تأثیر درازمدت مالچ نفتی بر شاخص‌های تنوع زیستی ماکروفون خاک و پوشش گیاهی در منطقه جاسک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد رشته بیابان‌زدایی، دانشگاه سمنان

2 استادیار گروه جنگلداری دانشکده کویرشناسی دانشگاه سمنان، دانشکده کویرشناسی دانشگاه سمنان

3 استادیار گروه گیاه‌پزشکی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، مازندران

4 استادیار جغرافیای طبیعی، دانشگاه هرمزگان

10.29252/aridbiom.7.1.27

چکیده

بخش­ وسیعی از کشور ایران در ناحیه خشک و نیمه‌خشک قرار دارد؛ از این نظر استان­ های متعددی در معرض هجوم ماسه ­های روان به هنگام وزش بادهای دائمی و فصلی هستند. یکی از روش ­های تثبیت ماسه­ های روان استفاده از مالچ نفتی است. در این پژوهش، تأثیر مالچ نفتی بر شاخص‌های تنوع، غنا و یکنواختی ماکروفون خاک و پوشش گیاهی در شهرستان جاسک استان هرمزگان مطالعه شد. داده‌های تحقیق شامل تراکم، تاج پوشش و غنای پوشش گیاهی و غنا و تنوع ماکروفون خاک است. پوشش گیاهی با استفاده از 60 پلات 5×5 مترمربعی و ماکروفون خاک نیز 80 تله گودالی (شیشه­ های حاوی پلی‌اتیلن گلایکول 50%) نمونه ­برداری شد. شاخص ­های غنا و تنوع زیستی نیز با استفاده از نرم­ افزار Past محاسبه شد. نتایج مقایسه شاخص ­های تنوع ماکروفون خاک نشان داد که غنای منطقه مالچ پاشی شده در دو فصل پاییز و بهار به ترتیب 9/2 و 5/16 برابر منطقه شاهد است. شاخص تنوع شانون و سیمپسون در منطقه مالچ پاشی شده نیز در فصل پاییز، به ترتیب 6/3 و 1/3 برابر منطقه شاهد بود. شاخص ­های تنوع منطقه مالچ پاشی شده در فصل بهار 15 برابر منطقه شاهد بود که بیانگر بیشتر بودن گونه­ های نادر ماکروفون خاک منطقه مالچ پاشی شده نسبت به منطقه شاهد است. نتایج تأثیر مالچ نفتی بر شاخص­ های غنا و تنوع زیستی پوشش گیاهی در دو منطقه ­مالچ ­پاشی شده و شاهد نیز بیانگر یکسان بودن تنوع پوشش گیاهی پس از گذشت 10 تا 14 سال از زمان مالچ پاشی در مناطق مورد مطالعه است.

کلیدواژه‌ها


[1]. Akbarian, M., Nohegar, A., (2014). Assessing effect of forestry in reducing wind erosion in Pipeshk district in Jask city. Quarterly Geographical Research, 29(3), 179-190, (in Farsi).
[2]. Asgari,M, Aghaie Moghadam, M., & Poorasghar Sangachin, F., (2014). Using poly lattice in soil conversation and stabilization of shifting sounds and dust. Special Issue of Environmental Researches, 1, 119-128, (in Farsi).
[3]. Barros, E., Neves, A., Blanchart, E., Fernandes, E. C., Wandelli, E. & Lavelle, P., (2003). Development of the soil macrofauna community under silvopastoral and agrosilvicultural systems in Amazonia. Pedobiologia, 47(3), 273-280.‏
[4]. Bautista, F., Díaz Castelazo, C. & García Robles, M., (2009). Changes in soil macrofauna in agroecosystems derived from low deciduous tropical forest on leptosols from karstic zones. Tropical and Subtropical Agroecosystems, 10(2), 185-197.‏
[5]. Becker, J., Makus, P. & Schrader, S., (2001). Interactions between soil micro-and mesofauna and plants in an ecofarming system. European Journal of Soil Biology, 37(4), 245-249.‏
[6]. Blanchart, E., Bernoux, M., Sarda, X., Siqueira Neto, M., Cerri, C. C., Piccolo, M. & Feller, C. (2007). Effect of direct seeding mulch-based systems on soil carbon storage and macrofauna in Central Brazil. Agriculturae Conspectus Scientificus, 72(1), 81-87.
[7]. Crecchio, C., Gelsomino, C.A., Ambrosoil, R., Minati, J.L. & Ruggiero, P., (2004). Functional and molecular responses of soil microbial communities under differing soil management practices. Soil Biology and Biochemistry, 3, 1873-1883.
[8]. De Aquino, A. M., da Silva, R. F., Mercante, F. M., Correia, M. E. F., de Fátima Guimarães, M., & Lavelle, P. (2008). Invertebrate soil macrofauna under different ground cover plants in the no-till system in the Cerrado. European Journal of Soil Biology, 44(2), 191-197.‏
[9]. Decaens, T., Jiménez, J.J., Gioia, C., Measey, G.J. & Lavelle, P., (2006). The value of soil animals for conservation biology. European Journal of Soil Biology, 42, 23-38.
[10]. Esmaeilzadeh, O., Hosseini, S. M., (2007). The Relationship between plants ecological groups and plant biodiversity indices in Afratakhteh Yew (Taxus baccatal) reseved area. Journal of Environmental Studis, 43(33), 21-30, (in Farsi).
[11]. Farahpour,M., Ghayour, F. A., Sherbaf, H., & Yousefizadeh, A. (2005). Comparision of water absorbent and non-oil mulch with oil mulch on seed germination and sand dune stabilization. Iranian Journal of Range and Desert Research, 12(2), 121-134, (in Farsi).
[12]. Gholami Tabasi, J., Jafary, M., Azarnivand, H., & Sarparast, M. (2015). Studying the Effect of Petroleum Mulch on the Vegetation and Soil Attributes of Sandy Deserts (Samad Abad of Sarakhs). Desert Management, 4, 43-50, (in Farsi).
[13]. Gholami Tabasi1, J., Jafary, M., Azarnivand, H. & Sarparast, M. (2014). Vegetation and Soil Properties of a Sandy Desert Affected by Shrub (Haloxylon aphyllum) Plantation and Oil Mulching. Enviromental Resources Research, 2(1), 67-76.
[14]. Howard, L.H., (1964). A comparison of petroleum, sand and Pine straw mulches on Eucalyptus seedbeds. Tree Planters Notes, 66, 35-42.
[15]. Jafari, M., Azarinivand, H., Tavakkolli, H., Zehtabian, Gh., & Esmailzadeh, H. (2006). Investigation on different vegetation effects on sand dunes stabilization and improvement in Kashan. Pajouhesh & Sazandegi, 64, 16-21, (in Farsi).
[16]. Jafarian, V., (2008). The effects of oil on seed germination of mulch planted in desert areas (case study in Kerman and Hormozgan). Master of Science Thesis, Tehran University, (in Farsi).
[17]. Kalisa, P. J., & Powell, J. E. (2000). Invertebrate macrofauna in soils under old growth and minimally disturbed second growth forests of the Appalachian mountains of Kentucky. The American Midland Naturalist, 144(2), 297-307.‏
[18]. Karami khaniki, A., (2009). Regulations, Standards and technical criteria's of using oil mulch. Tehran's Poone publication, Iran, (in Farsi).
[19]. Kardavani, P., Alaei, E., Moshiri, S.r., & Rahimi, N. (2014). Investigating the application of petroleum mulch in stabilization of sand and sand dunes in the development of vegetation in Aran and Bidgol region. Quarterly Plant and Ecosystem, 37(9), 101-112, (in Farsi).
[20]. Kheiri, M., Habashi, H., VaezMoosavi, S. M., & Moghimian, N., (2012). Effects of canopy gap on soil macrofouna in mixed been stand (case study in Shast- Kalate forest). Quarterly Human and Environment,34(10), 101-108, (in Farsi).
[21]. Khodashenas, A., Koocheki, A., Rezvani Moghaddam, P., & Lakzian, A., (2012). Evaluation of Structural Biodiversity in Natural Systems of Arid and Semiarid Regions: 1- Soil Characteristic and Biodiversity. Journal of Natural Environment, Iranian Journal of Natural Resources, 2, 163-179, (in Farsi).
[22]. Mahmoudi, J., (2008). The study of species diversity in plant ecological groups in Kelarabad protected forest. Iranian Journal of Biology, 20(4), 353-362, (in Farsi).
[23]. Majdi, H., Karimian Eghbal, M., Karimzadeh, H. R., & Jalalian, A. (2006). Effect of different clay mulches on the amount of wind eroded materials. Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources, 10(3), 137-149, (in Farsi).
[24]. Merlim, A. D. O., Guerra, J. G. M., Junqueira, R. M. & Aquino, A. M. D., (2005). Soil macrofauna in cover crops of figs grown under organic management. Scientia Agricola, 62(1), 57-61.‏
[25]. Mohebi, A., Mirzaie, M. A., (2013). Comparing the diversity, dominance, richness and evenness indices of vegetation under the conditions of grazed and non-grazed vegetation (Case study of zarand shahriyar's 4th block). Quarterly Forest and Range, 97, 33-39, (in Farsi).
[26]. Morón-Ríos, A. & Huerta-Lwanga, E., (2006). Soil macrofauna of two successional evergreen cloud forest stages from the Cerro Huitepec nature reserve, San Cristóbal de las Casas, Chiapas, México. Interciencia Caracas, 31(8), 611.‏
[27]. Nohegar, A., Abbaszadeh, F., Akbarian, M., & Hatami Gourbandi, H., (2011). Investigation of Poly latise Polymer Capability in Soil Conservation AgainstWind Erosion (case study: Gahrdo Sirik). Joural Enviromental Erosion Researches, 3(1), 5-15, (in Farsi).
[28]. Pooyafar, A., Asgari Moghadam, z., (2006). Study of environmental effects of oil mulch usage. Forest and Range, 70, 36-41, (in Persian).
[29]. Rezaie, S. A., (2009). Comparison between Polylatice polymer and petroleum mulch on seed germination and plant establishment in sand dune fixation. Iranian journal of Range and Desert Reseach, 1, 124-136, (in Farsi).
[30]. Sileshi, G. & Mafongoya, P. L., (2006). Long-term effects of improved legume fallows on soil invertebrate macrofauna and maize yield in eastern Zambia. Agriculture, Ecosystems & Environment, 115(1), 69-78.‏
[31]. Tolera, M., Asfaw, Z., Lemenih, M. & Karltun, E., (2008). Woody species diversity in a changing landscape in the south-central highlands of Ethiopia. Agriculture, Ecosystems & Environment, 128(1), 52-58.
[32]. Vaezi, A., (2012). Wind erosion control mulch oil and sand dune stabilization. Second national conference on wind erosion Yazd University, Yazd, Iran, (in Farsi).