2024-03-28T06:50:38Z
https://aridbiom.yazd.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=94
خشکبوم
2008-790X
2008-790X
1392
3
1
تعیین مدل پهنه بندی اکولوژیکی مناطق مستعد احیاء بیابان با استفاده از منطق فازی (مطالعه موردی: دشت سیستان)
سید سعیدرضا
احمدی زاده
عاطفه
میر
مهدی
ضیایی
امروزه یافتن مکان یا مکانهای مناسب برای ایجاد یک فعالیت در حوزه جغرافیائی معین، جزء مراحل مهم طرحهای اجرایی، به ویژه در سطح کلان و ملی به شمار میرود. جهت انتخاب مناطق بیابانی مستعد احیاء، یکی از مناسبترین ابزارها، استفاده از مدلهای رایانهای است. تاکنون مکانیابی با استفاده از منطق فازی و سیستمهای اطلاعات جغرافیائی در زمینههای تخصصی مختلف انجام شده است، با توجه به نیاز این حوزه مطالعاتی در زمینه، بهکارگیری و ارائه مدلهای جدید مبتنی بر سیستمهای اطلاعاتی، استفاده از این مدل جهت تعیین اراضی بیابانی مناسب احیاء، با درجه ریسک کمتر و یا درجه موفقیت بیشتر احیاء بیابان برای اجرای طرحهای مقابله با بیابانزایی، مهمترین هدف این تحقیق است. روش مورد استفاده در این تحقیق بررسی و گروهبندی پارامترهای محیطی مؤثر در احیاء بیابان با استفاده از روش اجماع دلفی و ارزشگذاری آنها بر اساس منطق فازی بوده است. برای نقشه سازی واحدهای خاک از روشهای میانیابی از جمله معکوس فاصله وزنی و روشهای زمین آماری همچون کریجینگ استفاده گردید. از روش کریجینگ به علت خطای پیشگویی، کمتر استفاده شد و از عملگرهای مختلف فازی از جمله اجتماع و اشتراک و جمع و ضرب جبری و گامای فازی استفاده گردید. در پایان، عملگر تلفیقی گامای 8/0 بهترین سازگاری را برای شناسایی اراضی بیابانی و مستعد برای احیاء بیابان به همراه میزان موفقیت یا ریسک کمتر برای احیاء بیابان و با حداکثر احتیاط لازم در این پهنهها را ارائه داد.
احیاء بیابان
پهنه بندی اکولوژیکی
کریجینگ
منطق فازی
دشت سیستان
2013
08
23
1
12
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_298_66d17401bfe8716a28ed6019d5db18dd.pdf
خشکبوم
2008-790X
2008-790X
1392
3
1
بررسی شاخص های کیفیت علوفه چند گونه مرتعی و مقایسه با حد بحرانی آن ها برای نیاز نگهداری واحد دامی چرا کننده در مراتع استپی سبزوار
حسین
ارزانی
یاسر
قاسمی آریان
جواد
معتمدی
اسماعیل
فیله کش
مهدی
معمری
مدیریت تغذیه دام و تعیین شدت دامگذاری در مرتع نیاز به داشتن اطلاعات کیفیت علوفه و نیاز غذایی دامهای چرا کننده در مرتع است. داشتن اینکه آیا علوفه موجود در ترکیب گیاهی مرتع، جوابگوی نیاز روزانه واحد دامی چرا کننده در مراتع منطقه است، از اهمیت فراوانی برخوردار است. بنابراین در این مطالعه از 7 گونه گیاهی شامل Seidlitziarosmarinus، Stipagrostis pennata،Salsola richteri ، Halathamnus glaucus ،Astragalus squarasus ،Salsola arbuscula ،Reaumuria fruticosa که از گونههای مورد چرای دام و تیپهای گیاهی مراتع مورد مطالعه میباشند، در سه مرحله رشد (رویشی، گلدهی و بذر دهی) در سال 1387 نمونهبرداری شد. سپس شاخصهای کیفیت علوفه شامل درصد پروتئینخام (CP)، درصد الیاف نامحلول در شوینده اسیدی (ADF)، درصد ماده خشک قابل هضم (DMD) و مقدار انرژی متابولیسمی (ME) (مگاژول بر کیلوگرم ماده خشک) محاسبه و با حد بحرانی آنها برای نیاز نگهداری واحد دامی مقایسه شد. برای مقایسه گونهها و مراحل رشد از نظر شاخصهای کیفیت علوفه، از طرح کرتهای خرد شده در زمان در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با 21 تیمار در سه تکرار استفاده و میانگینها با استفاده از آزمون چند دامنه دانکن مورد مقایسه قرار گرفت. بر اساس نتایج، میانگین مقادیر پروتئینخام مراحل مختلف رشد در واحد وزن پوشش گیاهی مراتع مورد بررسی عبارتند از 56/10، 67/7 و 34/6% که در مرحله رشد رویشی و گلدهی بیشتر از حد بحرانی آن (7%) برای نیاز نگهداری یک واحد دامی و در مرحله بذردهی کمتر است. ماده خشک قابل هضم در تمامی مراحل مختلف رشد، بیشتر از حد بحرانی آن (50%) برای نیاز نگهداری یک واحد دامی است. میانگین مقادیر انرژی متابولیسمی مراحل مختلف رشد نیز به ترتیب 83/8، 13/8 و 67/7 مگاژول بر کیلوگرم ماده خشک بوده که در مرحله رشد رویشی و گلدهی بیشتر و در مرحله بذردهی کمتر از حد بحرانی آن (8 مگاژول) برای نیاز نگهداری واحد دامی است. نتایج نشان میدهد که مراتع مورد بررسی در مراحل اولیه رشد مرتع، قادر به تأمین نیاز پروتئینی و انرژی متابولیسمی واحد دامی بوده ولی در مراحل پایانی رشد، قادر به تأمین نیاز نگهداری واحد دامی نخواهد بود که منجر به کاهش عملکرد دام در مرتع خواهد شد.
کیفیت علوفه
نیاز روزانه دام
انرژی متابولیسمی
هضم پذیری ماده خشک
سبزوار
2013
08
23
13
21
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_291_90e5835089dcfc5613f26d8643f54ef6.pdf
خشکبوم
2008-790X
2008-790X
1392
3
1
بررسی تأثیر سن شتر بلوچی ((Camelus dromedarius بر ارزش رجحانی گونه های گیاهی مراتع شهرستان زرین دشت در جنوب استان فارس
محرم
اشرف زاده
رضا
عرفانزاده
سیدحمزه
حسینی کهنوج
این مطالعه با هدف بررسی چگونگی اثر سن شتر بلوچی و نوع گونه گیاهی بر ارزش رجحانی گونههای گیاهی مراتع شهرستانزریندشت در جنوب استان فارس انجام شد. جهت اندازهگیری ارزش رجحانی گونههای گیاهی، ابتدا مراتع منطقه تیپبندی و در هر تیپ 10 پلات 2×2 متری در مناطق کلیدی مستقر و گونههای گیاهی شناسایی و پوشش آنها ثبت گردید. سپس ارزش رجحانی گونههای گیاهی به وسیله روش زمانسنجی اندازهگیری شد. جهت بررسی اثر سن شتر (5، 10 و 20 ساله ماده) و نوع گونه گیاهی بر ارزش رجحانی گونههای گیاهی از طرح فاکتوریل استفاده گردید. پس از معنیدار شدن اثر متقابل سن شتر و نوع گونه گیاهی، برای بررسی اثر نوع گونه بر ارزش رجحانی گونههای گیاهی در هر کلاس سنی شتر، از آزمون تجزیه واریانس یک طرفه (تست دانکن) استفاده شد. نتایج نشان داد که بیشترین شاخص رجحان گونههای گیاهی در هر سه کلاسه سنی مربوط به گونههای درختچهای (Ziziphus spina-christ، Tamarix aphylla وSeidlitzia rosmarinus) و کمترین شاخص رجحانی مربوط به گونههای بوتهای و خاردار از قبیل: Pycnocycla spinosaوRhamnus alaternusبود. به طور کلی، گونههای درختچهای رجحان بیشتری نسبت به گونههای بوتهای برای دام (شتر) داشتند. بین کلاسههای سنی دام، شترهای مسن (20 ساله) نسبت به دو کلاسه سنی دیگر به طور معنیداری زمان بیشتری را به چرا اختصاص دادند. بنابراین، نتایج این تحقیق بیانگر این است که جهت مدیریت چرای دام (شتر) در این منطقه بایستی برای کلاسههای مختلف سنی دام، مدیریت متفاوتی اعمال شود. با توجه به اینکه گونه Ziziphus spina-christتوسط همه سنین به خوبی چرا میشود، پیشنهاد میگردد که فعالیتهای مدیریتی در جهت حفظ و احیای این گونه گیاهی باشد.
ارزش رجحانی
شتر بلوچی
طبقه سنی
گونه گیاهی
زرین دشت
2013
08
23
22
29
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_292_67eb37451e7ad29c40a05c35d68a4208.pdf
خشکبوم
2008-790X
2008-790X
1392
3
1
ارزش گذاری ارتقای کیفیت محیط زیست در جنگل باغ شادی شهرستان خاتم
محمد رضا
زارع مهرجردی
در کشور ما، کشاورزی به عنوان محور استقلال و توسعهی پایدار معرفی شده است. رشد روزافزون جمعیت و افزایش نیاز به منابع طبیعی موجب شده است تا کاهش فرسایش خاک و توسعه کشاورزی پایدار به عنوان امری ضروری در سالهای اخیر مطرح گردد. تولید محصولات کشاورزی نیازمند به دو ماده اصلی آب به عنوان مایه حیات و خاک به عنوان بستر حیات است. این تحقیق به برآورد سود اجتماعی حاصل از حفاظت آب و خاک در محدودة جنگل باغ شادی با استفاده از دو روش ارزشگذاری مشروط و انتخاب تجربی، پرداخته است. دادههای این تحقیق با تکمیل 121 پرسشنامه بهوسیله شهروندان منطقه که به صورت تصادفی انتخاب شده بودند، جمعآوری شده است. به منظور تجزیه و تحلیل دادهها، مدل لاجیت شرطی برآورد گردید. نتایج نشان میدهد که ارزشهای اجتماعی کل، برای کاهش فرسایش خاک از اثرات خارج از مزرعه، به طور موقت 518/0 تا 546/1 میلیارد تومان و در هر هکتار حدود 14 تا 41 هزار تومان است. همچنین نتایج بیانگر این است که افراد با درآمد بالاتر، تحصیلات بالاتر و متاهل، تمایل به پرداخت مثبتی بهمنظور بهبود کیفیت محیط زیست از خود نشان میدهند، اما این موضوع در مورد افراد مسن و شاغل صادق نیست. با توجه به نتایج، انجام طرحهای حفاظت خاک برای بهبود شرایط محیطی منطقه برای شهروندان، از اهمیت ویژهای برخوردار است. از اینرو، ترویج و فرهنگسازی برای شناخت بیشتر مسئله حفاظت خاک به کشاورزان و در پی آن پرداخت کمک هزینه از سوی دولت، برای بهبود کیفیت آب و خاک منطقه ضروری است.
ارزش گذاری مشروط
روش انتخاب تجربی
سود اجتماعی
شهرستان خاتم
2013
08
23
30
41
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_293_2e924345df3f586a40fef490c0f4e10a.pdf
خشکبوم
2008-790X
2008-790X
1392
3
1
تهیه نقشه رویشگاه پتانسیل گونه Astragalus verus Olivier با استفاده از روش رگرسیون لجستیک
مژده
صفائی
مصطفی
ترکش
مهدی
بصیری
حسین
بشری
شناسایی، حفظ و اصلاح رویشگاههای گیاهان دارویی و صنعتی مراتع، از نقطه نظر اقتصادی و اجتماعی دارای اهمیت است. این مطالعه با هدف مدلسازی و تهیهی نقشهی رویشگاه بالقوهی گون زرد، بهعنوان گونهای دارای ارزشهای حفاظت خاکی – دارویی، با استفاده از روش رگرسیون لجستیک در مراتع فریدونشهر استان اصفهان انجام شد. برای رسیدن به این هدف، نقشهی متغیرهای خاک از دادههای مربوط به 70 پروفیل خاک و نقشهی متغیرهای اقلیمی از 10 ایستگاه هواشناسی معرف منطقه بهکمک تکنیکهای زمینآمار در اندازه تفکیک مکانی 90×90 متر تهیه گردید. همچنین مختصات 100 سایت به عنوان مکانهای حضور و عدمحضور گونه ثبت گردید. با استفاده از مدل رگرسیون لجستیک نقشهی پراکنش بالقوهی گونهی گونِزرد (Astragalus verus Olivier) منطقه مطالعاتی تعیین گردید. از عوامل مهم محیطی تأثیرگذار بر پراکنش این گونه، متوسط بارش سالانه، میزان درصد رس خاک، میانگین دمای گرمترین فصل سال و درجهی شیب را میتوان نام برد. مطابق پیشبینی این مدل،21% از منطقه را رویشگاه عالی و 27% را رویشگاه مناسب تشکیل میدهد. ارزیابی مدل رگرسیون با استفاده از ضرایب آماری کاپا و سطح زیر منحنی پلاتهای ROC بهترتیب برابر 50/0 و 75/0 بود که بر اساس طبقهبندی، جزء نقشههای با دقت خوبی بهشمار میآید. مدلسازی پراکنش بالقوه گونههای گیاهی میتواند در مکانیابی مناطق مستعد جهت احیای رویشگاههای بالقوهی گونههای مهم مانند گون زرد کمک شایانی نماید.
مدل سازی رویشگاه
رگرسیون لجستیک
زمینآمار
احیا
گون زرد
2013
08
23
42
55
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_294_f479027b415d966670391fb0df04713f.pdf
خشکبوم
2008-790X
2008-790X
1392
3
1
بررسی روش های مختلف آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تصاویر ماهواره ای (مطالعه موردی: منطقه خشک مهران)
حسن
فتحی زاد
صالح
آرخی
مهدی
تازه
تهیه نقشه کاربری اراضی با استفاده از تصاویر ماهوارهای امکان آشکارسازی تغییرات آن را در طول یک دوره فراهم میسازد. روشهای مختلفی نیز برای آشکارسازی تغییرات وجود دارد. در این مطالعه از تصاویر ماهواره لندست مربوط به سالهای 1988 و 2007 استفاده و شش تکنیک آشکارسازی تغییرات در منطقه بیابانی مهران استان ایلام با مساحت 146265 هکتار مورد بررسی قرار گرفتند. تکنیکهای آشکارسازی تغییرات مورد استفاده در این مطالعه شامل تفاضل تصویر، آنالیز مؤلفههای اصلی، تفاضل شاخص نرمال شده پوششگیاهی، آنالیز مؤلفههای متعارف، تفاضل تسلدکپ (روشنایی) و روش مقایسه پس از طبقهبندی هستند. در این مطالعه، به منظور تعیین آستانه در روشهایی که نیازمند تعیین آستانه هستند از روش آماری استفاده و مشخص گردید که آستانه تغییر در منطقه مورد مطالعه با 1 انحراف از میانگین قرار دارد. پس از تعیین آستانه تغییر، مناطق دارای تغییرات کاهشی، افزایشی و بدون تغییر مشخص گردید. برای ارزیابی دقت تکنیکهای آشکارسازی تغییرات، از نقشه واقعیت زمینی و بازدیدهای زمینی استفاده شد و دقت کل و ضریب کاپا برای هرکدام محاسبه شد. بر اساس نتایج به دست آمده مشخصشد که روش تفاضل باند مادون قرمز بهترتیب با دقت کل و ضریب کاپای 66/95 و 94/0 بیشترین دقت و روش تفاضل CCA2 به ترتیب با دقت کل و ضریب کاپای 29 و 16/0 کمترین دقت را در آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی منطقه مورد مطالعه دارند.
تفاضل تصویر
آنالیز مؤلفه های اصلی
NDVI
آنالیز مؤلفه های متعارف
مهران
2013
08
23
56
68
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_295_9aa50e1d893eecf8dee9791824e50173.pdf
خشکبوم
2008-790X
2008-790X
1392
3
1
بررسی برخی از ویژگیهای اکولوژیکی گونه قیچ (Zygophyllum atriplicoides) در برخی مناطق نیمهخشک استان اصفهان
اعظم
محمدی
سید حمید
متین خواه
سید جمال¬الدین
خواجه الدین
گونه قیچ (Zygophyllum atriplicoides) از گیاهان بومی مراتع ایران است و در بخش وسیعی از کشور میروید. یکی از رویشگاههای اصلی این گونه، مناطق نیمهخشک استان اصفهان است. در مطالعه حاضر سه رویشگاه قیچ در استان اصفهان شناخته شد. جمعآوری اطلاعات گیاهی به روش نمونهبرداری تصادفی طبقه بندی شده انجام شد. آنالیزهای آماری از قبیل مقایسه میانگین، همبستگی ساده، رگرسیون و رجبندی بر روی نتایج آزمایشگاهی و دادههای صحرایی اعمال گردید. ارتباط خاک، اقلیم و عوامل فیزیوگرافی با پارامترهای گیاهی سطح تاج پوشش، تراکم و ارتفاع متوسط گیاه بررسی شد. اقلیم هر سه منطقه نیمهخشک (روش دومارتن) و متوسط بارش در این مناطق 140 میلیمتر است. نتایج این تحقیق نشان داد که مهمترین عوامل تأثیر گذار بر رویش قیچها میزان منیزیم، کلسیم و درصد اشباع خاک بوده و مهمترین محدود کنندههای رشد قیچها نیز میزان سدیم، نسبت جذب سدیم، درصد سدیم تبادلی، آهک و گچ خاک هستند. ارتفاع از سطح دریا با ارتفاع گیاهان رابطه مثبت نشان میدهد.
مناطق نیمه خشک
رابطه گیاه و محیط
رجبندی
اصفهان
2013
08
23
69
81
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_296_9664caede8f2859f8936fda5f07283eb.pdf
خشکبوم
2008-790X
2008-790X
1392
3
1
بررسی عملکرد شبکه عصبی¬مصنوعی و سری¬های زمانی در مدل¬سازی شاخص خشکسالی بارش استاندارد (مطالعه موردی: ایستگاه¬های منتخب استان خوزستان)
محمدرضا
گلابی
فریدون
رادمنش
علی محمد
آخوند علی
خشکسالی پدیدهای طبیعی است که میتواند در هر جایی رخ دهد و خسارات قابل توجهی به بشر و سازههای طبیعی وارد آورد. در این تحقیق به منظور پیشبینی شاخص خشکسالیبارش استاندارد، از دو نوع شبکههای عصبیمصنوعی، پرسپترون چند لایه و تابع پایهی شعاعی و مدلهای سریزمانی استفاده شد. به این منظور، در ابتدا مقادیر شاخص بارش استاندارد در دورههای سه، شش، نه و دوازده ماههی ایستگاههای منتخب استان خوزستان محاسبه گردید. سپس با استفاده از مدلهای شبکه عصبیمصنوعی و سریهای زمانی اقدام به پیشبینی مقادیر شاخص بارش استاندارد گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که مدلهای سریزمانی در تمام دورههای زمانی مورد مطالعه عملکرد بهتری در پیشبینی مقادیر شاخص بارش استاندارد نسبت به شبکههای عصبیمصنوعی دارند و شبکه عصبیمصنوعی پرسپترونچندلایه نیز نسبت به شبکه عصبیمصنوعی تابع پایهی شعاعی در تمام دورهها مقادیر شاخص بارش استاندارد را بهتر پیشبینی میکند.
خشکسالی
پیش بینی
شبکه های عصبی مصنوعی
سری های زمانی
شاخص بارش استاندارد
خوزستان
2013
08
23
82
87
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_297_fcc22b359e3e1bc989af6d7e903e6fbe.pdf