per
دانشگاه یزد
خشکبوم
2008-790X
2588-6487
2018-08-23
8
1
1
9
10.29252/aridbiom.8.1.1
1189
Research Paper
تاثیر نانوذرات دیاکسید سیلسیم بر خصوصیات مورفولوژیکی گیاه مرتعی بروموس کوپهداغی (Bromus kopetdaghensis Drobov)
Effects of SiO2 Nanoparticles on Bromus kopetdaghensis Drobov Morphological Characteristics
ریحانه عظیمی
reyhaneazimi90@yahoo.com
1
غلامعلی حشمتی
heshmati.a@gmail.com
2
محمد کیا کیانیان گل افشانی
m_kianian@semnan.ac.ir
3
حسن فیضی
reyhaneazimi36@yahoo.com
4
دانشجوی دکتری علوم مرتع، دانشکده مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
استاد گروه مرتع، دانشکده مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
مربی گروه بیابانزدایی دانشکده کویرشناسی دانشگاه سمنان
استادیار گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربت حیدریه
بررسی تاثیر نانوذرات دیاکسید سیلسیم بر اندام های گیاه مرتعی بروموس کوپه داغی (Bromus kopetdaghensis Drobov)، طی آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال ۱۳۹۳ انجام گردید. تیمارهای آزمایشی شامل دو سطح روش مصرف (محلول پاشی و آغشته با بذر)، پنج غلظت ذرات نانو دیاکسید سیلسیم (1، 2، 10، 50 و 80 میلیگرم بر لیتر) و تیمار شاهد (بدون هیچ نوع دیاکسید سیلسیم) بودند. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت نانوذرات، بر اندام های گیاه مرتعی بروموس از جمله ارتفاع و پارامترهای وزنی گیاه کاهش یافتند. در تیمار استفاده از نانوذرات سیلسیم به صورت آغشته با بذر با غلظت 10 میلیگرم در لیتر به ترتیب به میزان 24، 66 و 3۴ درصد افزایش برای وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک ریشه و ارتفاع نسبت به تیمار صفر (شاهد) نشان داد. در تیمار محلول پاشی نانوذرات با غلظت 2 میلیگرم نیز به ترتیب با 27، 68 و 35 درصد افزایش برای وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک ریشه و ارتفاع نسبت به تیمار شاهد را نشان داد. مقادیر زیاد نانوذرات اثرات منفی داشتند. با بررسی مشاهدات در عملکرد گیاه بروموس، استفاده از نانوذرات سیلسیم به صورت آغشته با بذر با غلظت 10 میلیگرم در لیتر با توجه به مصرف کمتر نانوذرات، سهولت کاربرد نانوذرات و اقتصادی بودن، برای جوانهزنی بذر این گونه پیشنهاد می شود. بعد از جوانه زنی بذر و استقرار نهال ها در گلخانه، می توان آن را با توجه به شرایط سازگاری در منطقه از نظر اقلیم و خاک و غیره، کشت داد و جهت احیای مراتع فقیر و تخریب یافته بکار برد.
Effect of SiO2 nanoparticles on rangeland plant of Bromus kopetdaghensis Drobov organs is accomplished through factorial test in a completely randomized design with four replications at Ferdowsi University of Mashhad, in 2014. Treatments included two levels of application (spray and impregnated with seeds), 5 concentrations level of SiO2 nanoparticles (1, 2, 10, 50, and 80 mg/l), and control (no SiO2 nanoparticles). Results showed that increase in concentration of nanoparticles, the plant organs such as height and weight parameters were decreased. However, SiO2 nanoparticles at low concentrations at the application of SiO2 nanoparticles method impregnated with the seed at a concentration of 10 mg/l and spraying nanoparticles at a concentration of 2 mg/l were increased plant height and weight, compared to treatment the control. Application of SiO2 nanoparticles are coated with seed treatments with a concentration of 10 mg/l was shown 24, 66 and 34 percent incensement, respectively for shoot dry weight, root dry weight and height compared to the control treatment. Application of spraying nanoparticles treated with 2 mg was shown 27, 68 and 35 percent incensement respectively for shoot dry weight, root dry weight and height compared to the control treatment. According to Bromus kopetdaghensis D. yield, it is suggested the method of SiO2 nanoparticles application impregnated with seed at a concentration of 10 mg/l due to lower consumption of nanoparticles, ease of nanoparticles use and being economical at natural lands.
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_1189_ff88141d475b116f978e8ecaa676b883.pdf
بروموس کپه داغی
دیاکسید سیلسیم
نانوذرات
Bromus kopetdaghensis
SiO2
Nanoparticles
per
دانشگاه یزد
خشکبوم
2008-790X
2588-6487
2018-08-23
8
1
11
26
10.29252/aridbiom.8.1.11
1190
Research Paper
شبیه سازی زمانی- مکانی تغییرات سیمای سرزمین با استفاده از مدل تلفیقی زنجیره مارکوف و سلولهای خودکار (مطالعه موردی: منطقه خشک و نیمه خشک میمه دهلران)
Spatio-temporal Modeling of Landscape Changes using Markov Chain Compilation Model and Automated Cells (Case Study: Arid and Semi-Arid Area Dehloran)
حسن فتحی زاد
hasan.fathizad@gmail.com
1
محمد زارع
mzernani@yazd.ac.ir
2
حاجی کریمی
haji.karimi@gmail.com
3
علی خنامانی
khanamani@gmail.com
4
دانشجوی دکتری بیابان زدایی، دانشکده منابع طبیعی و کویر شناسی، دانشگاه یزد
استادیار گروه مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشکده منابع طبیعی و کویر شناسی، دانشگاه یزد
دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام
دانشجوی دکتری بیابان زدایی، دانشکده منابع طبیعی و کویر شناسی، دانشگاه یزد
آشکارسازی و پیشبینی تغییرات کاربری ارضی، لازمه مراقبت از اکوسیستم به ویژه در کشورهای در حال توسعه با تغییرات سریع و اغلب بدون برنامه ریزی است. هدف از این تحقیق، پایش تغییرات کاربری ارضی در گذشته و بررسی امکان شبیهسازی آن در آینده با استفاده مدل تلفیقی زنجیره مارکوف و سلولهای خودکار در منطقه خشک و نیمه خشک میمه دهلران واقع در استان ایلام است. در این تحقیق از تصاویر ماهوارهای لندست (TM) سال 1988 و لندست (TM) سال 2001 و لندست (ETM+) سال2016 استفاده شد. با استفاده از طبقه بندی نظارت شده شبکه عصبی آرتمپ فازی، نقشه آشکارسازی تغییرات در هفت کلاس کشاورزی، جنگل، مرتع متوسط، مرتع فقیر، بیرونزدگی سنگی، اراضی مسکونی و اراضی شور و نمکزار تهیه گردید. دقت کل طبقه بندی نقشه های کاربری اراضی سالهای 1988، 2001 و 2016 به ترتیب 93، 95 و 93 درصد بدست آمد. با به کارگیری مدل تلفیقی زنجیره مارکوف و سلولهای خودکار، تغییرات کاربری اراضی برای سال 2030 پیش ینی شد. نتایج ماتریس پیش بینی تغییرات بر مبنای نقشه های سال های 2001 و 2016 نشان داد که در فاصله ی زمانی 2030-2016 احتمال می رود که 13% از اراضی کشاورزی، 54% از جنگل، 48% از مراتع متوسط، 82% از مراتع فقیر، 55% از بیرون زدگی سنگی، 52% از اراضی مسکونی، 93% از اراضی شوره زار و نمک زار به کاربری های دیگر تبدیل شوند. برای اعتبارسنجی مدل، نقشه کاربری اراضی شبیه سازی شده سال 2016 با نقشه واقعی حاصل از طبقه بندی تصویر ماهواره ای همان سال مقایسه شد. ضریب کاپا محاسبه شده حدود 87% که بیانگر قابلیت بالای مدل سلولهای خودکار برای شبیه سازی تغییرات سیمای سرزمین در منطقه خشک و نیمه خشک میمه دهلران است.
Detection and prediction of changes in landscape, is necessary for the maintenance of an ecosystem, especially in developing countries with rapid changes and without planning. The object of this research, is monitoring landscape changes in past and it’s simulation for future using Markov chain Consolidated and automated cells (CA-Markov) in arid and semi-arid region of Meymeh Dehloran, Ilam. Landsat satellite images of (TM) 1985, Landsat (TM) 2000 and Landsat (ETM+) 2016 were used. Change detection maps were prepared in seven classes of agriculture, Forest, fair range, poor range, rocky protrusions, residential land and salt land using supervised classification ARTMAP FUZZY neural network. Accuracy of the classification landscape maps for 1985, 2000 and 2016, are 93, 95 and 93 percent, respectively. Changes in landscape were predicted for 2030, using Markov chain model and automated cells. Predicted matrix results based on 2001 and 2016 maps showed that in span of 2016-2030, it is likely that 13% of agricultural land, 54% of Forest, 48% of the fair range, 82% of poor range, 55% of rocky protrusions, 52% of the residential land, 93% of salt lands and marsh land converted to other land uses. To validating the model, simulated landscape map of 2016, were compared with satellite image classification of the same year. Kappa coefficient was 87%, which shows the high capabilities of CA-Markov model to simulate landscape changes in arid and semi-arid region of Meymeh Dehloran.
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_1190_aa8fef2e9fdbb8f1b47a2318785558bb.pdf
آشکارسازی
شبکه عصبی آرتمپ فازی
ماتریس
مدل سلول خودکار
ایلام
Detection
ARTMAP FUZZY neural network
Matrix
CA-Markov model
Ilam
per
دانشگاه یزد
خشکبوم
2008-790X
2588-6487
2018-08-23
8
1
27
35
10.29252/aridbiom.8.1.27
1191
Research Paper
تأثیر تنش شوری بر صفات رویشی، ریختی و فیزیولوژیکی نهالهای استبرق (.Calotropis procera Ait)
Effect of salinity stress on growth, morphological and physiological characteristics of Milkweed (Calotropis procera Ait.) seedlings
محمد بهمنی
nafasebadesaba11@yahoo.com
1
داود کرتولی نژاد
kartooli58@profs.semnan.ac.ir
2
دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس، مازندران، نور، ایران
استادیار گروه جنگلداری مناطق خشک، دانشکده کویرشناسی، دانشگاه سمنان
تحقیق حاضر با هدف بررسی اثر تنش آب شور بر صفات رویشی و فیزیولوژی نهال استبرق در شرایط گلخانه انجام شد. آزمایش در 6 سطح شوری (0، 5، 10، 15، 20 و 25 دسی زیمنس بر متر) در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی به مدت 5 ماه صورت گرفت. درصد زندهمانی نهالهای استبرق در شوریهای 0، 5، 10 و 15 دسی زیمنس بر متر به ترتیب 100، 100، 6/64 و 6/22 بود؛ اما در سطوح 20 و 25 دسی زیمنس بر متر هیچ نهالی زنده نماند. بزرگترین میزان طول و حجم ریشه در تیمار شاهد دیده شد. بیشترین مقادیر فتوسنتز، هدایت روزنهای، تعرق، وزن تر و خشک ساقه و ریشه، ارتفاع نهال، قطر یقه و تعداد برگ به تیمار شاهد تعلق داشت. بالاترین میزان دمای سطح و نسبت ریشه/ساقه به ترتیب در شوریهای 15 و 25 دسی زیمنس بر متر دیده شد. بهطورکلی، یافته های این پژوهش آشکار ساخت که در شرایط مورد مطالعه، نهالهای 5 ماهه استبرق اگرچه در شوری 15 دسی زیمنس بر متر امکان زیست ضعیفی دارند، اما به شوری 10 دسی زیمنس بر متر سازگاری نسبتاً خوبی از نظر اغلبِ ویژگیهای رویشی، فیزیولوژیکی و زندهمانی نشان میدهند.
This study aimed to investigate effect of saline water stress on growth and physiological characteristics of Calotropis procera seedling in greenhouse conditions. Experiment was performed at six salinity levels (0, 5, 10, 15, 20 and 25 dS/m) in a completely randomized design for 5 months. Survival percentage of milkweed seedlings at salinity levels of 0, 5, 10 and 15 dS/m was 100, 100, 64/6 and 22/6, respectively; however, at 20 and 25 dS/m seedlings did not survive. Maximum rate of root length and volume were observed at control treatment. Maximum rates of photosynthesis, stomatal conductance, transpiration, shoot and root dry weight, seedling height, collar diameter and number of leaves were belonged to control treatment. Maximal level of leaf temperature and root/shoot ratio were observed at salinity 15 and 25 dS/m, respectively. Totally, findings of this study revealed that five month seedlings of milkweed have poor viability at salinity conditions of 15 dS/m, although at salinity of 10 dS/m showed fairly well adaptation from the many growth and physiological characteristics, and also survival point of view.
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_1191_0d28a24d3aa67c3af27fc326bfddd636.pdf
استبرق
سطوح شوری
نشت الکترولیت
زندهمانی نهال
فتوسنتز
Milkweed
salinity
Electrolyte leakage
Seedling survival
Photosynthesis
per
دانشگاه یزد
خشکبوم
2008-790X
2588-6487
2018-08-23
8
1
37
47
10.29252/aridbiom.8.1.37
1192
Research Paper
استفاده از روابط آلومتریک برای تعیین زیتوده گونه تاغ (Halloxylon ammodenderon C.A.May)
Using allometric equations for determining the biomass of saxaul (Halloxylon ammodenderon C.A.May)
ندا همتی
nedahemati.1988@gmail.com
1
بهمن کیانی
bnkiani@yazd.ac.ir
2
اصغر مصلح آرانی
amosleh@yazd.ac.ir
3
دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلداری، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد
استادیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد
دانشیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد
برآورد زیتوده درختان جنگلی برای اهداف کاربردی و پژوهشی مورد توجه است. هدف این پژوهش، بررسی روابط آلومتریک برای تعیین زیتوده درختچههای تاغ در دشت یزد- اردکان است. به این منظور 20 درختچه برای قطع بهصورت تصادفی انتخاب شد. ابتدا مشخصات درختچهها از قبیل نماینده قطر یقه، ارتفاع، تعداد ساقه، قطر تاج و مساحت تاج اندازهگیری و سپس گیاهان قطع شدند. اجزای مختلف درختچه ها شامل تنه و شاخه تفکیک و توزین شد. برای تعیین نسبت وزن خشک به وزن تر، دیسکهایی از قسمتهای مختلف تنه گرفته و به آزمایشگاه منتقل شد. با استفاده از این نسبت، وزن خشک تنه و سرشاخه و در نهایت زیتوده بالای زمین محاسبه شد. تحلیل رگرسیون برای پیشبینی زیتوده درختچهها بر اساس متغیرهای اندازهگیری شده در عرصه انجام شد. نتایج نشان داد که رابطه قوی و معنیداری بین زیتوده درختچههای تاغ و نماینده قطر یقه وجود دارد. هیچکدام از مدلهای مبتنی بر تعداد ساقه معنیدار نبودند. بهترین روابط بین وزن خشک تنه با نماینده قطر یقه (82/0=2R)، وزن خشک شاخه با مساحت تاج (75/0=2R) و وزن خشک کل (زیتوده بالای زمین) با نماینده قطر یقه (84/0=2R) وجود داشت. مدلهای مبتنی بر ارتفاع و قطر تاج نیز مدلهای نسبتاً مناسبی بوده و توانستند 70-60 درصد تغییرات زیتوده را پیشبینی کنند. درمجموع میتوان گفت متغیر نماینده قطر یقه پیشبینی کننده بسیار خوبی برای زیتوده در جنگلکاریهای تاغ است. همچنین مدلهای ویژه سن، مشروط بر کافی بودن تعداد نمونه، برآورد بهتری از زیتوده گونه تاغ با خطای کمتر نسبت به مدلهای کلی ارائه میدهند.
This research was conducted in Yazd- Ardakan plain to determine biomass of Saxaul shrubs. Twenty shrubs were selected randomly for cutting down. Standing attributes include diameter at root collar (DRC), height, stems number and crown diameters were measured. Stem and leaves were separated and weighted and some samples were taken to determine dry/wet weight ratio. Above-ground biomass of the shrubs was calculated according to dry/wet weight ratio. Linear regression analysis was conducted for predicting biomass of the shrubs. Results indicated that there was strong correlation between above-ground biomass and diameter at root collar. The best models were detected for trunk dry weight- DRC (R2=0.82), Above-ground biomass- DRC (R2=0.84) and branch dry weight-crown area (R2=0.75). Models based on crown diameter and height were significant and could predict 60 to 70 presents of variations in biomass. Finally, it can be concluded that diameter at root collar is the best predictor of biomass in saxaul plantations. Also age-specific equations provide better predictions of biomass with lower error, provided that sample size is sufficient.
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_1192_742e6041c44a4d309b8a2130d2536448.pdf
جنگلکاری
زیتوده
مدلسازی
مشخصات سرپا
مناطق خشک
یزد
Afforestation
Arid lands
Biomass
Modeling
Standing Traits
Yazd
per
دانشگاه یزد
خشکبوم
2008-790X
2588-6487
2018-08-23
8
1
49
58
10.29252/aridbiom.8.1.49
1193
Research Paper
اثر کم آبی بر زنده مانی، رشد، تبادلات گازی و روابط آبی نهال های سرو نقره ای و سرو شیراز
Effect of water deficit on survival, growth, gas exchange and water relations of Cupressus arizonica and C. sempervirens var. fastigiata seedlings
مرتضی روکی
rookimorteza1371@gmail.com
1
مسعود طبری کوچکسرایی
mtabari@modares.ac.ir
2
سید احسان ساداتی
sadati10@yahoo.com
3
دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی نور، دانشگاه تربیت مدرس
استاد گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی نور، دانشگاه تربیت مدرس
استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
امروزه توسعه فضای سبز با گونههای زینتی جنس سرو در بسیاری از نقاط کشور، به ویژه مناطق خشک، بسیار رایج است. با توجه به محدودیت منابع آب در مناطق خشک، تحقیقات در مورد پاسخ این گونهها به مسئله خشکی ضروری است. این تحقیق با هدف بررسی چگونگی پاسخهای زندهمانی، رشد، تبادلات گازی و روابط آبی نهالهای دو گونه سرو نقرهای (Cupressus arizonica) و سرو شیراز (C. sempervirens var. fastigiata) به شرایط کم آبی انجام شد. تحقیق در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه سطح آبیاری (سه، شش و نه روزه) در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که کمآبی بر بیشتر صفات مورد مطالعه نهالها اثر معنیدار داشت، بهطوریکه زندهمانی نهالهای سرو شیراز در دوره آبیاری نه روزه افت 2/50 درصدی پیدا کرد. این در حالی است که در سرو نقرهای، هیچ نهالی دچار مرگومیر نشد. با اعمال خشکی، رویشهای طولی و قطری در هر دو گونه کاهش قابل توجهی یافت اما نهالهای سرو نقرهای، رویش طولی بیشتری (در آبیاری شش روزه 47 درصد و در آبیاری نه روزه 43 درصد) نسبت به نهالهای سرو شیراز دارا بود. با افزایش خشکی، فعالیتهای فتوسنتز، هدایت روزنهای و پتانسیل آبی نهالها با کاهش مواجه شدند، ولی مقدار غلظت CO2 بین سلولی (Ci) و دمای برگ تغییری نکرد. تعرق و محتوای نسبی آب برگ به میزان قابل ملاحظهای در هر دو گونه کاهش یافت اما در سرو نقرهای کاهش تعرق در آبیاری شش روزه، 12 درصد و در آبیاری نه روزه، 3/32 درصد کمتر از سرو شیراز بود. در مجموع، میتوان اظهار داشت که نهال سرو نقرهای نسبت به تنش کمآبی مقاومتر از نهال سرو شیراز است.
Nowadays, the development of green space with ornamental species of cypress is a common in different dry areas of Iran. Regarding the limitation of water resources in dry areas, study on the response of cypresses to drought is essential. This study was carried out to recognize the responses of survival, growth, gas exchange and water relations in seedlings of two cypress species (Cupressus arizonica and C. sempervirens var. fastigiata) under water deficit condition in greenhouse. The experiment was conducted as complete randomized block design with different watering levels (3, 6 and 9 days) in three replicates. Results showed that water deficit had a significant effect on most of the traits measured in seedlings. Survival of C. sempervirens at 9-day irrigation was decreased about 50.2% but in C. arizonica seedling no mortality was detected in each watering level. During drought application, shoot growth and diameter growth in both species prominently decreased, while at 6- and 9-day irrigation, shoot growth in C. arizonica was 43-47% greater than that in C. sempervirens. With increasing drought, photosynthesis activity, stomotal conductance and water potential decreased but intracellular CO2 concentration (Ci) and leaf temperature did not change. Transpiration rate and relative water content (RWC) of leaf were significantly decreased in both species, but in C. arizonica the decrease of transpiration rate at 6- and 9-day irrigation was 12-32/3% less than that in C. sempervirens. Generally, it can be stated that C. arizonica seedling is more tolerant than C. sempervirens seedling under drought stress.
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_1193_29982a55bbe5aebf4b11e97788fd1480.pdf
پتانسیل آبی
آبیاری
سرو
غلظت CO2 بین سلولی
محتوای نسبی آب
CO2 Concentration of Intracellular
Cypress
Irrigation
Relative Water Content
Water Potential
per
دانشگاه یزد
خشکبوم
2008-790X
2588-6487
2018-08-23
8
1
59
73
10.29252/aridbiom.8.1.59
1194
Research Paper
تاثیر توپهای شناور برکاهش میزان تبخیر از منابع آبی روباز (مطالعه موردی: سد رسوبگیر معدن مس سرچشمه)
Effect of floating balls on evaporation reduction from open water resources (Case study:Tailing dam of Sarcheshmeh copper mine), Kerman
حمیده افخمی
hamide.afkhami@gmail.com
1
حسین ملکی نژاد
hmalekinezhad@yazduni.ac.ir
2
عصمت اسماعیل زاده
esmaeilzadeh@nicico.com
3
دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد
دانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد
رئیس امور تحقیقات آب و محیط زیست، مجتمع مس سرچشمه
تبخیر از جمله مهمترین تلفات محسوس از سطوح آبی بهخصوص مناطق بیابانی است که بشر کمترین دخالت را در آن دارد و اقلیم مهمترین شاخص میزان این تلفات در مناطق مختلف بهشمار میرود. تاکنون راهکارهای مختلفی جهت کاهش میزان تبخیر ارائه گردیده است. در پژوهش حاضر که با هدف کاهش میزان تبخیر از سد رسوبگیر و سطوح آبی روباز مجتمع مس سرچشمه انجام گرفت، سعی شده تا برای اولین بارکارایی سه نوع توپ بهعنوان پوششهای کاهنده تبخیر بررسی گردد. توپهای مورداستفاده که در مکانیسم عمل، اندازه و جنس، متفاوت هستند، شامل دو نوع توپ تک روزنه و چند روزنه از جنس پلیاتیلن با قطر 8 سانتیمتر و یک نوع توپریز با قطر یک سانتیمتر و از جنس پلیپروپیلن میباشد. بهمنظور بررسی عملکرد این پوششها در کاهش تبخیر، مخازن کوچک یک مترمربعی در مجاورت سد رسوبگیر سرچشمه احداث و کارایی پوششهای نامبرده با دو تکرار به مدت یک ماه از 15/01/95 تا 14/02/95 بررسی شدند. بر اساس آزمون مقایسه میانگین توکی و دانکن سه نمونه توپ به لحاظ تغییرات میزان تبخیر و دما با شاهد اختلاف معنیداری در سطح 5 درصد داشتند. نتایج بهدستآمده نشان داد توپهای تکروزنه با کارایی 1/65 % بیشترین سهم را در کاهش تبخیر داشتند در حالیکه توپهای چندروزنه و توپهای ریز با کارایی 1/65 % و 8/38 % در اولویتهای بعدی قرار گرفتند. درنهایت توپهای تکروزنه به دلیل زبری مناسب در سطح و ثابت ماندن درصد فضاهای خالی در طول زمان، بهعنوان بهترین نوع پوشش کاهنده تبخیر در پژوهش حاضر شناسایی گردیدند.
Evaporation is one of the most important sensible losses from water resourcese, especially in desert areas that humans have the lowest level of intervention. Climate is the most important index at the amount of these losses in different areas. Different methods has been presented for reducing of water evaporation rate . In this study, in order to evaporation reduction from tailing dams and open water resources of Sarcheshmeh copper complex investigated performance of three types balls as evaporation reducing coating for the first time. Used balls are different in the mechanism of action, size and material. They are including two types of polyethylene balls, mono-aperture and multi-aperture, with a diameter of 8 cm and a type of small polypropylene white ball with a diameter of 1 cm. For evaluating of performance of these coatings, several small ponds with an area of 1m2 in the vicinity of Sarcheshmeh tailing dam were built and evaporation losses were measured for a month from 03.04.2016 until 03.05.2016 in each covers with two repeats. Based on the Tukey and Duncan multiple comparison tests, there are significant differences between covers, in 5% significant level. Results showed, the mono-aperture balls with performance of 65.1%, had the greatest impact on reducing evaporation, while multi-aperture balls and small balls with 51.7% and 38.8% respectively were in the next priorities. Finally, the mono-aperture balls were identified as the best evaporation reducing coating, because these types of balls had the most roughness on the surface and amount of empty spaces was constant in during time.
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_1194_53711bd05e272e265947818d755fb8ca.pdf
پوشش کاهنده تبخیر
مناطق خشک
حفاظت آب
تلفات آب
کرمان
Reducing coating evaporation
Arid regions
Water conservation
Water losses
Kerman
per
دانشگاه یزد
خشکبوم
2008-790X
2588-6487
2018-08-23
8
1
75
87
10.29252/aridbiom.8.1.75
1195
Research Paper
اولویتبندی عوامل موثر بر پتانسیل سیلخیزی به کمک روش الکتره نوع 3 و ضریب جریان سیلابی (مطالعه موردی زیر حوزه های آبخیز سرخون، بندرعباس)
Prioritizing of effective factors in flooding potential using Electre IIIMethod and Flood Flow Coefficient (Case study: Sarkhoon Subwatersheds of Bandarabbas)
الیاس پرورش
elyasparvaresh@gmail.com
1
رسول مهذوی
mahdavi@hormozgan.ac.ir
2
آرش ملکیان
malekian@ut.ac.ir
3
یحیی اسماعیل پور
yesmaelpour@hormozgan.ac.ir
4
ارشک حلی ساز
holisaz@hormozgan.ac.ir
5
دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران
دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران
دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه هرمزگان
استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران
بیش از 75 درصد از مساحت کشور در مناطق خشک و نیمه خشک قرار گرفته است. خصوصیات این گونه مناطق بارندگی با شدت بالا و پراکنش نا منظم است و بیشتر آن به صورت سیلاب از منطقه خارج میشود. برآورد دقیق دبی پیک سیلاب و تعیین اولویت پتانسیل سیلخیزی در هر زیرحوزه ضروری است، هرچند به لحاظ محدودیت منابع مالی احیاء آبخیزها در کلیه زیرحوزهها عملی نمیباشد. تحقیق حاضر در حوزه آبخیز سرخون بندرعباس واقع در جنوب ایران که از نظر اقلیمی جزء مناطق خشک کشور به شمار میآید، انجام شده است. به منظور دستیابی به اولویت پتانسیل سیلخیزی در زیر حوزههای آبخیز از روش الکتره که از روشهای تصمیم گیری چند شاخصه مبتنی بر گزینه برتر وضریب جریان سیلابی استفاده گردید. برای ورود اطلاعات به مدل مذکور بر اساس نظرات کارشناسان و مرور منابع علمی از هفت معیار (نفوذ پذیری، ضریب گراویلیوس، شیب متوسط وزنی حوزه، پوشش گیاهی، ضریب شکل، ضریب رواناب و شدت بارندگی) برای اولویتبندی پتانسیل سیل خیزی زیر حوزهها استفاده شد. سپس وزن هر معیار از طریق روش AHP محاسبه و برای انتخاب بهترین رتبهبندی و عملکرد مدل الکتره 3 و رابطه ضریب جریان سیلابی از تکنیک ناپارامتریک ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شد (85/0=r). بنابراین روش الکتره میتواند بهعنوان یک روش مناسب برای تعیین پتانسیل سیلخیزی زیرحوزههای دارای اولویت معرفی شود. نتایج رتبه-بندی به روش ادغام نشان داد که زیر حوضههای 1-1-18، 14 و 2-1-18 به ترتیب بهعنوان سیلخیزترین زیرحوزه مشخص گردید.
More than 75% of Iran is located in arid and semi-arid areas. These areas have intensive and irregular distribution rainfall. Most rainfall exit from these areas as flood waters. Exact estimation of flood-water peak discharge and prioritizing the flooding potential in necessary in every subwatersheds although because of economic restriction, watershed restoring is not practicable in all subwatersheds. This study was done in Sarkhoon watershed of Bandarabbas in south of Iran that located in arid areas in Iran. For flooding prioritizing in subwatersheds we used of Electre III method (that is one of multicriteria method( and flood flow coefficient formula. For enter the information, based the viewpoints of experts and references review, 7 criteria was selected that includes: Basin mean weight slope, gravilus coefficient, permeability, runoff coefficient, shape coefficient, vegetation cover and rainfall intensity. Then the criteria weights was calculated using AHPmethod and for select the best hierarchy and function of electret and flooding coefficient, we used of spearman correlation (r=0.85) so using of ElectreIII method can be a good method for flooding potential in these subwatersheds, finally for final ranking we used of combination method. Results showed that suwatersheds 18-1-1, 14 and 18-1-2 are under severe flooding in comparison with other subwatersheds.
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_1195_e3f5f49eaa1b7ba75d7f45452c0be157.pdf
روش الکتره 3
فرمول ضریب جریان سیلابی
روش ادغام
پتانسیل سیل خیزی
حوضه آبخیز سرخون
Electre IIImethod
Flood flow coefficient formula
Combination method
Flooding potential
Sarkhoon Watershed
per
دانشگاه یزد
خشکبوم
2008-790X
2588-6487
2018-08-23
8
1
89
101
10.29252/aridbiom.8.1.89
1196
Research Paper
بررسی تغییرات دما و بارش حوزه آبخیز یزد- اردکان با SDSM تحت شرایط تغییر اقلیم آینده
Investigation of temperature and precipitation variations of Yazd-Ardakan basin with SDSM under the conditions of future climate change
محمدرضا عارف
aref198@yahoo.com
1
بهلول علیجانی
2
دانشجوی دکتری تغییر اقلیم، پردیس دانشگاه خوارزمی تهران
استاد اقلیم شناسی و مدیر قطب علمی تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، دانشگاه خوارزمی تهران
مدلهای اقلیمی، گزارشهای هیأت بین الدول1 (IPCC) و نشستهای جهانی تغییر اقلیم، نشان میدهند که در دهههای آتی دمای کره زمین افزایش مییابد و بارندگیها تغییر میکند. هدف از این پژوهش، بررسی تغییرات دما و بارش در حوزه آبخیز دشت یزد- اردکان در 30 سال آتی (2016 تا 2045) است. در این تحقیق بهمنظور بررسی وضعیت بارندگی و دما در دوره پایه 1975 تا 2005 و تعیین روند آن برای یک دوره 30 ساله آتی، از دادههای10 ایستگاه منتخب در تحلیل بارندگی و 6 ایستگاه برای دما استفاده شد. به این منظور با استفاده از مدل ریز مقیاس نمائی SDSM با سناریوهای RCP با واداشتهای 6/2 و 5/4 و 5/8 پس از کالیبراسیون، مدل اقلیمی HadCM3 برای دوره 30 ساله آتی اجرا گردید. سپس خروجی مدل برای دوره پایه، 30 سال آتی با سناریوی RCP4.5 به عنوان گزینه وضعیت متوسط و دوره مشاهداتی استخراج و نتایج مقایسه گردید. مقایسه نتایج مدل برای دوره پایه با دوره مشاهداتی و محاسبه و اعمال ضرایب کالیبره برای سناریوی منتخب، بیانگر افزایش دما به میزان C ° 5/0 در ایستگاههای دشت یزد- اردکان در دوره 30 ساله آتی( 2045- 2016) است که نتایج بدست آمده با پیشبینیهای IPCC که افزایش دمای کره زمین را ° C 2/0 در هر دهه بیان میدارد همخوانی دارد. خروجی مدل در زمینه بارندگی نشان میدهد که متوسط تغییرات بارندگی ایستگاهها 8/8 درصد نسبت به میانگین دوره مشاهداتی کاهش دارد که بیشترین کاهش 8/16 درصد مربوط به ایستگاه تفت است. بررسی بارندگی ماهیانه ایستگاهها بیانگر کاهش بارندگی زمستان و افزایش بارش در فصل بهار است، موضوعی که دادههای بارندگی ایستگاهها در وضعیت کنونی نیز آن را تایید مینماید. تغییرات اقلیمی آینده در مسائل زیست محیطی استان بخصوص در زمینه آب میتواند در روند پایداری آن تاثیرگذار باشد. واژگان کلیدی:
One of the most important international issues is increasing of global warming and global climate change. Global warming and temperature peaks in recent decades, especially in the 1990s, have increased, and recorded the world's warmest year in the last 150 years in 2016. Changes in temperature and precipitation are in line with the changes in the large hydrological cycle and have caused wide variations in climate, such as atmospheric changes, changes in rainfall patterns, and extreme temperatures. The aim of this study was to investigate temperature and precipitation changes in the Yazd-Ardakan basin and ten stations were used to study temperature and precipitation during the period 1975-2005. The results indicate a rise in temperature of 0.5 °C in the Yazd-Ardakan plain in the 30 year period of 2016-2045 The result is consistent with the IPCC forecast that global warming is set at 0.2 °C per decade. Also the results of the model output show that the average rainfall variation of stations is 8.8 percent lower than the average observation period. The monthly precipitation of stations indicates a decrease in winter rainfall and an increase in precipitation in the spring, a subject that confirms the rainfall data of the stations in the current situation. Future climate change in the environmental issues of Yazd province, especially in the field of water, can affect the future and its sustainability.
https://aridbiom.yazd.ac.ir/article_1196_9d43efe211ce066240ee497172e38c26.pdf
تغییر اقلیم
سناریو
دشت یزد- اردکان
پیش بینی
Climate Change
Scenario
Yazd- Ardakan Basin
prediction