگی نیترات منابع آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت قروه-دهگلان واقع در استان کردستان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تهران-کارشناسی ارشد آبخیزداری

2 عضو هیئت علمی دانشگاه تهران

3 دانشگاه تهران

4 دانشگاه هرمزگان

چکیده

آلوده‌شدن منابع آب زیرزمینی به نیترات به یکی از نگرانی‌های مهم در اکثر دشت‌های ایران تبدیل شده است. اولین قدم در برنامه‌ریزی و اجرای طرح‌های جلوگیری و کنترل آلودگی، شناسایی منشاء آلودگی است. این پژوهش با هدف بررسی وضعیت آلودگی نیترات آب زیرزمینی و تعیین اثر کاربری اراضی بر آن انجام شده است. به همین منظور داده‌های غلظت نیترات آب زیرزمینی 93 چاه مربوط به مهر ماه سال 1391 از شرکت آب منطقه‌ای استان کردستان جمع‌آوری شده و با نقشه کاربری اراضی روی‌هم‌گذاری گردید. علاوه بر آن برای تعیین تأثیر کود ازته مورد استفاده در فعالیت‌های کشاورزی بر آلودگی نیترات آب زیرزمینی، مصرف سالانه کود نیتروژنه در 50 نقطه از اراضی کشاورزی به صورت تصادفی و روش پرسشنامه جمع‌آوری گردید‌. نتایج نشان داد که میزان کود‌های نیتروژنه مورد استفاده در زمین‌های کشاورزی همبستگی مکانی قوی با غلظت نیترات آب زیرزمینی دارد. بنابراین استفاده بیش از حد کودهای نیتراته در فعالیت‌های کشاورزی، عامل اصلی آلودگی نیترات آب زیرزمینی این منطقه بوده و برای کنترل این آلودگی، مدیریت مصرف کود در قالب برنامه‌ای جامع پیشنهاد می‌گردد‌.

کلیدواژه‌ها


References
[1]. Abdesselam, S., Halitim, A.,  Jan,  A., Trolard, F. & Bourrié G. (2012). Anthropogenic contamination of groundwater with nitrate in arid region: Case study of southern Hodna (Algeria), Environmental Earth Sciences, DOI 10.1007/s12665-012-1834-5.
[2]. Babiker, I. S., Mohamed, M. A. A., Terao, H., Kato, K. & Ohta, K. (2004). Assessment of groundwater contamination by nitrate leaching from intensive vegetable cultivation using geographical information system, Environment International, 29(1), 1009–1017.
[3]. Böhlke, J. K. (2002). Groundwater recharge and agricultural contamination, Hydrogeology Journal, 10, 153–179.
[4]. Debernardi, L., Luca, D. A. D. & Lasagna, M. (2008). Correlation between nitrate concentration in groundwater and parameters affecting aquifer intrinsic vulnerability, Environmental Geology, 55, 539–558.
[5]. Fazeli, M., Kalantari, N., Rahimi, M. & Khobiari, A. (2011). Investigation of spatial and temporal nitrate pollution (Case study: Zeidon plain), Iranian Journal of Water Engineering, 8, 45-51, (in Farsi).
[6]. Ghaisari. M. M., Hoodaji Najafi, C. & Abdullahi A. (2007). Nitrate contamination of groundwater in the South East. Journal of Ecology, 33 (42), 50-43, (in Farsi).
[9]. Pang, Z., Yuan, L., Huang, T., Kong, Y., Liu, J. & Li, Y. (2013). Impacts of Human Activities on the Occurrence of Groundwater Nitrate in an Alluvial Plain: A Multiple Isotopic Tracers Approach. Journal of Earth Science, 24, 111–124.
[10]. WHO, 2011. Nitrate and nitrite in drinking-water (Back ground document for preparation of WHO Guidelines for drinking-water quality). Geneva: World Health Organization. HO/HSE/AMR/07.01/16/Rev/
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
[7]. Khazaie, H., Abbasi, Tabar, H. & Taghizadeh Mhrvrjy, R. A. (2011). Zoning of nitrate contamination of groundwater in the province using statistics (Case study: the Syakh Darngvn), Journal of Natural Environment, 64 (3), 279-267, (in Farsi).
[8]. Lalehzari, R., Tabatabaei, S. H. & Kholghi, M. (2013). Simulation of nitrate transport and wastewater seepage in groundwater flow system, International Journal of Environment Science and Technology, DOI 10.1007/s13762-013-0213-4.