2024-03-29T07:05:47Z
https://aridbiom.yazd.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=236
خشکبوم
2008-790X
2008-790X
1396
7
2
تحلیل ترکیب و پراکنش فضاهای سبز شهری در مناطق نیمه خشک با استفاده از رهیافت اکولوژی سیمای سرزمین (مطالعه موردی: شهر مشهد)
مریم
حاتمی
احد
ستوده
محمد حسین
مختاری
بهمن
کیانی
فضای سبز شهری در زمره زیر ساختهای اجتماعی است و از جمله امتیازات آن کاهش آلودگی هوا، جذب ذرات معلق، تعدیل دما، افزایش رطوبت نسبی و کاهش اثرات طوفانها به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک است. شهر مشهد با جمعیت حدود 8/2 میلیون نفر، دومین شهر پرجمعیت ایران پس از تهران است. با توجه به توسعه فیزیکی این شهر، تخریب گستردهای از فضای سبز رخ داده است که با الگوی توسعه سازگار با محیط زیست در تضاد است. این پژوهش به بررسی چگونگی ترکیب و پراکنش مکانی فضاهای سبز شهر مشهد و روند تغییر آنها طی سالهای 1363 و 1392 میپردازد. برای این منظور از تصاویر ماهوارهای لندست 4 و 8 که توسط سنجنده TM و OLI با توان تفکیک 30 متر برداشت شده بود استفاده شد، سپس 4 سنجه سیمای سرزمین PLAND , AREA , ENN , PD برای مناطق مختلف شهر مشهد محاسبه گردید. نتایج نشان داد در طی دوره مورد مطالعه تخریب شدیدی از نظر وسعت و ترکیب و توزیع مکانی فضاهای سبز در این شهر رخ داده است. در حال حاضر شبکه موزاییک فضاهای سبز شهر مشهد از وسعت و پیوستگی لازم برای ارائه خدمات اکولوژیکی جهت بهبود کیفیت محیط زیست این شهر برخوردار نیست.
اکولوژی سیمای سرزمین
مناطق نیمه خشک
سنجش از دور
فضای سبز
ایران
2017
10
23
1
8
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_1157_32342c6d683f02c0f45ea8d46cce2236.pdf
خشکبوم
2008-790X
2008-790X
1396
7
2
بررسی عوامل موثر بر تمایل گلخانه داران به تولید خیار گلخانهای ارگانیک در استان یزد
جلال
سالم
محمد رضا
اسلامی
سید علی
طباطبائی
فزایش تولیدات گلخانهای در استان یزد همراه با افزایش مصرف کود و سم است. در این راستا، ضروری است مصرف مواد شیمیائی در گلخانهها کاهش و تولید محصول ارگانیک افزایش یابد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی عوامل موثر بر فرآیند انتقال به کشاورزی ارگانیک در میان تولیدکنندگان خیار گلخانهای استان یزد است. این تحقیق از نوع پژوهشهای توصیفی- پیمایشی بوده و ابزار جمعآوری اطلاعات پرسشنامه با انجام مصاحبه حضوری با گلخانهداران تولیدکننده خیار است. تحلیل اطلاعات با استفاده از آزمون آماری t و مدل اقتصادسنجی لاجیت انجام گرفت. از میان 144 نفر از مصاحبهشوندهها، 59 نفر نسبت به کشاورزی ارگانیک دارای تمایل مثبت و 85 نفر تمایلی نشان ندادند. نتایج پژوهش نشان داد که اطلاعات تولید کنندگان در زمینه کشاورزی ارگانیک کم و نبود حمایت کافی دولت از کشاورزی ارگانیک، خطرپذیری بالای تولید محصول ارگانیک، نبود بازار مشخص و نداشتن علم و مهارت تولید از مهمترین موانع تولید محصولات ارگانیک است. نتایج مدل لوجیت نشان داد که متغیرهای سابقه تولید، سن، میزان تحصیلات، میزان رعایت اصول بهداشتی و نگرش مثبت نسبت به محیط زیست رابطه مثبت و معنیدار و متغیرهای مقدار مصرف کود و سموم شیمیائی رابطه منفی و معنیدار با تمایل به کشت ارگانیک دارند. با توجه به کمبود اطلاعات فنی، مدیریتی و فروش محصولات ارگانیک، حمایت دولت و نظارت بر تولید در این زمینه ضروری است.
محصول ارگانیک
تمایل
خیار
مدل لاجیت
استان یزد
2017
10
23
9
19
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_1158_8ad8a943b687e8006d2fb8e3c2f60448.pdf
خشکبوم
2008-790X
2008-790X
1396
7
2
تعیین الگوی بهینه کشت با هدف پایداری منابع آب در دشت ارزوئیه؛ به کمک برنامهریزی کسری فازی
سیمین
محسنی
محمدرضا
زارع مهرجردی
الهه
واثقی
پایداری منابع آب مهمترین سهم را در وجود و دوام سامانههای کشاورزی دارد و به میزان زیادی وابسته به الگوی کشت محصولات زراعی است. در این مطالعه الگوی بهینه کشت دشت ارزوئیه، کرمان براساس دادههای سال زراعی 1393-1392 با هدف پایداری منابع آب تعیین گردید. هدف از این پژوهش، پیداکردن الگوی کشت بهینهای است که در آن درآمد ناخالص را به ازای هر مترمکعب آب حداکثر کند و با کاهش مصرف آب در رسیدن به کشاورزی پایدار کمک نماید. بدین منظور از روش برنامهریزی کسری فازی استفاده گردید. در آخر با الگوی کشت فعلی و برنامهریزی خطی مقایسه شد. نتایج نشان داد که الگوی بهینه کشت با استفاده از برنامهریزی کسری فازی برای دستیابی به پایداری با الگوی کشت فعلی و برنامهریزی خطی اختلاف زیادی دارد. همچنین با وجود کاهش بازده ناخالص کل در مدل برنامهریزی کسری فازی، میزان بازده ناخالص در این نوع برنامهریزی به ازای هر مترمکعب آب 10 درصد افزایش یافته است. این بدان معناست که حداکثرکردن بازده حاصل از کشت محصولات زراعی با رعایت پایداری منابع آب و حداقلکردن مصرف آب به نفع جامعه است.
پایداری منابع آب
الگوی بهینه کشت
برنامهریزی کسری فازی
ارزوئیه
2017
10
23
21
28
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_1159_f8259c0eefc15663aff81ffe92b158dd.pdf
خشکبوم
2008-790X
2008-790X
1396
7
2
بررسی عملکرد روش الاستیسته اقلیمی و مدل SIMHYD بهمنظور ارزیابی کمی عوامل مؤثر بر خشکسالی هیدرولوژیک
طاهره
ابراهیمیان
علی
حقی زاده
حسین
زینی وند
ناصر
طهماسبی پور
رضوان
علیجانی
نوسان در متغیرهای اقلیمی و افزایش فعالیتهای انسانی، دگرگونی در فرآیندهای هیدرولوژیک و بهتبع آن تخریب ساختار اکوسیستمها را به دنبال دارد؛ بنابراین بهمنظور مدیریت و برنامهریزی منابع آب و توسعه پایدار اقتصادی-زیست محیطی، ارزیابی کمی تغییرپذیری اقلیمی و فعالیتهای انسانی بهعنوان دو فاکتور عمده اثرگذار بر فرآیندهای هیدرولوژیک بسیار مهم میباشد. هدف از این پژوهش تحلیل روند و آشکارسازی نقطه تغییرمتغیرهای هیدروکلیماتیک در حوزه آبخیز وسج همدان و همچنین تخمین سهم تغییرات متأثر از اقلیم و فعالیتهای انسانی بر میزان دبی سالانه این حوضه میباشد. در این مطالعه ابتدا روند و نوسانات در سری دادههای هیدروکلیماتیک حوضه رودخانه وسج در طی سالهای 1393-1366 مورد بررسی قرار گرفت. سپس از دو روش مدل هیدرولوژیکیSIMHYD و روش الاستیسیته اقلیمی بهمنظور ارزیابی کمی خشکسالی هیدرولوژیک به تغییرپذیری اقلیمی و فعالیتهای انسانی استفاده شد. نتایج نشان داد که کاهش 13/7 درصدی در بارش، افزایش 12/3 درصدی در تبخیر و تعرق پتانسیل و همچنین وجود فعالیتهای انسانی کاهش 92/83 درصدی در رواناب را به دنبال خواهد داشت. سهم فعالیتهای انسانی و تغییرپذیری اقلیمی در کاهش رواناب بهوسیله روش الاستیسیته اقلیمی به دو روش تورک و ژانگ به دست آمد که به ترتیب در روش تورک 80/84 و 19/15 و در روش ژانگ 97/84 و 02/15 برآورد شد. بر این اساس فعالیتهای انسانی عامل اصلی کاهش رواناب حوضه رودخانه وسج میباشند همچنین کارایی مدل هیدرولوژیکی SIMHYD در شبیهسازی دبی جهت محاسبه تغییر دبی در حد قابل قبولی نبود. با توجه به اینکه در حوضه مورد مطالعه تغییرات چشمگیری در کاربری اراضی رخداده است. تغییر کاربری بهعنوان یکی از بارزترین دخالتهای بشر مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که مساحت باغات و تاکستان، قبل از نقطه تغییر نسبت به بعد از نقطه تغییر به ترتیب (048/2درصد) 4/15071 و (091/2درصد) 69/15375 هکتار افزایش یافته است.
خشکسالی هیدرولوژیک
روش الاستیسیته اقلیمی
مدل SIMHYD
2017
10
23
29
42
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_1160_936457298818cef7f3a33db560b4e67e.pdf
خشکبوم
2008-790X
2008-790X
1396
7
2
اثر تنش خشکی بر ویژگیهای مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی سه گونه چمن گرمسیری رایج در خشک منظر
هستی
میناوی
محمدرضا
صالحی سلمی
مختار
حیدری
اسماعیل
خالقی
امروزه به دلیل حفاظت از آب بهعنوان منبعی مهم از یکسو و نقش غیرقابل جایگزین فضای سبز از سوی دیگر ما را به سمت پذیرش رویکردی به نام خشکمنظر سوق میدهد. کاشت گیاه مناسب، مسئلهای کلیدی در خشکمنظر بهحساب میآید و عدم درک درست از گزینش گونههای گیاهی، خود میتواند عامل شکست در اهداف صرفهجویی آب باشد. بههرحال برای دستیابی به چمن سالم و زیبا باید از گونههای مناسب برای هر منطقه استفاده شود، تا جلوه سبز آن پایدار بماند. در این پژوهش گونههای پاسپالوم (Paspalum notatum Flugge.) و زویشیا (Zoysia tenuifolia L.) با گونه برموداگراس (Cynodon dactylon L.) که یک چمن رایج در اهواز است، در شرایط تنش خشکی 50% ظرفیت مزرعه، در دو زمان مقایسه شدند و در پایان بهترین گونه برای این منطقه معرفی شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. فاکتور اول زمان اندازهگیری و فاکتور دوم نوع گونه بود و برای هر تیمار چهار تکرار (بلوک) درنظر گرفته شد. موارد اندازهگیری شده شامل: وزنتر و خشک روشاخساره، وزنتر و خشکریشه، وزنتر و خشک تهشاخساره، وزنتر و خشک کل، میانگین عمق ریشه دهی، میزان کلروفیل a، b و کل، میزان قندهای پنتوز، هگزوز و کل، میزان عناصر کلسیم، پتاسیم و سدیم در دو زمان پس از تابستان و پس از زمستان بود. نتایج پژوهش نشان داد که گونه پاسپالوم نسبت به دو گونه دیگر برتری داشت. این گونه با کاهش رشد شاخساره، که ازنظر مدیریت فضای سبز ویژگی مثبتی میباشد و همچنین افزایش رشد ریشه، مقاومت بیشتری به تنش خشکی از خود نشان داد و درنتیجه میتواند کارآیی فتوسنتزی بالاتری داشته باشد. از مکانیسمهای دیگر این گونه افزایش میزان پتاسیم و کلسیم بود، که این دو یون نقش اساسی در تنظیم اسمزی و تحمل به تنش دارند. بهطورکلی این گونه با داشتن مکانسیمهای مختلف، سبب حفظ رشد و ثبات کلروفیل در تنش خشکی موجود در فضای سبز شهر اهواز گردید.
برموداگراس
پاسپالوم
تنش
زویشیا
عناصر غذایی
کیفیت ظاهری
2017
10
23
43
56
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_1161_2739cbc0bfb3efba60ca376f8ecec8da.pdf
خشکبوم
2008-790X
2008-790X
1396
7
2
ارزیابی شاخصهای گیاهی برآورد پوشش و تولید گیاهی مراتع مناطق خشک در دوره های رویشی مختلف
فاطمه
پردل
عطاالله
ابراهیمی
زهرا
عزیزی
یکی از کاربردهای مهم سنجش از دور در مدیریت منابع طبیعی، تشخیص و ارزیابی کمی پوشش گیاهی است. هدف این پژوهش بررسی شاخصهای گیاهی حاصل از ماهواره لندست 8 به منظور ارائه مدل برآورد تاج پوشش سبز و تولید گیاهی در مرتع مرجن شهرستان بروجن طی فصل رویش است. به این منظور، در طول ترانسکتی به طول 10 کیلومتر و در فواصل حدود 400-1000متر در 19 محل نمونه برداری (به صورت تصادفی) و در هر نقطه با 5 کوادرات 2Î2 متری به صورت کوادراتی مرکزی و چهار کوادرات در چهار جهت اصلی اطراف آن 95 کوادرات در هر دوره آماربرداری و در طی 4 دوره عملیات صحرایی ً380 کوادرات، بین اردیبهشت تا شهریور سال 1393 اندازهگیریهای متغیرهای تولید (به روش اندازه گیری مضاعف) و پوشش تاجی (به روش پلات مشبک) انجام شد. پس از انجام تصحیح اتمسفری به روش FLAASH، 12 شاخص گیاهی برای تمام تصاویر محاسبه شد. سپس ارزشهای شاخصهای گیاهی در روابط رگرسیونی در برابر ارزشهای زمینی تاج پوشش سبز و تولید گیاهی قرار گرفت. نتایج نشان داد که شاخصهای ARVI، SARVI و EVI در برآورد تاج پوشش سبز گیاهی (81/=0r2) و تولید گیاهی (بهترتیب با ضرایب تبیین 61/0، 61/0 و 60/0) در رگرسیون درجه سوم مناسبترین گزینهها بودند. به طور کلی نتایج این تحقیق نشاندهنده ارتباط قوی شاخصهای گیاهی حاصل از لندست 8 با تاج پوشش سبز و تولید گیاهی است، هر چند تاج پوشش سبز گیاهی دارای ارتباط قویتری در مقایسه با تولید گیاهی با شاخصهای گیاهی میباشد. به طور کلی نتیجهگیری میشود که تولید و پوشش گیاهی مناطق خشک با دقت نسبتا بالایی می تواند به وسیله شاخصهای گیاهی مستخرج از تصاویر ماهواره ای لندست 8 برآورد گردد.
تاج پوشش سبز
تولید گیاهی
دوره رویشی
ARVI
EVI
SARVI
2017
10
23
57
71
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_1162_c4dd25f1aa5acbedfcba38807f487c4e.pdf
خشکبوم
2008-790X
2008-790X
1396
7
2
تحلیل امرژی نظام کشت انگور یاقوتی سیستان
شیر علی
کوهکن
احمد
قنبری
محمد رضا
اصغری پور
براتعلی
فاخری
این پژوهش با استفاده از رهیافت تحلیل امرژی برای ارزیابی جنبههای محیط زیستی تولید انگور یاقوتی سیستان که از مهترین محصولات باغی است اجرا شد. در این مطالعه تمام ورودیها اعم از ورودیهای تجدیدپذیر شامل نور خورشید، باد و باران؛ تجدید ناپذیر شامل خاک؛ نهادهها و خدمات خریداری شده شامل نیروی انسانی، کودهای شیمیایی نیتروژن، پتاسیم و فسفر و سموم شیمیایی برای تولید انگور یاقوتی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج مطالعه نشان داد کل امرژی تولید انگور یاقوتی برابر1016×94/1 امژول خورشیدی که بیشترین امرژی مصرفی با 41/43 درصد مربوط به نیروی کارگری و پس از آن مربوط به آب آبیاری با 16/23 درصد و در رتبه سوم مربوط به مصرف نیتروژن با 32/11 درصد بود. شاخص نسبت عملکرد امرژی 31/1، شاخص نسبت سرمایه گذاری امرژی 25/3، نسبت بارگزاری بر محیط زیست 541/0 و شاخص پایداری امرژی 42/2 حاصل گردید، که در مقایسه با گزارشهای ارائه شده از سوی سایر محققین نشان دهنده پایداری نسبتا خوب و بار زیست محیطی کم این سیستم است. بنابراین، با افزایش کارایی مصرف انرژی از طریق بهینه نمودن مصرف نیروی کارگری، آب آبیاری و کود نیتروژن سیستم کشت انگور یاقوتی میتواند بعنوان الگوی مناسب در منطقه سیستان توصیه شود.
انگور یاقوتی
شاخص پایداری
ارزیابی امرژی
کارایی انرژی
2017
10
23
73
84
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_1163_771deb4e0d5790b3afa1a6876f5acc9a.pdf
خشکبوم
2008-790X
2008-790X
1396
7
2
بررسی ارتباط خشکسالی و تغییرات NDVI در تیپ های مختلف پوشش گیاهی (مطالعه موردی: مراتع جنوب استان یزد)
هادی
زارع خورمیزی
سید زین العابدین
حسینی
محمد حسین
مختاری
حمیدرضا
غفاریان مالمیری
کاهش بارندگی و افزایش دما هر یک به تنهایی یا با کمک هم، منجر به بروز خشکسالی میشوند. خشکسالی با تأثیر بر منابع آب و پوشش گیاهی یک منطقه باعث تسریع گسترش نواحی بیابانی میگردد. به منظور بررسی ارتباط خشکسالیهای سالانه و تغییرات پوشش گیاهی مراتع جنوب استان یزد، از دادههای هواشناسی و سنجش از دور استفاده شد. در ابتدا، شدتهای خشکسالی با استفاده از شاخصهای خشکسالی SPI و RDI در بازۀ زمانی سالانه تعیین شد. پهنهبندی شاخصهای خشکسالی به کمک پنج روش درونیابی انجام شد. سپس با استفاده از تصاویر سری زمانی NDVI سنجنده MODIS طی سالهای 2000 تا 2014 میانگین NDVI فصلی و سالانه محاسبه شد. در گام بعدی، روابط بین شاخصهای خشکسالی و شاخص NDVI در 16 تیپ گیاهی مرتعی بررسی شد. بر اساس نتایج شدت خشکسالی در سالهای آبی 2000-1999 و 2008-2007 منطقه مورد مطالعه به ترتیب در وضعیت خشکسالی متوسط و خشکسالی بسیار شدید قرار داشته است. ارزیابی نتایج همبستگی نشان داد در بیشتر تیپهای گیاهی بین میانگین NDVI سالانه، فصل بهار و تابستان با شاخصهای خشکسالی همبستگی معنیداری (01/0>p ) وجود دارد. بر اساس نتایج بیشترین میزان ضریب تبیین (R2) بین تغییرات شاخص NDVI سالانه و شاخص SPI سالانه در تیپ گیاهی Artemisia sieberi-Ebenus stellataمشاهده شد (75/0R2=). پس از آن بالاترین میزان ضریب تبیین در تیپهای گیاهی Zygophyllum eurypterum-Artemisia sieberi، Artemisia sieberi-Amygdalus scoparia وAmygdalus scoparia-Acer cineracens-Pistasia atlanticaبه دست آمد. به طوری که به ترتیب در این تیپهای گیاهی 68، 65 و 63 درصد تغییرات شاخص NDVI سالانه تابع تغییرات شاخص خشکسالی SPI میباشد. تاثیر خشکسالی بر تیپهای گیاهی مختلف، بسته به شرایط اکولوژیک منطقه، نوع گونه گیاهی، فرم رویشی و همچنین سایر گونههای همراه در تیپ گیاهی متفاوت است.
همبستگی
شاخص بارندگی استاندارد
شاخص اکتشاف خشکسالی
سنجش از دور
مودیس
2017
10
23
85
101
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_1164_017b6ee4377150174b8e832f8064bdd9.pdf
خشکبوم
2008-790X
2008-790X
1396
7
2
فایل PDF کامل مقالات
2017
10
23
1
101
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_1166_a449c7aed2773b19b877d282aa789a25.pdf