بررسی میزان خروج خاک از مزارع فاریاب در اثر برداشت محصولات مختلف با ریشه غده‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه صنعتی خاتم النبیاء بهبهان

2 عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان

3 کارشناس ارشد بیان زدایی، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان

چکیده

چکیده
فرسایش آبی و بادی فرایندهای مهمی هستند که به طور معمول در مطالعات فرسایش و رسوب مورد بررسی قرار می‌گیرند. از دست رفتن خاک در اثر برداشت محصول (SLCH) نوع دیگری از تخریب اراضی است که معمولا در این مطالعات در نظر گرفته نمی‌شود. طی عملیات برداشت محصولات با ریشه غده‌ای، مقدار قابل توجهی خاک چسبیده به ریشه‌ها همراه محصول از مزارع خارج می‌شود. علیرغم اینکه این محصولات در سطح وسیعی در دنیا کشت می‌شوند، مطالعات کمی در دنیا روی مقدار SLCH انجام گرفته است و به نظر می‌رسد در ایران هم در این زمینه تا کنون مطالعه‌ا‌ی صورت نگرفته است. بنابراین، این مطالعه با هدف بررسی مقدار SLCH برای محصولات سیب-زمینی، سیر، چغندرقند، تربچه و چغندر لبویی در 47 مزرعه فاریاب در استان خوزستان انجام گردید. در هر مزرعه سه پلات 2×2 متری به صورت تصادفی مستقر و محصولات مورد نظر همراه با خاک چسبیده به غده‌ها از هر پلات برداشت گردید. سپس خاک چسبیده به غده‌ها جدا، خشک و توزین گردید و میانگین مقدار SLCH برای هر محصول در هر هکتار محاسبه گردید. مقدار SLCH برای محصولات مذکور به ترتیب برابر با 74/6273، 32/2525، 88/2264، 94/4101 و 50/6952 کیلوگرم در هکتار به دست آمد که بین این مقادیر تفاوت معنی-داری وجود داشت. همچنین میانگین SLCH همه محصولات 25/4310 تن در هکتار به دست آمد که با میزان رسوب خارج شده از حوزه-های آبخیز کشور تفاوت معنی‌داری نداشت و معادل کاهش ضخامت خاک به میزان 3/0 میلی‌متر در سال بود. با در نظر گرفتن سطح زیر کشت، میزان کل SLCH برای کشور و استان خوزستان به ترتیب برابر با 84/731807 و 10/26800 تن در سال به دست آمد. به طور کلی نتایج نشان داد مقدار SLCH در کشور چشمگیر است و این مقدار بهتر است در مطالعات فرسایش و رسوب در نظر گرفته شود و بهتر است به کشاورزان آموزش‌های لازم جهت کاهش آن داده شود.

کلیدواژه‌ها


References
 
[1]. Arabkhedri, M. (2013). Assessment of allowable erosion and scrutinizing water erosion data in different climatic zones of Iran, part 1: Collection and assessment erosion and sediment delivery data and information of watersheds of Iran. Final Research Report, Soil Conservation and Watershed Management Research Institute, Ministry of Agriculture Jihad, (in Farsi).
[2]. Auerswald, K., Gerl, G., & Kainz, M. (2006). Influence of cropping system on harvest erosion under potato. Soil and Tillage Research, 89, 22–34.
[3]. Bai, Z. G., Dent, D. L., Olsson., L. & Schaepman, M. E. (2008). Global assessment of land degradation and improvement. Identification by remote sensing. Report 2008/01, ISRI-World Soil Information, Wageningen.
[4]. Belotserkovsky, Y., & Larionov, A. (1988). Removal of soil by harvest of potatoes and root crops. Vestnik Moskovskogo Universiteta Seriia. Geografia, 4, 49–54.
[5]. FAO. (2006). Plant nutrition for food security: A guide for integrated nutrient management. FAO Fertilizer and Plant Nutrition Bulletin, No, 16, Rome, Italy, FAO.
[6]. FAO. (2007). Land evaluation: Towards a revised framework. Land and Water Discussion Paper, No 6, Rome, Italy, FAO.
[7]. FAO. (2012). FAOSTAT. Production. Crops. Retrieved July 10, 2014, from  http://faostat.fao.org/site/567/default.aspx#ancor
[8]. FAO. (2014). FAOSTAT: Crops. Retrieved July 10, 2014, from http://faostat.fao.org/site/567/default.aspx#ancor
[9]. Frost, C.A., & Speirs, R.B. (1996). Soil erosion from a single rainstorm over an area in East Lothian, Scotland. Soil Use and Management, 12, 8–12.
[10]. Hasholt, B. (1983). Dissolved and particulate load in Danish water courses. International Association of Hydrological Sciences Publication, 141, 255–264.
[11]. Jurisic, A., Kisik, I., Basic, F., Zgorelec, Z., & Matotek, S. (2001). Soil losses and soil degradation processes caused by harvest of sugar beet. 10th Alps-Adria Scientific Workshop, 60, 255-258.
[12]. Lal, R., Stewart, B. A. (2010). Food security and soil quality. CRC Press.
[13]. Li, Y., Ruysschaert, G., Poesen, J., Zhang, Q. W., Bai, L. Y., Li, L., & Sun, L. F. (2006). Soil losses due to potato and sugar beet harvesting in NE China. Earth Surface Processes and Landforms, 31, 1003–1016.
[14]. Ministry of Agriculture Jihad. (2013). Agriculture data, part 1: Field crops. Centre for Information and Communication Technology, Tehran, Iran, Ministry of Agriculture Jihad, (in Farsi).
[15]. Ministry of Agriculture Jihad. (2011). Agriculture data, part 1: field crops. Centre for Information and Communication Technology, Tehran, Iran, Ministry of Agriculture Jihad, (in Farsi).
[16]. Ministry of Agriculture Jihad. (2010). Agriculture data, part 1: field crops. Centre for Information and Communication Technology, Tehran, Iran, Ministry of Agriculture Jihad, (in Farsi).
[17]. Montgomery, D. R. (2007). Soil erosion and agricultural sustainability. Proceedings of the National Academy of Sciences, 104 (33), 13268–13272.
[18]. Oruc, N., & Güngör, H. (2000). A study on the soil tare of sugar beet in Eskisehir-Turkey. In: Proceedings of the International Symposium on Desertification. Konya, Turkey, pp. 258–261.
[19]. Oztas, T., Ozbek, A. K., & Turan, M. (2002). The cost of soil lost from fields due to removal on harvested sugar beet: a case study in Turkey. Soil Use and Management, 18, 236–237.
[20]. Palak, M., Karaka, S., & Turkme, M. (2008).  The cost of soil lost caused by sugar beet harvest: a case study for Turkey. Tarim Bilimleri Dergisis, 2, 14, 284-287.
[21]. Poesen, J. W. A., Verstraeten, G., Soenens, R., & Seynaeve, L. (2001). Soil losses due to harvesting of chicory roots and sugar beet: An underrated geomorphic process? Catena, 43, 35–47.
[22]. Quinton, J. N., Govers, G., Van Oost, K., & Bardgett, R. D. (2010). The impact of agricultural soil erosion on biogeochemical cycling. Nature Geoscience, 3 (5), 311–314.
[23]. Ruysschaert, G., Poesen, J., Verstraeten, G., & Govers, G. (2004). Soil loss due to crop harvesting: significance and determining factors. Progress in Physical Geography, 28, 467–501.
[24]. Ruysschaert, G., Poesen, J., Verstraeten, G., & Govers, G. (2005). Interannual variation of soil losses due to sugar beet harvesting in West Europe. Agriculture, Ecosystems and Environment, 107, 317–329.
[25]. Ruysschaert, G., Poesen, J., Verstraeten, G., & Govers, G. (2006). Soil losses due to mechanized potato harvesting. Soil and Tillage Research, 86, 52–72.
[26]. Ruysschaert, G., Poesen, J., Verstraeten, G., & Govers, G. (2007). Soil loss due to harvesting of various crop types in contrasting agro-ecological environments. Agriculture, Ecosystems and Environment, 120, 153-165.
[27]. Ruysschaert, G., Poesen, J., Auerswald, A., Verstraeten, G., & Govers, G. (2007). Soil losses due to potato harvesting at the regional scale in Belgium. Soil Use and Management, 23, 156–161.
[28]. Ruysschaert. G., Poesen. J., Notebaert, B., Verstraeten, G., & Govers. G. (2008). Spatial and long-term variability of soil loss due to crop harvesting and the importance relative to water erosion: A case study from Belgium. Agriculture, Ecosystems and Environment, 126, 217–228.
[29]. Stockmann, U., Minasny, B., & McBratney, A. B. (2014). How fast does soil grow? Geoderma, 216, 48–61.
[30]. Tuğrul , K.M., Iҫӧz, E., & Altınay Perendeci, N . (2012). Determination of soil loss by sugar beet harvesting. Soil and Tillage Research, 123, 71–77.
[31]. Vermeulen, G. D., & Koolen, A. J. (2002). Soil dynamics of the origination of soil tare during sugar beet lifting. Soil and Tillage Research, 65, 169-184.