2024-03-28T20:57:05Z
https://aridbiom.yazd.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=289
خشکبوم
2008-790X
2008-790X
1398
9
1
تعیین سهم کاربری های مختلف اراضی در تولید رسوب تپه های ماسه ای با استفاده از روش انگشتنگاری (مطالعه موردی: منطقه گچین بندرعباس)
مرجان
درپریش
احمد
پهلوانروی
حمید
غلامی
شناخت منشاء تپههای ماسهای در مطالعات کنترل فرسایش بادی از اهمیت ویژهای برخوردار است. به دلیل وجود مشکلات زیاد در کاربرد روشهای سنتی، روش انگشتنگاری یا به عبارتی منشاءیابی به عنوان روشی جایگزین و مناسب مورد توجه محققین مختلف قرار گرفته است. در این روش خصوصیات فیزیکی، ژئوشیمیایی و آلی رسوب و منابع آن برای تعیین منابع اصلی رسوب و اهمیت نسبی آنها مورد استفاده قرار میگیرند.. در این تحقیق سعی شده که با بهرهگیری از ترکیب مناسبی از عناصر ژئوشیمیایی که قادر به جداسازی کاربریهای مختلف اراضی میباشند، سهم کاربریها در تولید رسوب تپههای ماسهای در منطقه گچین واقع در شهرستان بندرعباس تعیین شود. ابتدا تعداد 28 نمونه از منابع احتمالی رسوبات و تپههای ماسهای برداشت و سپس دانهبندی آنها انجام شد. بعد از به دست آوردن دادههای مورد نظر، روشهای آماری مانند کروسکال والیس و تحلیل تشخیص برای بررسی توان ردیابها و تعیین ترکیب بهینه از ردیابها انجام گردید. نتایج حاصل از تحلیل تشخیص نشان داد که سه ردیاب P، Na و Mg از بین ردیابهای P، Na، Mg، Mn، Fe، Zn، Ca، Cu، Ni و K به عنوان ترکیب بهینه جهت جداسازی کاربریهای اراضی در منطقه مناسب هستند. در نهایت با استفاده از مدلهای چند متغیره ترکیبی در تولید منابع رسوب، سهم کاربریهای اراضی کشاورزی، جنگلهای دستکاشت، مرتع و اراضی بایر به ترتیب برابر 85/2، 85/2، 25/31 و 05/63 به دست آمد. خطای نسبی مدل ترکیبی برای برآورد سهم کاربریهای مختلف در تولید رسوب برابر 65/7 درصد و ضریب کارایی مدل 35/92 درصد محاسبه شد. مقادیر خطای نسبی و کارایی مدل، نشاندهنده این هستند که روش انگشتنگاری توانایی بالایی در تفکیک منابع تولیدکننده رسوب دارد.
منابع رسوب
انگشتنگاری
ردیابها
مدل چند متغیره ترکیبی
گچین
2019
08
23
1
9
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_1539_c6e6d15dda3cc1341cbb059f50f9f28d.pdf
خشکبوم
2008-790X
2008-790X
1398
9
1
بررسی روند تغییرات بارش و پوشش گیاهی در مناطق خشک و نیمه خشک، دشت مشهد–چناران در خراسان رضوی
مصطفی
دستورانی
چوقی بایرام
کمکی
حسن
خسروی
زهرا
قلیچی پور
وضعیت اقلیمی هر منطقه از عوامل تاثیرگذار در شکلگیری اولیه سکونتگاهها محسوب میشود. بارش یکی از مهمترین پارامترهای اقلیمی است که یکی از عوامل تاثیرگذار در تغییرات پوشش گیاهی به خصوص در اکوسیستمهای خشک و نیمهخشک میباشد. این مطالعه با هدف بررسی میزان تغییرات پوشش گیاهی و نوسانات بارندگی با استفاده از دادههای سنجش از دور در سالهای 2001 و 2013 برای شاخص وضعیت پوشش گیاهی (VCI) گرفته شده از سنجنده TERRA/MODIS هشت روزه در ماههای (می، جون) انجام شد. برای شاخص وضعیت پوشش گیاهی از میانگین دو ماه به عنوان شاخص پوششگیاهی سالانه استفاده شد. جهت بررسی بارش از آمار 28 ایستگاه هواشناسی منطقه با استفاده از دو پارامتر ارتفاع و بارش در هر ایستگاه معادله خط را تهیه و با استفاده از نقشه ارتفاعی منطقه تصاویر سالهای مذکور تهیه شد. سپس تصاویر بین صفر و یک نرمال شده و در چهار کلاس طبقهبندی گردید و مساحت هر کلاس در سالهای 2001 و 2013 محاسبه شد و با استفاده از آزمون کای اسکوئر میزان همبستگی بین آنها مشخص گردید. نتایج نشان داد که هر دو شاخص در سطح 99% معنیدار میباشند. بدین صورت که در شاخص پوششگیاهی در کلاس پوشش کم روند، کاهشی بوده ولی در کلاس متوسط و زیاد روند افزایشی را نشان میدهد که با توجه به میانگین بارش در سال 2001 و 2013 که به ترتیب 181 و 242 میلیمتر میباشد روند تغییرات پوشش گیاهی را تایید مینماید.
بارش
پوشش گیاهی(VCI)
کای اسکوئر
سنجش از دور
مشهد- چناران
2019
08
23
11
19
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_1540_4d7af8f896afcf41548d37f8122156b7.pdf
خشکبوم
2008-790X
2008-790X
1398
9
1
مکان یابی سد زیرزمینی با استفاده از سنجش از دور (RS) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) (مطالعه موردی: دشت کاشان)
نصرت الله
امانیان
عیسی
ایلیاتی
محمدحسین
مختاری
مکانیابی مناسب سد زیرزمینی با توجه به عوامل فیزیوگرافی، کارکرد آن را در تامین منابع آبی برای مناطق گرم و خشک و بدون ایجاد مشکلات زیست محیطی ناشی از احداث سدهای روزمینی، تضمین میکند. در این مطالعه مکانیابی محلهای مناسب برای احداث سد زیرزمینی در دشت کاشان با استفاده از روشهای سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام شد. بدین منظور لایههای اطلاعاتی توپوگرافی، شیب، سنگ شناسی، آبراههها، خطوارهها و قناتهای مربوط به منطقه مورد مطالعه از دادههای رقومی ارتفاعی و دادههای ماهوارهای لندست 7 تهیه گردیدند. تهیه لایه سنگ شناسی منطقه از روش کلاسبندی نظارت شده و با کمک نقشه زمینشناسی 100000/1 نطنز انجام گرفت. از آنجا که در سدهای زیرزمینی وجود آبرفت مناسب در بالادست ، جهت ذخیرهسازی منابع آبی زیر سطحی از اهمیت زیادی برخوردار است، این نواحی در لایه سنگ شناسی شامل آبرفتهای جوان، آبرفتهای قدیمی و کنگلومرا و ماسهسنگ در اولویت مکانیابی قرار میگیرند. گسلها نیز همواره از عوامل گریز آب از پشت سدها بودهاند و در مکانیابی سدها مورد توجه قرار میگیرند. با استفاده از اعمال فیلترهای جهتی بر روی دادهای ماهوارهای لایه رقومی شامل گسلها و خطوارههای موجود در منطقه شناسایی و تهیه شد. به منظور مقایسه و ارزشگذاری لایهها و زیرلایههای تهیه شده از روش تحلیل سلسله مراتبی استفاده گردید. با وزنهای بدست آمده از این روش ، تمامی لایههای اطلاعاتی با روش همپوشانی وزنی با یکدیگر ترکیب و نقشه نهایی اولویت مکانی تهیه شد. پس از شناسایی مناطق با اولویت بالا با انجام بازدیدهای صحرایی و توجه به فاکتورهای دسترسی و اجرا، ضخامت آبرفت مناسب و عدم تاثیر تاسیسات بالادستی بر کیفیت آب مخزن سد، هفت نقطه مناسب شناسایی گردیدند. از این نقاط، چهار نقطه به منظور ذخیره آب زیرسطحی، یک نقطه به منظور افزایش آبدهی قنات و دو نقطه با هدف جلوگیری از کاهش کیفیت آب زیرسطحی در نظر گرفته شدند.
سد زیرزمینی
سنجش از دور
سامانه اطلاعات جغرافیایی
روش تحلیل سلسله مراتبی
2019
08
23
21
37
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_1541_22a9805a792d2996e228116fa900425c.pdf
خشکبوم
2008-790X
2008-790X
1398
9
1
مقایسه کارایی دو مدل IMDPA و ESAs جهت مدیریت ریسک خطر بیابانزایی منطقه عمرانی گناباد در جنوب غربی استان خراسان رضوی
حسن
جعفری
مرتضی
اکبری
محمدتقی
کاشکی
سید حمزه
بدیعی نامقی
هدف از این تحقیق، مقایسه کارایی دو مدل IMDPA و ESAs در ارزیابی شدت بیابانزایی منطقه عمرانی گناباد در جنوب غربی استان خراسان رضوی و مدیریت مبتنی بر ارزیابی ریسک خطر بیابانزایی، بر اساس مدل برتر است. پس از جمعآوری و تحلیل دادههای اولیه، معیارها و شاخصهای دو مدل IMDPA و ESAs متناسب با شرایط منطقهای و بر اساس واحدهای ژئومورفولوژی، امتیازدهی و شدت بیابانزایی محاسبه شد. سپس ارزیابی ریسک خطر، از ترکیب نقشههای شدت بیابانزایی، عناصر فیزیکی، اقتصادی و زیستی در معرض خطر و آسیبپذیری محیطی به دست آمد و خسارت ناشی از توسعه بیابانزایی با توجه به هزینههای تحمیلشده به هر یک از عناصر، برآورد شد. آزمون معنیداری مساحتها با آماره کای اسکویر و انطباق نقشهها با حقایق زمینی، با شاخص کاپا انجام گردید. نتایج نشان داد طبق مدل IMDPA بیشترین سطح منطقه در کلاس با شدت زیاد بیابانزایی و با توزیع فراوانی 7/54 درصد قرار گرفت و دو معیار اقلیم و پوششگیاهی از مهّمترین فاکتورها بودهاند. در مدل ESAsنیز شدت بیابانزایی در سه کلاس خطر طبقهبندی شد که بیشترین سطح منطقه مربوط به کلاس بحرانی نوع دوم با توزیع فراوانی 79 درصد بوده و معیار اقلیم و فرسایش بادی نیز بیشترین تأثیر را داشتهاند. این موضوع بیانگر تأثیر زیاد عوامل طبیعی در روند و توسعه بیابانزایی در مناطق خشک جنوب استان خراسان رضوی است. با توجه به بررسیهای میدانی، نظر کارشناسی و مقدار ضریب کاپای 897/0، مدل ESAs، بهعنوان مدل برتر انتخاب شد. نتایج ارزیابی ریسک نشان داد بیش از 5/51 درصد عناصر زیستی-محیطی که عمدتاً در بخشهای مرکزی و جنوبی منطقه واقع شدهاند، در معرض خطر متوسط تا بسیار شدید بیابانزایی بوده که میتواند سالانه خسارتی معادل 7595 هزار میلیون ریال ایجاد نماید. بهطوریکه برنامههای مدیریتی پیشنهادی در این تحقیق، به دلیل سازگاری با شرایط منطقه، میتواند تا حدودی میزان خسارت آتی را کاهش دهد.
آسیبپذیری محیطی
GIS
شاخصهای بیابانزایی
تخریب سرزمین
2019
08
23
39
54
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_1542_fd1208c07a3e30e4ec84dd427d447056.pdf
خشکبوم
2008-790X
2008-790X
1398
9
1
ارزیابی تحمل به شوری در اکوتیپ های مختلف پده (.Populus euphratica Olive) با استفاده از شاخص های تحمل به تنش
حسین
توکلی نکو
انوشیروان
شیروانی
محمد حسن
عصاره
سید مهدی
ادنانی
منیره
محبی کیا
پده (Populus euphratica Olive.) یکی از گونههای درختی مناطق بیابانی است که در برابر تنشهای محیطی از جمله شوری تحمل بالایی دارد. این پژوهش با هدف بررسی اثر غلظتهای مختلف شوری بر عملکرد اکوتیپهای پده و معرفی برترین اکوتیپ، بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام گردید. عاملها شامل منشأ جغرافیایی (A) متشکل از 12 اکوتیپ پده مورد ارزیابی و شوری (B) شامل پنج غلظت 0 (بدون تنش)، 75 (تنش ملایم)، 150 (تنش متوسط)، 225 (تنش نسبتاً شدید) و 300 میلیمولار کلریدسدیم (تنش شدید) بود. پس از اندازهگیری صفت وزن خشک اندام هوایی گیاه، شاخصهای تحمل و حساسیت به تنش در اکوتیپها و تیمارهای مختلف مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تنش شوری بر شاخصهای مورد مطالعه اثر معنیداری داشت؛ در شرایط تنش با افزایش غلظت شوری، تحمل گیاه پده به تنش و میزان عملکرد آن کاهش و در مقابل، حساسیت به تنش افزایش داشت. در حالی که در شرایط بدون تنش، کاهش عملکرد نسبت به تنش ملایم مشاهده شد. از 12 اکوتیپ مورد ارزیابی، حمیدیه و معصومیه از نظر شاخصهای مورد بررسی برترین اکوتیپها در شرایط شور شناخته شدند. برآورد ضرایب همبستگی بین شاخصها نشان داد تمام شاخصهای بررسی شده برای انتخاب اکوتیپهای متحمل مناسب هستند بهطوری که توجه به هر یک از شاخصهای عملکردی و یا شاخص تحمل تنش بهطور همزمان با یکی از شاخصهای SSIوTOL برای شناسایی اکوتیپ مطلوب اهمیت دارد. همچنین اگرچه گروهبندی بهروش Ward نتوانست ارتباطی میان تنوع جغرافیایی با شاخصهای عملکردی و تحمل به تنش در اکوتیپهای مورد بررسی برقرار کند اما اکوتیپها را از نظر شاخصهای بررسی شده بهطور مناسبی به چهار گروه تفکیک نمود.
اکوتیپ
پده
درخت
شوری
شاخص حساسیت
2019
08
23
55
66
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_1543_6450f52c92183b649d856bd814f2e47c.pdf
خشکبوم
2008-790X
2008-790X
1398
9
1
مطالعه و شبیه سازی حرکت و نشست ذرات کوچک تر از 200 میکرون در سرعت های مختلف باد با استفاده از نرم افزار فلوئنت
احمد
عباسی
محمدرضا
ملایری
پیام
ستوده
مقابله با گرد و غبار نیازمند شناخت دقیقتر عملکرد ذرات معلق در هوا و عوامل مؤثر بر آن است. به همین دلیل، حرکت ذرات گرد و غبار و نشست آنها، اهمیت ویژهای دارد. از میان روشهای مطالعه پدیدههای مربوط به این ذرات، شبیهسازی به کمک رایانه به دلیل هزینه کمتر و عدم نیاز به تجهیزات آزمایشگاهی یا ماهوارهای، مورد توجه است. هدف این پژوهش، شبیهسازی حرکت و نشست ذرات گرد و غبار با اندازه بین 001/0 تا 200 میکرون از جنس رس، تحتتأثیر سرعت باد 1، 3، 10 و 20 متر بر ثانیه بر روی زمین صاف و ساختمانهای فرضی با ارتفاع 6 و 12 متر میباشد. نرمافزار گمبیت برای ایجاد محیط شبیهسازی و نرمافزار فلوئنت برای حل معادلات پیوستگی و ناویر-استوکس به همراه معادلات آشفتگی به کار گرفته شده است. بر اساس نتایج، سرعت باد عاملی منفی در نشست ذرات گرد و غبار بر روی سطح زمین و ساختمان میباشد و این موضوع مستقل از ارتفاع ساختمان است. در نتیجه، ذرات زیر میکرون ماندگاری بیشتری در هوا دارند و کمتر از 10 درصد نشست میکنند پس میتوانند به نواحی دورتری انتقال یابند. هر چه ذرات بزرگتر باشند، مکانیزم گرانش در پدیده نشست آنها مؤثرتر است به گونهای که برای ذرات بزرگتر از 100 میکرون، میزان نشست بیش از 30 درصد به دست آمده است. در سرعت باد و اندازه ذرات یکسان، مانع سطحی 12 متری به دلیل جدایش جریان از سطح و ایجاد اغتشاش، نشست را به تعویق انداخته و حتی مقدار آن را برای ذرات کوچکتر از میکرون به کمتر از 1 درصد کاهش میدهد. نشست این ذرات با سرعت باد تغییر نمیکند ولی نشست ذرات بزرگتر از 10 میکرون با سرعت باد رابطه عکس دارد.
نشست گرد و غبار
شبیه سازی
فلوئنت
سرعت باد
اندازه ذرات
عامل سطحی
2019
08
23
67
80
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_1544_58ca5efbbf68dae9f82b3edbd4b9009e.pdf
خشکبوم
2008-790X
2008-790X
1398
9
1
ارزیابی تأثیر تغییر اقلیم بر تغییرپذیری بارش و دما (مطالعه موردی: ایستگاههای کاشان و خوروبیابانک)
مریم
رضائی
هدی
قاسمیه
مدلهای گردش عمومی، توسط آژانسهای اقلیمی بهمنظور پیشبینی تغییرات اقلیمی آینده، بهکار گرفته میشوند. خروجی مدلهای گردش عمومی بهعنوان رابط محلی، قدرت تفکیک فضائی بزرگتری از متغیرهای شبیهسازی شده دارند. در پژوهش حاضر، مدل ریزمقیاس نمائی آماری SDSM، به منظور تخمین تغییرپذیری بارش و دما در ایستگاههای سینوپتیک کاشان و خور و بیابانک در استان اصفهان براساس سناریوی تغییراقلیم ریزمقیاس شده از مدل HadCM3، مورد استفاده قرار گرفت. برای این منظور ابتدا تغییرات میانگین دما و بارش دوره پایه تحت سناریوی A2 مدل HadCM3، با استفاده از دادههای بلندمدت روزانه ایستگاههای مذکور، بررسی گردید، سپس تخمین و پیشبینی دورههای آتی (2039-2010)، (2069-2040) و (2099-2070) صورت گرفت. نتایج نشان داد که در هر دو ایستگاه، مقادیر دما و بارش شبیهسازی شده تطابق و سازگاری نزدیکی با مقادیر مشاهداتی داشتند، ولی عملکرد فرآیند ریزمقیاس نمایی در پیشبینی بارش در دورههای واسنجی و اعتبارسنجی، نسبت به پیشبینی دما پایینتر بود. نتایج نشان داد دمای میانگین در ایستگاه کاشان، 42/0، 08/1 و 16/2 درجه سانتیگراد در دورههای (2039-2010)، (2069-2040) و (2099-2070) میلادی نسبت به دوره پایه (2001-1987)، افزایش مییابد. همچنین نتایج، کاهش دمای میانگین را در ماههای ژانویه، فوریه، مارس، سپتامبر و دسامبر و افزایش در سایر ماهها را نشان داد. نتایج در ایستگاه خور و بیابانک نیز نشان داد که درجه حرارت بهطور مداوم در منطقه، افزایش خواهد یافت. همچنین متوسط بارش سالانه، تحت سناریو A2 ، 38/1 میلیمتر در طول دوره پیشبینی (2099-2070) در مقایسه با دوره مشاهداتی افزایش مییابد.
تغییر اقلیم
ریزمقیاس نمایی آماری
سناریو A2
NCEP
مدل SDSM و ایران
2019
08
23
81
99
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_1545_a8dbd50613d26eb57445e923dfa080f7.pdf
خشکبوم
2008-790X
2008-790X
1398
9
1
بررسی نیاز آبی بر اساس تغییر الگوهای آبیاری و تاثیر آن بر بیلان آبی دشت یزد- اردکان
احسان
بذرافشان
حسین
ملکی نژاد
سید زین العابدین
حسینی
فاطمه
برزگری
برآورد نیاز آبی، از مهمترین عوامل در مدیریت منابع آب و از ضروریات هر طرح آبیاری و زهکشی به شمار میرود. برای تعیین نیاز آبی، بایستی تبخیر و تعرق پتانسیل گیاه مرجع (ET0) را برآورد کرد. میزان بهرهبرداری از منابع آب سطحی و زیرزمینی در هر منطقه ارتباط مستقیم با آب مورد نیاز برای آبیاری محصولات کشاورزی در آن منطقه دارد. در تحقیق حاضر که در محدوده آبریز دشت یزد-اردکان انجام گرفت، از نرم افزار OPTIWAT برای محاسبه نیاز آبی استفاده شد. محصولات زراعی و باغی دشت یزد-اردکان در حدود 54 هزار هکتار است. میزان آب مورد نیاز برای آبیاری این سه محصول 917594740 مترمکعب است که تقریبا 70 درصد میزان آب مورد نیاز برای آبیاری کل محصولات زراعی و باغی دشت یزد-اردکان را شامل میشود. به منظور دسترسی به نیاز آبی گیاهان در راندمانهای مختلف از نرم افزار OPTIWAT استفاده شد و میزان آب مورد نیاز برای آبیاری محصولات زراعی و باغی دشت یزد-اردکان با کشت فعلی و راندمان فعلی (45 درصد) برابر با 831668380 متر مکعب به دست آمد. مقدار آب مورد نیاز این محصولات برای آبیاری قطرهای و راندمانهای 60، 75، 90 درصد به ترتیب 593964840، 464755070، 381938430 مترمکعب محاسبه شد. لذا میتوان نتیجه گرفت با تغییر الگوی کشت و افزایش دور آبیاری میزان بهرهبرداری از آبخوان دشت را کاهش و به میزان ذخیره سفرههای زیرزمینی افزود.
نیاز آبی
الگوی آبیاری
نرم افزار OPTIWAT
دشت یزد-اردکان
2019
08
23
101
111
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_1564_c7fdc96b35d8360c73d481cc6f2709b3.pdf
خشکبوم
2008-790X
2008-790X
1398
9
1
مقایسه شاخص های فاصله ای و مبتنی بر کوادرات در تعیین الگوی پراکنش اسکنبیل هفت بندی در سیستان
فاطمه
بیدرنامنی
لیلا
فهمیده
مهدی
شعبانی پور
اسکنبیل هفتبندی (Calligonumpolygonoides) از جمله گیاهان بوتهای مقاوم به خشکی است. این گیاه نقش مهمی در بهبود مواد آلی و ساختار خاک، تثبیت شن و بادشکن در مناطق بیابانی سیستان و بلوچستان ایفا میکند. در پژوهش حاضر پراکنش گیاه اسکنبیل در سه منطقه استان سیستان و بلوچستان (زهک، تهلاب و جازموریان) با استفاده از شاخصهای فاصلهای (مربع T، هاپکینز، هولگیت، جانسون، زایمر و پیلو) و شاخصهای کوادراتی (تیلور، ایوواو، موریسیتا، K و نسبت واریانس به میانگین)ارزیابی شد.هدف ارزیابی الگوی پراکنش و انتخاب بهترین شاخص برای این ارزیابی بوده است. نمونه برداری از گیاه به روش تصادفی سیستماتیک انجام شد. بدین صورت که در هر منطقه، چهار ترانسکت 100 متری در داخل محدوده 5000 متر مربعی در نظر گرفته شد. در هر ترانسکت فاصله گیاهان نزدیک به نقاط تصادفی اندازهگیری و شمارش گیاهان داخل قطعات نمونه انجام و محاسبه شاخصها صورت گرفت. نتایج نشان دادکه الگوی پراکنش اسکنبیل در سیستان و بلوچستان به صورت تصادفی است. بهترین شاخصهای کوادراتی برای تعیین الگوی پراکنش این گونه، تیلور و موریسیتا و دربین شاخصهای فاصلهای پیلو و مربع Tارزیابی شد.نتایج کلی نشان داد که شاخصهای کوادراتی نسبت به شاخصهای فاصلهای از دقت بیشتر و عملکرد یکسانی در ارزیابی الگوی پراکنش این گیاه برخوردار هستند.
اسکنبیل هفتبندی
پراکنش
شاخصهای کوادراتی
شاخصهای فاصله ای
2019
08
23
113
123
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_1567_7a5188dba8c7051c4f204671eec03c17.pdf
خشکبوم
2008-790X
2008-790X
1398
9
1
بررسی تاثیر تنش خشکی بر خصوصیات بازدارندگی گیاه دارویی اسفند ( .Peganum harmala L)
فاطمه
هوشمندزاده
حمید
سودائی زاده
محمدحسین
حکیمی
محمد علی
حکیم زاده
یکی از روشهای کاهش مصرف علفکشها، بهرهگیری از ویژگی علفکشی برخی گونههای گیاهی است. گیاهان خودرو و دارویی موجود در مناطق خشک در مقایسه با دیگر گیاهان دارای ترکیب های شیمیایی بیشتری هستند و امکان وجود ویژگی علفکشی در آنها محتملتر است. بنابراین در پژوهش حاضر اثر تنش خشکی بر خصوصیات بازدارندگی گیاه دارویی اسفند (Peganum harmala L. ) بر روی علف هرز خرفه (Portulaca oleracea L.) در شرایط آزمایشگاهی و گلخانهای مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. در شرایط آزمایشگاهی، فاکتورهای مورد بررسی شامل غلظت عصاره در چهار سطح (0، 4/0 ، 8/0 و 2/1 درصد)، تیمار آبیاری بر روی پایه مادری تولید کننده ماده گیاهی اسفند در دو سطح (پایه مادری آبیاری شده و آبیاری نشده) و نوع اندام عصارهگیری شده در دو سطح (اندام هوایی و ریشه) در نظر گرفته شد. در شرایط گلخانه بجای عصاره از پودر گیاه اسفند به مقادیر (0، 4، 8 و 12 گرم) در 1000 گرم خاک استفاده شد. نتایج نشان داد در هر دو شرایط گلخانه و آزمایشگاهی با افزایش غلظت و مقادیر پودر اندام هوایی و ریشه در مورد برخی صفات اندازهگیری شده در گونه خرفه، بازدارندگی به طور معنیداری افزایش یافت (01/0 > p) این در حالیست که در شرایط آزمایشگاه، بازدارندگی عصاره ریشه بیشتر از اندام هوایی بود. یافتهها بیانگر، تاثیر بیشتر بازدارندگی عصاره تهیه شده از اسفند در سطح آبیاری شده بر کلیه صفات در شرایط آزمایشگاه بود. پودر حاصل از اسفند در سطوح متفاوت آبیاری در گلخانه نیز بر کلیه صفات مورد بررسی عملکرد مشابهی نشان داد. به طور کلی یافتههای پژوهش بیانگر آن است که تنش خشکی میتواند خصوصیات بازدارندگی گیاه اسفند را تحت تاثیر قرار دهد.
تنش خشکی
آللوپاتی
اسفند
علف هرز
خرفه
2019
08
23
125
138
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_1568_54e069db0f0fe7d75840105c7df69ae4.pdf
خشکبوم
2008-790X
2008-790X
1398
9
1
بررسی روند تغییرات سرعت ماهانه باد در حاشیه دریاچه ارومیه طی 30 سال گذشته
لیلا
بیابانی
علی اکبر
نظری سامانی
حسن
خسروی
مجید
کاظم زاده
بررسی روند تغییرات سرعت باد بهعنوان یکی از پیچیدهترین شاخصهای هواشناسی از اهمیت فراوانی برخوردار است. به صورتی که ازنظر مقیاسهای زمانی اعم از کوتاهمدت یا بلندمدت و مکانی بر ویژگیهای اقلیمی هر منطقهای تأثیرگذار بوده است. در تحقیق حاضر، با استفاده از رویکرد آزمونهای نا پارامتری من- کندال و پتیت جهت تحلیل روند سریهای ماهانه و سالانه در 4 ایستگاه سینوپتیک حاشیه دریاچه ارومیه (ایستگاههای تبریز ، ارومیه با طول دوره آماری 50 سال ، مهاباد و سهند با طول دوره آماری 28 سال) موردبررسی قرار گرفت. نتایج آزمونهای فوق بر اساس دادههای سالانه نشان داده است که سرعت متوسط باد در تمام ایستگاهها در سطح اطمینان 99 درصد دارای روند افزایشی است. همچنین، روند سرعت باد در ایستگاههای فوق در مقیاس ماهانه مثبت و افزایشی بوده است. بر اساس نتایج آزمون پتیت نیز روند تغییرات سالانه سرعت باد بهصورت افزایشی بوده است. ولی سال آماری نقطه جهش تغییرات در میان ایستگاههای مذکور یکسان نیست. بهطوریکه این تغییرات در ایستگاه مهاباد در سال 2000 و در سایر ایستگاهها سال 1995 رخداده است. همچنین سرعت باد در ایستگاه مهاباد در فصل زمستان و در سایر ایستگاهها در فصول بهار و تابستان افزایش داشته است.
روند تغییرات
سرعت متوسط باد
دریاچه ارومیه
آزمونهای نا پارامتری
من-کندال
پتیت
2019
08
23
139
151
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_1613_59dc80851b24668583bc7d43961a5623.pdf
خشکبوم
2008-790X
2008-790X
1398
9
1
ارزیابی روند تغییرات پوشش گیاهی در طرحهای بیابانزدایی با استفاده از تکنیکهای Remote Sensing-GIS
محمود
سلطانی نژاد
محمد
جعفری
علی اکبر
نوروزی
سید اکبر
جوادی
براثر فعالیتهای انسانی و پدیدههای طبیعی چهره زمین همواره دستخوش تغییر میشود. ازاینرو برای مدیریت بهینه مناطق طبیعی آگاهی از روند و میزان تغییرات پوششی/کاربری اراضی از ضروریات محسوب میشود و برآورد این تغییرات از اهمیت بسزایی برخوردار است. بازبینی این تغییرات از طریق تصاویر ماهوارهای و پیشبینی و ارزیابی پتانسیل آنها از طریق مدلسازی میتواند به برنامهریزان محیطزیست و مدیران منابع طبیعی برای تصمیمات آگاهانهتر کمک کند. در پژوهش حاضر آشکارسازی و ارزیابی کمی روند تغییرات پوشش گیاهی در مناطق تحت طرح های بیابان زدایی شامل شهداد و بم در استان کرمان وگرمسار در استان سمنان در طول یک دوره زمانی 30 ساله طی سه بازه زمانی 1987، 2002 و 2017 میلادی انجام گرفت. بدین منظور نقشههای شاخص پوشش گیاهی NDVI و کاربری اراضی با استفاده از تصاویر سنجندههای +ETM و TM و OLI ماهواره لندست به ترتیب در سه دوره زمانی مربوطه در کلاسهای اراضی با پوشش گیاهی، فاقد پوشش گیاهی و اراضی کشاورزی به ترتیب با ضریب کاپای 83/0 تا 86/0 برای سال 1987 و ضریب کاپای 91/0 تا 92/0 برای سال 2002 و ضریب کاپای 94/0 تا 95/0 و همچنین دقت کل بین 88 تا 97 به دست آمد. پس از تهیهی نقشههای کاربری اراضی در سالهای مختلف، پایش تغییرات کاربری با روش Change Detection بررسی گردید. نتایج نشان داد با بررسی روند تغییرات صورت گرفته در طی دورههای موردمطالعه، اراضی دارای پوشش گیاهی در این سه منطقه روند افزایشی داشته و در مقابل اراضی بدون پوشش بهمرور به اراضی با پوشش گیاهی تبدیل گشتهاند. همچنین اراضی کشاورزی در این مناطق در طی این سه دوره روند افزایشی داشتهاند. درنهایت صرفه اقتصادی طرحهای اجراشده در مناطق موردمطالعه محاسبه و مورد ارزیابی قرار گرفت.
ارزیابی
کاربری اراضی
پایش
تعیین روند
آشکارسازی تغییرات
سنجشازدور
2019
08
23
153
165
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_1617_7830a66bca13d1e0e88f9ce4edf36526.pdf